Członkostwo Polski w Unii Europejskiej umożliwiło polskim przedsiębiorcom prowadzenie działalności gospodarczej poza granicami naszego kraju. Początki nie należą oczywiście do łatwych, musisz bowiem odwiedzić wiele urzędów i wypełnić wymaganą liczbę formularzy. Niezbędna jest również wizyta u tłumacza przysięgłego jeśli zajdzie potrzeba przetłumaczenia wymaganych dokumentów, a w tym między innymi zaświadczenia o niekaralności.
Podstawowymi dokumentami, którymi musisz dysponować to przede wszystkim paszport, akt urodzenia oraz umowa najmu lub zaświadczenie o zameldowaniu w kraju, w którym ma być prowadzona działalność. Przed załatwieniem formalności warto skompletować wszystkie dokumenty, aby oszczędzić sobie ponownych wizyt w tych samych urzędach.
Jeśli chodzi zaś o rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, to wybór należy do Ciebie, warunkiem jest jednak posiadanie kwalifikacji zawodowych potwierdzonych odpowiednim dokumentem. W zależności od kraju, wymagania stawiane dla określonego zawodu różnią się od siebie, a dodatkowe szkolenie lub egzamin może również okazać się niezbędne (np. w Niemczech). Jeśli wiesz już dokładnie jaką działalność usługową, rzemieślniczą, przemysłową lub handlową chcesz wykonywać, kolejną decyzją do podjęcia jest forma w jakiej prowadzona będzie działalność. Na terenie UE możliwe jest podjęcie działalności przede wszystkim w formie samozatrudnienia, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej, przedsiębiorstwa podległego czyli jako spółka – córka, jak również w formie oddziału lub przedstawicielstwa. Spółka – córka działać może pod inną nazwą niż spółka – matka, jednakże jest przedsiębiorstwem podległym, pozbawionym możliwości samodzielnego działania, a wszelkie decyzje podejmowane są przez spółkę – matkę. Odział jest częścią określonej firmy, działa pod tą samą nazwą, lecz prowadzony jest w innym miejscu niż główna siedziba. Z kolei przedstawicielstwo polega zarówno na udzielaniu informacji o produktach lub usługach reprezentowanej firmy, jak i na pozyskiwaniu klientów w jej imieniu. Warto również pamiętać, iż osobom prowadzącym działalność gospodarczą na terenie UE przysługuje m.in. prawo zatrudnienia personelu, prawo nabycia na własność nieruchomości oraz prawo do wolnego wyboru miejsca prowadzenia działalności.
Biorąc za przykład Irlandię, najprostszym i najszybszym sposobem założenia firmy w tym kraju jest rejestracja w Companies Registration Office. Formę tą, określaną mianem „Sole Trader”, porównać można do polskiego wpisu do ewidencji, zaś jej zdecydowaną zaletą jest ograniczenie formalności do minimum. Głównymi cechami tej najprostszej formy jest prowadzenie działalności jednoosobowo lub też zatrudnienie nie więcej niż 5 pracowników oraz gotowość pokrycia ewentualnych długów firmy z majątku prywatnego przedsiębiorcy. Procedura założenia firmy składa się z dwóch kroków, a mianowicie z rejestracji nazwy firmy w Companies Registration Office (www.cro.ie) oraz wypełnienia druku TR1 w celu zarejestrowania firmy w Urzędzie Skarbowym. Rejestracji w CRO dokonać można elektronicznie wypełniając druk RBNI, jest to wówczas koszt 20 euro, lub też osobiście w urzędzie, lecz wówczas koszt wzrasta do 40 euro. Przed rejestracją powinniśmy upewnić się, czy w bazie CRO nie istnieje już wybrana przez nas nazwa. Jeśli tak, próba rejestracji będzie bezskuteczna, CRO odrzuci bowiem nasz wniosek. Jeśli chodzi zaś o Urząd Skarbowy, wymagany formularz ściągniemy ze strony internetowej(www.revenue.ie), a dokonując rejestracji zgłosimy tym samym firmę dla celów podatku dochodowego, ubezpieczenia społecznego oraz podatku VAT. Należy również pamiętać, iż rozliczenie działalności następuje w PIT-cie rocznym do końca października, zaś podatek płacony jest według skali dla podatków od dochodów osobistych.
