Afty – czym są, skąd się biorą i jak je wyleczyć?

Afta to niewielkie owrzodzenie owalnego kształtu, które posiada nadżerkę o białym zabarwieniu z czerwonym zapalnym obrzeżem.

man saw something disgusting, feel sick as he going to vormit
Afty – czym są, skąd się biorą i jak je wyleczyć. Foto zea_lenanet

Afta –  skąd się bierze?

Afty mogą być obrzmiałe i bolesne, utrudniać jedzenie oraz mowę. Zazwyczaj objawy zaczynają się od lekkiego, punktowego pieczenia lub mrowienia, które zapoczątkowuje stan zapalny. Czym są?
Afta to niewielkie owrzodzenie owalnego kształtu, które posiada nadżerkę o białym zabarwieniu z czerwonym zapalnym obrzeżem.  Zazwyczaj jest to zmiana drobna, nieprzekraczająca 1mm-2cm średnicy, która pojawia się pojedynczo lub grupami na błonach śluzowych np. języka, wewnętrznej stronie warg lub policzka. Niektórzy mylą ją z opryszczką, ale w przeciwieństwie do opryszczki, afty nie mogą się rozprzestrzeniać oraz występują na zewnątrz, np. ust – wyjaśnia lek. stom. Przemysław Stankowski z kliniki Stankowscy & Białach Stomatologia, autor poradnika „Bądź bystry u dentysty”.

Afty mogą pojawić się u każdego, ale najczęściej występują u kobiet, nastolatków oraz młodych dorosłych (pomiędzy 10. a 40. rokiem życia).

Co powoduje afty?
Przyczyna powstawania aft nie jest znana, ale czynnikami ryzyka są:

  •     długotrwały stres lub przemęczenie,
  •     obniżona odporność np. podczas gorączki lub choroby,
  •     zmiany hormonalne m.in. podczas cyklu menstruacyjnego u kobiet,
  •     uszkodzenia mechaniczne np. po ugryzieniu wargi, zbyt mocnym szczotkowaniu,
  •     stałe aparaty ortodontyczne z zamkami lub protezy dentystyczne, które mogą podrażniać tkanki,
  •     alergia pokarmowa na konkretną grupę produktów lub składnik pasty do zębów,
  •     spożywanie kwaśnych potraw oraz napojów np. s
  • oki pomarańczowe, smoothies, koktajle,
  •     niedobór witamin i minerałów w diecie, głównie witaminy B12, cynku, żelaza oraz kwasu foliowego,
  •     zażywanie silnych antybiotyków,
  •     choroby charakteryzujące się obniżoną odpornością, np. białaczka lub zakażenie wirusem HIV.

 Jak leczyć?

Afty na ogół nie wymagają leczenia, ponieważ są to łagodne zmiany, które w większości znikają samoistnie. Nadżerki mogą się utrzymywać przez różny okres: te drobne znikają po 1-3 dniach, zaś większe mogą się wygajać nawet do 2 tygodni. Nie ma uniwersalnego sposobu na afty, należy jednak unikać czynników ryzyka.

W celu złagodzenia dokuczliwych objawów warto:

  •     przejść na dietę zawierającą produkty o kremowej konsystencji typu jajecznica, jogurt, zupa krem, puree warzywne
  •     unikać alkoholu, tytoniu, kawy, pikantnych, słonych przekąsek, czekolady, owoców cytrusowych i soków, orzechów, nasion oraz pomidorów, ponieważ mogą podrażnić bolesne zmiany
  •     spożywać zimne napoje, jak woda czy mrożona herbata. Jeśli kontakt z ciepłym lub zimnym napojem powoduje ból, używajmy słomki
  •     pamiętać o dokładnej i regularnej higienie zębów, używać szczoteczki o miękkim włosiu
  •     wspomóc się farmakoterapią – można zastosować leki bez recepty np. maści, które nakłada się punktowo lub specjalne rozpuszczalne opatrunki z filmożelu lipido-koloidowego. W przypadku dolegliwości bólowych, można też stosować leki przeciwbólowe na bazie ibuprofenu lub paracetamolu.Afty mają tendencję do nawrotów, wtedy mówi się o nawracającym aftowym zapaleniu błony śluzowej jamy ustnej. Pojawianie się ich częściej niż raz w roku nie jest normą, dlatego w celu zdiagnozowania źródła problemu można wykonać dodatkowe badania.- Jeśli po zredukowaniu czynników ryzyka oraz stosowaniu preparatów z apteki owrzodzenia nie wygoją się do 2 tygodni, należy skonsultować się z lekarzem ogólnym lub stomatologiem. Może się bowiem okazać, że za niegojącym się owrzodzeniem stoi poważna choroba. Specjalista w przypadku ciężkich postać aftoz może przepisać pacjentowi antybiotyki, specjalne płukanki lub nawet leki sterydowe – doradza dr Stankowski.