Dajemy wam Tuska na tacy. Sami oceńcie, czy dobrze rządzi

Hand holding networkPo prawie czterech miesiącach od wygłoszenia przez premiera expose i zaprzysiężenia nowego gabinetu, sprawdziliśmy, ile z zapowiedzi rządu zostało już zrealizowanych. W ten sposób stworzyliśmy wskaźnik wypełnionych obietnic Donalda Tuska – Tuskometr. Według naszej oceny na razie gabinet Donalda Tuska zdołał wykonać 6 proc. planu, a najtrudniejsze reformy dopiero przed nim. Badanie stanu prac rządu będziemy prowadzić cyklicznie.

Zapowiedziane w expose zamierzenia rządu przydzieliliśmy do pięciu kategorii odpowiadających naszym zdaniem istotnym sferom funkcjonowania państwa (każda z nich warta jest 20 proc. – w sumie jeśli rząd zrealizuje wszystkie ich składniki – wykona 100 proc. planu). Każda z tych dziedzin wymaga refom, ale znaczenie poszczególnych składowych elementów jest większe albo mniejsze. Przykładowo podniesienia wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn nie można stawiać na równi z likwidacja ulgi internetowej. Waga obu zmian (o ile zostaną wprowadzone) pociągnie za sobą inne konsekwencje dla Polaków.

Dlatego, tworząc wskaźnik realizacji expose premiera Tuska, ustaliliśmy, że nie wszystkie zamierzenia rządu będą miały jednakową wagę procentową. Przyjęliśmy także założenie, że punkty procentowe za realizację przyznajemy dopiero wówczas, gdy dana reforma została została przyjęta przez parlament i podpisana przez prezydenta. Za przedstawienie opinii publicznej projektu, a nawet procedowaniu go w Sejmie – punktów nie przyznajemy.

Dlatego na razie dokonania koalicyjnego rządu nie wyglądają zbyt okazale – przez prawie 4 miesiące urzędowania gabinet Tuska zrealizował ledwie 6 proc. planu z expose. Wynik ten nie imponuje tym bardziej, że na pierwszy ogień rząd PO-PSL wziął prostsze reformy, jak np. podwyższenie składki rentowej, którą to podwyżka obarczono pracodawców, albo wprowadzenie składki zdrowotnej dla rolników – do czego obligował wyrok Trybunału Konstytucyjnego.

Gdyby rząd jednak dalej utrzymał zbliżone tempo – wdrażając co kwartał kolejne 6 proc. projektów, to do końca kadencji czteroletniej zdołałby zrealizować 96 proc. planu. Na razie jednak najbliższe tygodnie i miesiące upłyną pod znakiem znacznie trudniejszych i niepopularnych reform (jak choćby podniesienie wieku emerytalnego lub likwidacja podatku rolnego). Jakie postępy będzie czynił rząd Tuska w realizacji expose – będziemy sprawdzać cyklicznie. Oto wynik pierwszej analizy:

Zobacz co zrobił rząd w ciągu pierwszych czterech miesięcy

Reforma

Zapowiedzi z expose premiera

Wykonanie (w proc.)
Podatki

3 proc.

Likwidacja ulgi internetowej

 

