Otępienie naczyniopochodne – czy każdego to czeka?

Otępienie to inaczej znaczne osłabienie sprawności umysłowej. Pogarsza ono na takie funkcje jak: pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, przyswajanie nowej wiedzy i sposób wysławiania się.

x-ray image of human head with brain and electric pulses

Co jest jego przyczyną? Czy u każdego daje takie same objawy? Na te i inne pytania odpowiadamy wspólnie z ekspertem programu Zdrowa ONA dr hab. n. med. Beatą Tarnacką.

Definicję otępienia naczyniopochodnego powinniśmy zacząć od wyjaśnienia, jakie jest jego źródło. Jak sama nazwa wskazuje przyczyny powinniśmy upatrywać w naczyniach, a dokładnie w uszkodzeniu naczyń doprowadzających krew do mózgu. W zależności od tego, które z połączeń do tych strategicznych miejsc zostanie uszkodzone i który obszar mózgu zostanie niedokrwiony, pacjent doświadczy większych bądź mniejszych objawów otępienia – wyjaśnia dr Tarnacka.

O jakich objawach mowa?

Otępienie naczyniopochodne objawia się najczęściej zaburzeniami pamięci. Z badania Zdrowa ONA wynika, że tego typu zaburzeń doświadcza co czwarty Polak [1]. Mogą być postępujące i na początku dotyczyć przede wszystkim pamięci świeżej, np. zapominania o miejscu, w które odłożone zostały klucze. Z czasem jednak mogą dotyczyć również nazw przedmiotów, imion osób z bliskiego otoczenia a nawet drogi powrotnej ze sklepu do domu.

Jeśli uszkodzenie dotyczy części podkorowej mózgu dochodzi do zaburzenia tzw. funkcji wykonawczych, które objawia się problemami z wykonywaniem czynności wymagających wcześniejszego przemyślenia, jak coś powinno być zrobione. Będzie to na przykład sprzątanie czy przygotowywanie posiłków.

Poza nimi mogą pojawić się również zaniedbanie własnej osoby i brak dotychczas podejmowanej w codziennym środowisku inicjatywy. Niestety bardzo wiele osób doświadcza również depresji spowodowanej poczuciem braku kontroli nad własnym życiem i zmianami, które w nim zachodzą.

Leczyć… ale jak?

Z badania Zdrowa ONA wynika, że 55% Polaków [2] uważa, że zaburzenia pamięci to dolegliwość, z którą zdecydowanie powinno się zgłosić do lekarza. To nienajgorsze dane, jednak wciąż warto wyczulać na takie objawy pacjentów. Jeżeli rzeczywiście mamy do czynienia z otępieniem naczyniopochodnym to musimy koniecznie przeciwdziałać czynnikom ryzyka otępienia takim jak np. nadciśnienie tętnicze, możemy też stosować np. winpocetynę w początkowych stadiach choroby. Konieczne jest również zgłoszenie się do neuropsychologa, który po wykonaniu odpowiednich testów zdecyduje, w jaki sposób można usprawnić pamięć. Dostosuje również odpowiednie ćwiczenia i poradzi jak polepszyć codzienne funkcjonowanie – mówi dr Beata Tarnacka.

[1] Ogólnopolskie badanie zrealizowane w ramach programu „Zdrowa ONA” zainicjowanego przez Gedeon Richter, przeprowadzone w dniach 24-30.01.2014 roku metodą internetowych zestandaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych (CAWI) przez agencję SW Research. Dobór próby miał charakter losowy. W badaniu wzięło 1000 osób powyżej 18. roku życia. Uzyskano reprezentatywność dla tej populacji.

[2] j.w.