Kolagen to szczególny rodzaj białka, którego spośród wszystkich protein jest w naszym organizmie najwięcej. Jest substancją, która spaja ze sobą między innymi komórki skóry i ma cechy, które pozwalają zachować jej dobry wygląd.
W czym tkwi sekret kolagenu?
Wygląda jak tkanina. Jest wytwarzany w skórze przez fibroblasty i zbudowany z różnego rodzaju aminokwasów. Jak przebiega proces jego produkcji? Fibroblasty wytwarzają pojedyncze mikrowłókna kolagenu, które następnie są wydalane poza komórki. Tam włókna splatają się ze sobą, tworząc większe łańcuchy. Łączą się różnego rodzaju wiązaniami, tworząc strukturę przypominającą materiał, który stanowi rusztowanie skóry.
– Kolagen może swobodnie się wyginać, jednak bardzo trudno jest go rozerwać. Dla zobrazowania: włókno kolagenu o średnicy jednego milimetra, czyli takie jak zwykła, cienka nitka, byłoby w stanie utrzymać ciężar nawet dziesięciu kilogramów. Jest tkanką bardzo odporną, zapewniającą tę właściwość samej skórze. Jego główną funkcją jest ochrona jej przed nadmiernym rozciągnięciem i zerwaniem – tłumaczy doktor Marek Wasiluk z warszawskiego Centrum Medycyny Nowoczesnej Triclinium.
Rodzaje kolagenu w skórze
Istnieje co najmniej kilkanaście wariantów tego białka, natomiast w skórze obecny jest kolagen typu I i III. Pierwszy z nich jest charakterystyczny dla skóry zdrowej, cechuje się wytrzymałością i sprężystością. Natomiast kolagen typu III (reperacyjny) występuje przy poważniejszych urazach, czyli takich, po których powstają blizny. Jego struktura jest bardziej „zbita” niż kolagenu typu I, przez co ślady po ranach wyraźnie odróżniają się od zdrowej skóry. Ponadto, zanim blizna całkowicie się nie zagoi, taka powierzchnia jest o wiele mniej wytrzymała niż w przypadku zdrowego ciała. Jednak stopniowo (do ok. dwóch lat) słabszy kolagen powinien być zastępowany mocniejszym. Jeśli się tak nie stanie, konieczne może być wspomaganie tego procesu różnego typu zabiegami.
Słabnąca produkcja białka
W trakcie naszego życia siatka w skórze, którą tworzy kolagen jest uszkadzana i niszczona pod wpływem różnego rodzaju fizycznych i chemicznych urazów ciała. Białko to ma jednak zdolność samoistnej odbudowy w naszym organizmie. Dlatego następuje ciągła wymiana zniszczonych włókien na nowe. Niestety, po 25-30 roku życia efektywność produkcji kolagenu spada. Nadal jest wytwarzany, jednak odbywa się to już wolniej w stosunku do tempa rozpadu.
– Od tego momentu, z każdym rokiem, produkujemy około 1 procent kolagenu mniej niż się rozpada, a to dlatego, że fibroblasty z wiekiem stają się coraz bardziej leniwe – tłumaczy lekarz. – Choć czynniki tego stanu rzeczy mogą być różne to, upraszczając, można wymienić następujące: genetyka, czynniki zewnętrzne (głównie działanie promieni słonecznych), tryb życia (palenie papierosów, zły tryb odżywiania). W efekcie staje się cieńsza, bardziej gąbczasta w dotyku, zaczyna nieestetycznie opadać i jest podatna na zgniatanie. Wraz z wiekiem zaczynają pojawiać się na niej zmarszczki.
Jak wytwarzać dobry kolagen?
Jak zmusić organizm, by wytwarzał to najbardziej wartościowe białko? Istnieją składniki niezbędne do powstania prawidłowego kolagenu, które musimy dostarczać z jedzeniem. Są nimi między innymi witamina C oraz żelazo, dlatego należy zadbać o urozmaicony jadłospis. Rozkład kolagenu powoduje natomiast kortyzol, czyli hormon stresu. Aby przyśpieszyć i ożywić pracę fibroblastów warto wykonać zabieg ostrzykiwania skóry osoczem, które stanowi paliwo dla komórek skóry.
– Osocze bogatopłytkowe uzyskiwane z krwi pacjenta zawiera składniki, które wywołują naturalne reakcje fizjologiczne przyspieszające i stymulujące gojenie się tkanek. Powodują one również prawidłową regenerację skóry kiedy się skaleczymy. Metoda mezoterapii osoczem sprowadza się do oszukania organizmu i sztucznego stymulowania komórek do pracy, czyli jej regeneracji za pomocą tych samych mechanizmów. Osocze bogatopłytkowe jest paliwem dla komórek. Dzięki niemu są zmuszane do efektywniejszej pracy i szybszej produkcji kolagenu – wyjaśnia ekspert.
Skąd czerpać kolagen?
Jeśli nasza skóra wygląda źle i mimo starań organizm nie radzi sobie z produkcją kolagenu, można go przyjąć w czystej postaci wraz z niektórymi pokarmami. Najwięcej tego białka ma w sobie żelatyna (i wszystkie jej pochodne), która zawiera go około 90 procent. Można również zastosować zabiegi, które stymulują powstawanie naturalnego kolagenu poprzez wytworzenie silnego urazu w skórze. Tak działają między innymi ablacyjny laser frakcyjny, frakcyjna radiofrekwencja mikroigłowa czy HIFU.
– To zabiegi, których działanie opiera się na silnym podgrzaniu skóry, wytworzeniu kontrolowanego oparzenia i przez to zmuszenia fibroblastów do wytwarzania nowego kolagenu. W ten sposób w gabinecie medycyny estetycznej najszybciej można dostarczyć to cenne białko dokładnie w miejsca, w którym występuje jego brak. Poznamy to po opadaniu i wiotkości skóry, zmarszczkach czy rozstępach.