Donald Tusk zapowiedział likwidację ulgi internetowej, ponieważ jej znaczenie społeczne maleje ze względu na rozwój usług internetowych. W ubiegłym roku skorzystały z niej niemal 4 mln osób (16 proc. ogółu podatników), które odliczyły łącznie od przychodu 2,278 mld zł, płacąc dzięki temu podatki niższe o około 400 mln zł. Likwidacja tej ulgi sprawi, że podatek osoby korzystającej dotychczas z maksymalnego odpisu, wzrośnie rocznie o około 136 zł. Trwają uzgodnienia międzyresortowe i konsultacje społeczne, rząd ma przyjąć projekt zmian w ustawie o PIT w I kwartale 2012.
Zmiany w uldze prorodzinnej Ulga prorodzinna zostanie odebrana rodzinom z jednym dzieckiem, których roczny dochód przekroczy 85 528 zł. W przypadku rodzin z jednym dzieckiem o dochodach poniżej 85 528 zł – ulga pozostanie bez zmian, podobnie jak w przypadku rodzin z z dwójką dzieci, u których dochód przekracza ten pułap. O 50 proc. ma być za to podniesiona ulga prorodzinna na trzecie i kolejne dziecko. Trwają uzgodnienia międzyresortowe i konsultacje społeczne, rząd ma przyjąć projekt zmian w ustawie o PIT w I kwartale 2012.
Ograniczenie przywileju podatkowego twórców Według deklaracji premiera, część twórców straci przywilej polegający na 50-proc. kosztów uzyskania przychodów, co zwiększa kwotę, jaką otrzymują na rękę. Dotyczyć to będzie jednak tylko tych, których dochód przekroczy 85 528 zł. Trwają uzgodnienia międzyresortowe i konsultacje społeczne, rząd ma przyjąć projekt zmian w ustawie o PIT w I kwartale 2012.
Opodatkowanie lokat antybelkowych Uszczelnienie zasady pobierania podatku od zysków kapitałowych. Chodzi o tzw. lokaty antybelkowe, które ze względu na dotychczas obowiązującą metodę liczenia podstawy opodatkowania, pozwalały uniknąć płacenia daniny fiskusowi. Uchwalona i podpisana przez prezydenta. Wchodzi w życie od 31 marca. Resort finansów szacuje, że przychody państwa z tego tytułu wynosić będą około 380 mln zł rocznie.
Likwidacja podatku rolnego Premier zapowiedział likwidację podatku rolnego oraz wprowadzenie w jego miejsce podatku dochodowego dla rolników. Rząd zakłada objęcie podatkiem dochodów z działalności rolniczej. Proponowane rozwiązania to m.in.: modyfikacja podatku rolnego wynikająca z wprowadzenia podatku dochodowego; zniesienie ceny żyta jako podstawy do ustalania stawki podatku rolnego i wprowadzenie stawki kwotowej, waloryzowanej każdego roku wskaźnikiem inflacji; ograniczenie zwolnień i ulg w związku z objęciem dochodów z działalności rolniczej podatkiem dochodowym. Trwa obecnie przygotowanie projektu ustawy o podatku rolnym
Emerytury i ubezpieczenia

3 proc.

Zrównanie i podwyższenie wieku emerytalnego

 

Kobiety i mężczyźni mają dłużej pracować – do 67. roku życia. Rząd chce, by zmiany w systemie zaczęły się w 2013 r. W przypadku mężczyzn miałyby się zakończyć w 2020 r., w przypadku kobiet – w 2040 r. Reforma systemu emerytalnego ma zapewnić bezpieczeństwo finansów publicznych (ograniczenie narastania długu publicznego) oraz zniwelować skutki zmian demograficznych w nadchodzących dziesięcioleciach. Trwają dyskusje i uzgodnienia dotyczące tego, jak ma wyglądać projekt ustawy. Nie ma co do tego zgody nawet w obrębie rządzącej koalicji. PSL zgłasza pomysły zakładające np. ulgi dla kobiet rodzących dzieci.
Zmiany w emeryturach mundurowych Wiek emerytalny dla policjantów, żołnierzy, funkcjonariuszy: BOR, CBA, ABW, wywiadu i kontrwywiadu, straży więziennej, a także strażaków i pograniczników ma być wydłużony do 55 lat. Na 25 lat ma być określony staż pracy uprawniający do nabycia świadczeń emerytalnych. Zmiany mają objąć tylko wstępujących do służby. Rząd planował przyjęcie projektu w pierwszym kwartale. Jednak dotychczasowe rozmowy ministrów z przedstawicielami związków zawodowych służb mundurowych nie doprowadziły do uzgodnienia wspólnego stanowiska.
Księża i sędziowie w powszechnym systemie emerytalnym W expose premier zapowiedział też, że duchowni zostaną objęci powszechnym systemem ubezpieczeń społecznych. –Jak będzie to konieczne zastanowimy się nad likwidacją Funduszu Kościelnego – zadeklarował. Rząd planował także w połowie 2012 roku zmienić zasady przechodzenia w stan spoczynku sędziów i prokuratorów. Brak informacji o tym, by powstawał projekt regulacji w tej sprawie.
Zmiany w emeryturach górniczych Reforma ma dotyczyć zasad nabywania uprawnień do emerytur – przywileje będą przysługiwać wyłącznie górnikom pracującym bezpośrednio przy wydobyciu. Trwa przygotowanie projektu.
Podwyższenie składki rentowej Podniesienie składki rentowej po stronie pracodawców o 2 punkty procentowe. Zmniejszy to deficyt Funduszu Ubezpieczeń Społecznych o 13 miliardów złotych rocznie i ograniczy narastnie długu publicznego. Zmiana stawki rentowej weszła w życie 1 lutego.
Składka zdrowotna dla rolników Rolnicy, których gospodarstwa przekraczają 6 ha, będą musieli płacić składki zdrowotne. To reakcja rządu na wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Ustawa o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników weszła w życie 1 lutego. Za rolników mających mniej niż 6 ha – składkę pokrywa budżet państwa. Ci, którzy mają gospodarstwa od 6 do 15 ha – płacą składkę 18 zł, a powyżej 15 ha – 36 zł.
Waloryzacja kwotowa emerytur i rent Nowe zasady waloryzacji mają pomóc najuboższym emerytom i rencistom i zmniejszyć różnice w wysokości tych świadczeń. Prezydent podpisał ustawę, ale skierował ją do Trybunału Konstytucyjnego. Mimo tego,waloryzacja rent i emerytur weszła w życie 1 marca.
Prawo

