Zwyrodnienie plamki żółtej ADM- najpowszechniejszy złodziej wzroku

Zwyrodnienie plamki żółtej, czyli AMD związane z wiekiem, to obecnie najpowszechniejsza choroba siatkówki oka i najczęstsza przyczyna utraty widzenia osób po 50 roku życia, której jeszcze do niedawna nie można było wyleczyć we wczesnym jej stadium.

Zwyrodnienie plamki żółtej - najpowszechniejszy złodziej wzroku

Zwyrodnienie plamki żółtej AMD- Plamka żółta to część siatkówki odpowiedzialna za ostre i wyraźne postrzeganie obiektów znajdujących się w polu widzenia np. liter czy ludzkich twarzy oraz rozróżnianie kolorów.
W Polsce na AMD cierpi ponad 1 mln osób, na całym świecie natomiast ok. 70 mln.

Sucha forma AMD

Około 90% przypadków to tzw. sucha – forma AMD, która rozwija się stopniowo i powoli
niszczy widzenie, charakteryzując się występowaniem tzw. druz (złogi produktów przemiany materii siatkówki) oraz zmianami zanikowymi w siatkówce.

plamka ocznaWraz z wiekiem zaburzony zostaje proces przemiany materii w komórkach między innymi
w komórkach plamki żółtej, przez co nie są one w stanie usunąć szkodliwych pozostałości
procesów chemicznych, które w nich zachodzą. W efekcie tego procesu obumierają.
Z czasem postać chroniczna (suche AMD) doprowadza do rozwijania się postaci wysiękowej
(wilgotne AMD), gwałtownie i nieodwracalnie niszcząc komórki światłoczułe siatkówki,
co w efekcie daje praktyczną ślepotę.

Jakie są pierwsze objawy?

Do wczesnych objawów AMD należą: zniekształcone widzenie linii prostych, kłopoty
z rozróżnieniem kolorów, szczególnie ciemnych od ciemnych i jasnych od jasnych oraz
zaburzenie ostrości  widzenia.

plamka oczna2

W późnym etapie choroby zaobserwować możemy:

  1.  zmiany zachodzące w centralnym polu widzenia (centralna plama uniemożliwia widzenie z bliska oraz czytanie),
  2.  ubytki w centralnym polu widzenia przy patrzeniu w dal (chory widzi tylko obwód obrazu), postępujące przymglenie lub zniekształcenie centralnego widzenia – występuje często u pacjentów ze świeżą postacią

Nieneowaskularna postać AMD

Postać sucha jest łagodniejszym typem AMD i cechuje się powolnym postępem choroby.
Pogorszenie ostrości wzroku następuje u chorego stopniowo, w ciągu miesięcy lub lat.
Sucha postać AMD charakteryzuje się występowaniem druz (złogi produktów przemiany materii siatkówki) i tzw. zanikiem geograficznym.

plamka oczna3jpg

Druzy pojawiające się w okolicy plamkowej, zwłaszcza, jeśli występują bardzo licznie
i zlewają się ze sobą powodują gorsze widzenie przy słabym oświetleniu, wrażenie
krzywienia liter lub ich pogrubiania w trakcie czytania.

Zanik geograficzny, to wyraźnie odgraniczony, okrągły lub owalny obszar siatkówki
w plamce, który powstaje w wyniku zmian zanikowych w warstwie nabłonka barwnikowego siatkówki, fotoreceptorów i naczyń włosowatych naczyniówki oka. Zmiany zanikowe powodują powolny spadek ostrości wzroku. Pacjent skarży się na trudności w czytaniu, ma wyraźnie gorsze widzenie przy słabym oświetleniu, utrudnione zachowanie ostrości i problemy z przeczytaniem rzędu liter w tekście.

Neowaskularna postać AMD (Wysiękowa)

Postać mokra ma zazwyczaj ciężki przebieg, a znaczna utrata widzenia może nastąpić nawet w ciągu kilku dni.
Z początku chory zauważa podczas czytania, że litery „falują”, z czasem jednak w centralnym polu widzenia pojawia się nagle duża szara lub czarna plama, która uniemożliwia czytanie i widzenie z bliskiej odległości.

Wrażenie falowania liter wywołane jest uniesieniem siatkówki, pod którą utworzyły się nowe, patologiczne naczynia krwionośne. Ich pojawienie się prawdopodobnie związane jest z genetycznie zwiększoną aktywnością czynnika VEGF (vascular endothelial growth factor).

Nowoutworzone naczynia krwionośne mają cienkie ścianki, przez które przedostaje się
surowica krwi. Gdy ścianki naczynia pękną – krew rozlewa się pod siatkówką – dając u chorego objaw szarej lub czarnej plamy w centralnym polu widzenia.

Przyczyna zwyrodnienia plamki nie jest w pełni wyjaśniona. Uważa się, że choroba powiązana jest ściśle z czynnikami genetycznymi i środowiskowymi.

Do czynników ryzyka zalicza się:

  • Wiek. Narażone są szczególnie osoby po 50 r.ż.
  • Płeć. Częściej chorują kobiety.
  • Czynniki genetyczne. Udowodniono zwiększone ryzyko wystąpienia AMD u członków rodziny osoby dotkniętej tą chorobą.
  • Styl życia:  palenie tytoniu, wysoki poziom cholesterolu, otyłość, miażdżyca, nadciśnienie

Zobacz również – Siatkówczak – najczęstszy nowotwór oczu u dzieci. Jak go rozpoznać?

www.instytutoka.pl