Chociaż uzależnienie od Facebooka oficjalnie nie jest uznawane za chorobę, to jednak możemy się spotkać z coraz większą liczbą osób, które potrzebują pomocy specjalisty. Nerwice i ciągła potrzeba surfowania w sieci w celu sprawdzenia tablicy czy osi czasu to pierwsze niepokojące sygnały. Jak media społecznościowe przejmują kontrolę nad naszą codziennością?
Facebook Addiction Disorder
Pod tajemniczą nazwą kryje się określenie charakteryzujące osoby uzależnione od Facebooka. Okazuje się, że pozornie nieistotny i ignorowany problem przybiera coraz większą skalę i znacząco wpływa na naszą psychikę. Jakie kryteria należy spełnić, aby identyfikować się z powyższym tytułem?
„Byłam zszokowana, gdy przyjęłam pacjenta na oddział psychiatryczny, ponieważ coś, co zobaczył na Facebooku, załamało go nerwowo. Zdałam sobie sprawę, że coraz częściej obserwuję wpływ tego portalu na ludzi. Jedna pacjentka odwołała dwie sesje z rzędu po tym, jak przyjaciele skomentowali jej aktualne zdjęcia, pisząc, że się roztyła. (…) Ktoś się na kogoś gniewa za coś, co ta osoba opublikowała, ktoś stracił pracę. Kiedy jednak sugerowałam klientom, żeby zrobili sobie przerwę, rzucali mi spojrzenie mówiące: Oszalałaś?!” – pisze dr Susan Flores w swojej książce „Sfejsowani”.
Psycholog na podstawie badań i wywiadów, które przeprowadziła z osobami w różnym wieku, postanowiła postawić diagnozę. Syndrom FAD – Facebook Addiction Disorder to przypadłość, na którą cierpi coraz więcej osób. Co ciekawe, niewiele z nas zdaje sobie sprawę, że znajduje się pod wpływem social-mediów, które zdominowały nasze życie. Proste czynności, które z coraz większą częstotliwością wykonujemy w oparciu o smartfona i internet, wydają się nam naturalne. Sprawdzanie aktualności i czuwanie nad pojawieniem się nowego posta na stronie głównej stało się codziennością jak np. mycie zębów.
Wpływ korzystania z social-mediów na organizm
Rzadko mamy okazję zastanowić się nad tym, jak działa organizm, kiedy przyzwyczajamy się do korzystania z social-mediów. Rytualne przeglądanie Facebooka to czynność, którą wykonuje już ponad dwa miliony osób! Nie bez powodu popularne stało się stwierdzenie, które mówi, że jeśli nie ma nas online, to nie istniejemy. Dla znacznej części młodego pokolenia ten serwis jest nieodłącznym elementem życia, przybiera charakter miejsca wirtualnych spotkań towarzyskich, podczas których można porozmawiać i miło spędzić czas. Co zatem z rzeczywistymi relacjami?
Na uzależnienie najbardziej narażone są osoby, które cierpią z powodu niedowartościowania oraz zaburzonej samooceny. System like’ów, udostępnień i oznaczeń korzystnie wpływa na ich samopoczucie, co może wiązać się z nieustannie wzrastającą potrzebą dzielenia się informacjami w sieci. Serwis wpływa na psychikę podobnie jak używki, dlatego ofiarą syndromu FAD padają także osoby, które są uzależnione od dopaminy. Mózg uwalnia jej zastrzyk, kiedy widzimy zachwycający post, po czym potrzebujemy kolejnej dawki.
Jak zachowuje się osoba cierpiąca na FAD?
Na przejście w stan uzależnienia składa się wiele etapów. Początkowo dostrzegamy, że surfowanie w sieci pozwala nam się zrelaksować i odstresować. Następnie potrzebujemy przebywać na Facebooku coraz dłużej. Kontakty wirtualne stają się ważniejsze niż te rzeczywiste. Ekscytują nas komentarze, możliwość pokazywania przez emotikonę swojej reakcji i posługiwanie się naklejkami czy „story”. Piramida potrzeb zostaje zaburzona, internet znajduje się na wyższej pozycji niż jedzenie i picie.
W późniejszym czasie dochodzą takie elementy, jak złość i agresja, które towarzyszą także osobom uzależnionym w okresie abstynencji. Można doświadczyć fantomowych wibracji telefonu sygnalizujących otrzymanie wiadomości czy nomofobii – strachu przed opuszczeniem domu bez posiadania przy sobie smarftona.
Próba zwalczenia uzależnienia
Jedynym skutecznym działaniem, które może zwalczyć syndrom FAD jest odcięcie się od korzystania z internetu lub całkowite zrezygnowania z używania telefonu komórkowego i komputera przez jakiś czas. Dla wielu osób jest to bardzo trudne.
Jeżeli samodzielne zwalczanie problemu okazuje się bezskuteczne, warto skorzystać ze zorganizowanej pomocy. W Polsce powstają obozy wzorowane na amerykańskich „camp gronded”. Uczestnictwo wiąże się z oddaniem telefonu do depozytu i aktywnym spędzaniu czasu z grupą, np. przez jazdę na rowerze lub wspinaczkę górską. Kiedy pojawia się kryzys i chęć sięgnięcia po smartfon uzależniona osoba otrzymuje wsparcie i konsultuje się z innymi. Takie obozy to skuteczna terapia. Wiele osób, które skorzystały z tego rozwiązania zauważyło spadek hormonu stresu oraz radość z kontaktów międzyludzkich. Poprawie ulega także koncentracja oraz jakość snu, ponieważ nie wpatrujemy się w ekran smartfona.
Czy ten problem dotyczy także ciebie? Przekonaj się, próbując ograniczyć zainteresowanie wirtualnym światem.
Marcelina Bednarska