0 proc.

Deregulacja zawodów

 

W expose premier zapowiedział uwolnienie od wszelkich regulacji co najmniej połowę zawodów, które są objęte licencjami i limitami, a tych w Polsce jest obecnie 380. Ogółem zderegulowanych ma być około 200 zawodów, a otwarcie dostępu do wielu z nich ma wpłynąć ożywczo na rynek pracy. Zdaniem rządu, wymusi bowiem konkurencję, a co za tym idzie lepsze ceny, oraz doprowadzi do zwiększenia liczby miejsc pracy. Szczególnie będzie to dotyczyło młodych ludzi, którzy mają problem ze zdobyciem zatrudnienia w zawodzie. 8 marca Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło pierwszy pakiet 49 zawodów przeznaczonych do deregulacji. Projekty nowelizacji ustaw, które zawierają stosowne przepisy w tej sprawie, trafiły do konsultacji międzyresortowych i społecznych.
Krótsze rozprawy w sądach Premier zapowiedział, że zmiany w przepisach m.in. Kodeksie postepowania karnego i Kodeksie postepowania skarbowego) mają przyspieszyć procesy sadowe o jedna trzecią. Planowane przyjęcie przez rząd założeń IV kwartał 2012 r., trwa przygotowanie projektu.
Deregulacja zawodu radcy prawnego i adwokata Projekt ma umożliwić szybsze uzyskiwanie uprawnień do wykonywania zawodu radcy prawnego i adwokata i skrócić terminy postępowań. Ma dojść również do zrównania uprawnienia adwokatów i radców. Planowane przyjęcie przez rząd założeń III kwartał 2012 r.
Administracja

0 proc.

Ułatwienia dla przedsiębiorców

 

Rozwiązania, o których mówił premier w expose, maja zmniejszyć obciążenia administracyjne i obowiązki informacyjne dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej oraz zredukować koszty wykonywania tej działalności ponoszone przez przedsiębiorców. Zmiany w prawie m.in. w Kodeksie postępowania cywilnego i ustawie o KRS mają usprawnić procedurę rejestracji firm i nadawania NIP osobom prawnym. Rząd ma przyjąć założenia do projektu w II kwartale 2012 r., trwa przygotowanie projektu.
Szybsze pozwolenie na budowę Donald Tusk deklarował też zmiany w prawie budowlanym, które mają zaowocować skróceniem wydania pozwolenia na budowę do 60 dni w przypadku małych inwestycji i 100 dni – w przypadku dużych. W dokumencie będą uwzględnione rozwiązania, które usprawnią przebieg procesu budowlanego. Trwa przygotowanie projektu.
E-administracja Premier zapowiedział usprawnienie pracy administracji przez wykorzystanie najnowocześniejszych technik informatycznych. Trwa przygotowanie pakietu projektów ustaw dotyczących e-administracji m.in.: ustawy o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, założeń do projektu ustawy o otwarciu zasobów publicznych.
Finanse publiczne

0 proc.