Drugim często stosowanym rozwiązaniem przez europrzedsiębiorców w Irlandii, jest prowadzenie działalności w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Decydując się na tą właśnie formę, warto skorzystać z pomocy biura księgowego lub prawnego, które pomoże nam pomyślnie przebrnąć przez całą procedurę założenia spółki. Spółka z o.o. posiada osobowość prawną i jest formą stosowaną głównie przez tych, którzy planują prowadzenie działalności na szeroką skalę. Główną cechą spółki z o. o. jest odpowiedzialność ograniczona do wysokości posiadanych przez wspólników udziałów, których zbywanie jest ograniczone. Spółka z o.o. zobowiązana jest do stosowania w swej nazwie wyrazu „Limited”, zaś liczba wchodzących w jej skład wspólników nie może być większa niż 50. Ponadto spółka nie może emitować akcji ani też występować z ofertą ich sprzedaży. Do rejestracji spółki niezbędne jest około 300 – 600 euro, zaś jednym z warunków jej założenia jest konieczność występowania w spółce dwóch dyrektorów, z czego przynajmniej jeden z nich musi być rezydentem dla celów podatkowych. Warto przy tym zauważyć, że rezydentem jest ten, kto przebywa w Irlandii co najmniej 183 dni w roku lub co najmniej 280 dni w okresie dwóch kolejnych lat. Istnieje jednak możliwość obejścia tego wymogu poprzez wykupienie ubezpieczenia płatnego raz na dwa lata, którego koszt wynosi ponad 2000 euro. Oprócz dwóch dyrektorów, w skład spółki z o. o. wchodzić musi również sekretarz zarządu, zajmujący się wszelkimi sprawami administracyjnymi spółki, a w tym głównie sprawozdawczością. W praktyce sekretarzem zostaje jeden z dyrektorów spółki. Podstawowymi dokumentami spółki z o. o. są memorandum oraz statut, które regulują kwestie z zakresu relacji z osobami trzecimi oraz sprawy organizacyjne spółki. Memorandum określa m.in. nazwę spółki, jej cele handlowe oraz strukturę, statut zaś zawiera informacje o sposobie zarządzania spółką. Spółkę należy zarejestrować w Companies Registration Office, a do przedłożonego wniosku należy dołączyć memorandum i statut spółki. Nie ma wymogów co do wysokości kapitału początkowego, choć umownie przyjmuje się, iż jest to 1000 euro podzielone na 1000 udziałów o wartości 1 euro. Obowiązkiem spółki z o.o. jest coroczne składnie do CRO sprawozdania finansowego, nie dotyczy to jednak spółek, których obroty nie przekraczają limitów wskazanych przez CRO. Podatki płacone są według stawki właściwej dla osób prawnych, co sprzyja rozwojowi firmy, gdyż wysokość tego podatku wynosi tylko 12,5 %.
W Irlandii spotkać można również polskie spółki akcyjne, czyli tzw. Public Limited Company, będące rzadziej stosowaną formą prowadzenia działalności przez inwestorów z Polski. Odpowiedzialność akcjonariuszy takich spółek ograniczona jest do wysokości udziałów, które w przeciwieństwie do udziałów w spółce z o. o., mogą być swobodnie zbywane. Liczba wspólników nie może być mniejsza niż siedem, podczas gdy spółka z o.o. mogła składać się tylko z jednej osoby. Nie ma natomiast ograniczeń co do maksymalnej liczby wspólników. Nazwa spółki musi zawierać skrót „plc”, zaś minimalny kapitał zakładowy nie może być niższy niż 38 092 euro, z czego 25 % musi być objęte przez akcjonariuszy. Oprócz wymagań związanych z emisją akcji, przepisy prawne nakładają na spółkę akcyjną dodatkowe obowiązki dotyczące sprawozdawczości i kapitału.
Irlandia jest również doskonałym miejscem do zakładania oddziałów przez polskich przedsiębiorców. Oddział firmy polskiej podlega rejestracji w Companies Registration Office, zaś działalność prowadzona przez ten oddział opodatkowana jest irlandzkim podatkiem od osób prawnych. Oddział charakteryzuje odrębna struktura organizacyjna, pewna niezależność finansowa oraz możliwość samodzielnego zawierania umów z klientami. Do podstawowych obowiązków oddziału należy składanie do CRO sprawozdań finansowych z prowadzonej działalności.
Jeśli chodzi zaś o irlandzki podatek VAT, to jest on korzystny dla polskich przedsiębiorców, a przede wszystkim dla firm jednoosobowych. Jego podstawowa stawka wynosi 21 %, istnieją przy tym stawki preferencyjne oraz możliwości zwolnienia od podatku. Przykładowo firmy zajmujące się dostawą towarów mogą ubiegać się o zerową stawkę VAT przy zakupie większości towarów i usług. Dotyczy to firm zarejestrowanych w Irlandii, dla których sprzedaż do zarejestrowanych na VAT odbiorców stanowi główne źródło dochodu, w wysokości 75 %. Do odprowadzania podatku VAT zobowiązane są firmy dostarczające towary oraz firmy świadczące usługi, których obroty w danym roku przekraczają lub prawdopodobnie przekroczą 51 000 euro (w przypadku dostawy towarów) i 25 500 euro (w przypadku świadczenia usług). Przedsiębiorcy którzy nie uzyskują takich obrotów mają prawo wyboru, czy rejestrować się jako płatnik VAT. Z kolei firmy nie będące płatnikami VAT oraz firmy spoza Irlandii mogą ubiegać się o zwrot podatku w Urzędzie Celno – Skarbowym zawsze wtedy, gdy otrzymały fakturę z naliczonym irlandzkim podatkiem VAT. Co najważniejsze w irlandzkim systemie podatkowym, to fakt że otwierając firmę zapłacimy podatek dopiero wtedy, gdy wykażemy zyski. Nie trzeba zatem już na wstępie martwić się o brak środków na nakładane na naszą firmę podatki. Skorzystanie z ulg również nie stanowi tu problemu, jeżeli bowiem spełniamy określone warunki, urzędnicy nie będą robić trudności i chętnie pomogą nam w skorzystaniu z określonej ulgi.
Edyta Dyl
