Aspekt fizjologiczny
Mięśniaki macicy to rodzaj guzów, które powstają na skutek namnażania się komórek w ściankach macicy. Najczęściej jest ich kilka i mają różną wielkość – od kilku do kilkunastu centymetrów średnicy. Szczególnie guzy dużych rozmiarów mogą zmieniać anatomię i ruchliwość pochwy, a co za tym idzie, niekorzystnie wpływać na jakość życia seksualnego. Typowym objawem obecności mięśniaków jest bolesność podczas współżycia. Dyskomfort w tym obszarze powodują również inne symptomy typowe dla tego schorzenia, do których należą:
- obfite przedłużające się krwawienie (u wielu pacjentek objaw ten w znacznym stopniu utrudnia lub wręcz uniemożliwia prowadzenie udanego życia seksualnego),
- uczucie pełności w jamie brzusznej,
- odczucie ucisku na narządy rodne,
- częstsze oddawanie moczu.
Odrębną kwestią jest wpływ operacyjnego leczenia mięśniaków na jakość życia seksualnego. Wiele pacjentek obawia się, że po zabiegu ich współżycie stanie się mniej satysfakcjonujące. Na szczęście w większości przypadków lęki te nie mają uzasadnienia medycznego. Zdarza się, iż po zabiegu histerektomii są pacjentki, u których spada zadowolenie z seksu, ale są również i takie, u których ta sfera życia ulega wyraźnej poprawie. Często ma to związek z wyeliminowaniem negatywnych objawów towarzyszących mięśniakom.Natomiast przyczyny spadku jakości życia seksualnego są bardziej złożone i obejmują zazwyczaj nie tylko anatomiczne skutki operacji, ale również stan relacji partnerskich i psychiczne samopoczucie pacjentek. Nie ma jednoznacznych dowodów na to, że histerektomia z pozostawieniem szyjki macicy ma mniej dewastujący wpływ na jakość życia seksualnego w porównaniu z histerektomią całkowitą. Niewątpliwe natomiast należy się spodziewać spadku zainteresowania seksem u kobiet, u których wraz z macicą wycięto jajniki. Między innym dlatego zaleca się obecnie pozostawianie niezmienionych chorobowo jajników u pacjentek w każdym wieku ze wskazaniami do usunięcia macicy.
Panuje przekonanie, że kobiety z mięśniakami macicy nie mogą prowadzić życia seksualnego. Tymczasem nie ma medycznych przeciwskazań dotyczących współżycia pacjentek z tym schorzeniem. Oczywiście może zdarzyć się, że w przypadku dużych mięśniaków będą one unikały stosunku ze względu na ból fizyczny lub wstyd z powodu konieczności częstego oddawania moczu. Jednak w większości przypadków rezygnacja ze współżycia tak naprawdę wynika przede wszystkim ze złego samopoczucia psychicznego lub przekonania, że seks może powodować pogorszenie stanu zdrowia. Jeśli pacjentka ma takie obawy, powinna porozmawiać z lekarzem, który wyjaśni wszystkie aspekty medyczne i na pewno poinformuje o ewentualnych przeciwwskazaniach – mówi prof. dr hab. n. med. Grzegorz Jakiel, ginekolog, ekspert programu Zdrowa ONA.
Aspekt psychologiczny
W kontaktach intymnych kobieca psychika i to co się w niej dzieje odgrywa bardzo dużą rolę, pojawiające się stany emocjonalne, nastawienie, aktualne problemy, stres wpływa na jakość życia seksualnego, komfort w kontaktach intymnych, spontaniczność czy poziom libido. Niekiedy trudności psychiczne, jakie przeżywa kobieta mają nawet większe znaczenie niż dolegliwości czysto fizyczne. Jak wynika z badania Zdrowa ONA, prawie co piąta Polka sądzi, że gdyby zdiagnozowano u niej mięśniaki macicy, czułaby się mniej atrakcyjna seksualnie dla swojego partnera. Nic więc dziwnego, że informacja o rozpoznaniu tej choroby przyczynia się do powstawania negatywnych uczuć i myśli. Obawa przed bólem i ewentualnym dyskomfortem, który może pojawić się podczas stosunku wystarczy, aby aktywność seksualna kobiety zmniejszyła się.
W konsekwencji zaczyna ona unikać zbliżeń z partnerem, bywa że pozostaje też obojętna na jego czułości. Tego rodzaju postawa może po jakimś czasie doprowadzić do kryzysu w związku, dlatego ważna jest szczera rozmowa między partnerami, która rozwieje lęki związane z postawioną przez lekarza diagnozą i wyjaśni przyczyny zachowania partnerki. Kobieta musi pamiętać, że informacja o rozpoznaniu u niej mięśniaków może rodzić obawy partnera związane z tym jak powinien się zachować i czy będzie w stanie wspierać ją podczas leczenia.
W pokonaniu negatywnych odczuć pierwszym etapem powinna być konsultacja z lekarzem, który wyjaśni przyczyny schorzenia, a w razie potrzeby zleci wykonanie badań i wskaże odpowiednie metody terapii. Następnym – szczery dialog z partnerem, w którym oprócz rokowań i zaleceń medycznych, kobieta będzie mogła powiedzieć mu o swoich obawach natury psychicznej i poprosić o wsparcie w walce z chorobą. Wielu kobietom pomaga także rozmowa z innymi kobietami, u których zdiagnozowano mięśniaki, one pokazują, jak i czy mięśniaki wpłynęły u nich na różne aspekty codziennego życia.
Mięśniaki macicy to schorzenie, które dotyczy intymnej sfery zdrowia kobiety. Im prostszy sposób komunikacji wybierzemy, tym mniej miejsca pozostawimy partnerowi na domysły. To z kolei pozwoli na uniknięcie frustracji i niepotrzebnych rozczarowań. W takiej sytuacji panie powinny skupić się przede wszystkim na sprecyzowaniu własnych potrzeb i oczekiwań wobec partnera. Warto zadbać, aby towarzyszące chorobie lęki nie zdominowały przekazu, co nie oznacza, że powinny być one tłumione czy przemilczane. Szczera rozmowa pozwoli parze odnaleźć się w sypialni nawet w przypadku występowania fizycznych dolegliwości u partnerki – mówi Dorota Gromnicka, psycholog.