Obniżenie długu publicznego i nadmiernego deficytu

 

Do końca 2012 roku premier chce wyprowadzić Polskę z nadmiernego deficytu, tak by osiągnął on pułap 3 proc PKB. Dług publiczny w tym roku rząd chce sprowadzić do poziomu 52 proc. PKB, a w 2015 r. – do 47 proc. To wszystko uda się zrobić, ale kosztem cięć, które dotkną wszystkich obywateli. Do końca kadencji deficyt sektora finansów publicznych ma spaść jeszcze bardziej i wynieść 1 proc. PKB. Czy zamierzenia rządu dojdą do skutku przekonamy się najwcześniej na początku przyszłego roku, kiedy znane będą wyniki za 2012 r.
Zmiany w becikowym Rząd zamierza wprowadzić kryterium dochodowe, które będzie warunkować wypłatę becikowego. Będzie przysługiwało tylko rodzinom, których dochód nie przekracza 85 tysięcy złotych rocznie. Projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych rząd ma przyjąć w I kwartale.
Podwyżki dla mundurowych Premier obiecał w expose po 300 zł podwyżki od 1 lipca dla wszystkich policjantów i żołnierzy. Zapowiedź ta wywołała fale protestów innych służb mundurowych, które uznały to za niesprawiedliwe. Rozporządzenia umożliwiające wypłatę żołnierzom i policjantom jeszcze nie zostało przyjęte przez Radę Ministrów.
Podatki od kopalin i surowców Zgodnie z zapowiedzią premiera, nowe przepisy mają zapewnić państwu udział w zyskach wynikających z eksploatacji niektórych surowców naturalnych należących do państwa takich m.in.: jak miedź, srebro, węglowodory (w tym gaz łupkowy). Ustawę o podatku od niektórych kopalin sejm przyjął 2 marca. Trwa przygotowanie projektu ustawy o podatku od wydobycia węglowodorów (planowane przyjęcie przez rząd założeń – pierwszy kwartał).

 

Sto dni to za mało?- Jak zwykle okazało się, że premier jest niesłowny – komentuje realizację zapowiedzi z expose Donalda Tuska poseł PiS Zbigniew Girzyński. – Pamiętam jak po expose prominentni politycy Platformy Obywatelskiej zapewniali, że w grudniu będą gotowe wszystkie ustawy, które zapowiedział premier. I co? Mamy połowę marca, a tych ustaw nie widzę do dzisiaj – mówi w rozmowie z Money.pl.
– Nie można oceniać po ponad stu dniach rządu realizacji expose. W ciągu trzech miesięcy nie zrobi się czegoś, co jest zaplanowane na cztery lata – ripostuje Małgorzata Kidawa-Bońska, posłanka PO i wymienia działania już podjęte przez rząd Tuska. – Jeśli chodzi o wydłużeniu wieku emerytalnego, to do końca miesiąca ustawa powinna trafić do Sejmu. Mam nadzieje, że szybko przejdzie przez parlament – podkreśla.

Poseł PiS zauważa jednak, że Polacy mało wiedzą o zmianach, które czekają ich w emeryturach. – Na razie to jest dyskusja. Rozmawiałem o tym z moim wyborcą, który przyszedł do mnie na dyżur poselski z trzema różnymi gazetami, w każdej były inne wyliczenia tych emerytur. Premier twierdzi, że zmiany wejdą tak naprawdę w 2040 roku, według wyliczeń z prasy wychodzi, że w 2032. Wszystko więc jest bardzo posuniętej ogólności. Konkretów nie ma żadnych – wytyka Girzyński.

– Dlatego zaczęliśmy dyskutować o zmianach dużo wcześniej – Kidawa-Błońska odpowiada na zarzuty posła PiS. – Rzeczą do której przywiązujemy teraz największą wagę są konsultacje. Chcemy żeby były one dużo szersze niż zdarzało się do tej pory. Skąd w Platformie takie przywiązanie do konsultacji? – Raz można się pomylić, dwa razy nigdy – mówi posłanka PO przypominając wpadkę z ACTA.

– Staramy się tłumaczyć jak najdokładniej. Wszyscy politycy PO mówią ludziom, o co chodzi, bo Polakom najtrudniej jest zrozumieć, że rozmawiamy o reformie, która wejdzie tak naprawdę w życie w 2040 roku. Każdemu się wydaje, że to wchodzi już i od razu dotyczy każdego. Tak nie jest. Hałas medialny i opozycja przeszkadzają nam w wytłumaczeniu wszystkich wątpliwości. Czas wprowadzania tej reformy jest bardzo długi – tłumaczy.

Autor: Bartosz Wawryszuk, Money.pl