Nowe leki za pieniądze Ministerstwa Nauki

eskulap_zdrowieOszczędności dla pacjenta i budżetu państwa a ponadto stworzenie kilkudziesięciu nowych miejsc pracy – takie będą efekty projektu realizowanego na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego przez Instytut Farmaceutyczny. Celem projektu badawczego zamawianego jest opracowanie kluczowych etapów wytwarzania sześciu nowych leków oraz opracowanie technologii siedmiu leków generycznych, które mogą być tańsze w stosunku do oryginalnych preparatów nawet o 50%. Wartość projektu wynosi 13 mln zł. 

Zakres projektu
Projekt „Nowe leki o szczególnych walorach terapeutycznych i społecznych” zostanie zrealizowany po rozstrzygnięciu konkursu rozpisanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jego zwycięzca – Instytut Farmaceutyczny – rozpocznie badania, których celem będzie opracowanie technologii produkcji siedmiu leków generycznych – „zamienników” leków oryginalnych. Będą one stosowane w terapii: onkologicznej, przeciwwirusowej, przeciwbakteryjnej i przeciwgrzybiczej. Instytut będzie także prowadził badania zmierzające do opracowania nowych, innowacyjnych leków przeciwnowotworowych i leków wykorzystywanych w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych i leków przeciw osteoporozie. – Są to dość odległe cele, bo opracowanie nowego leku zajmuje przeciętnie około 10 lat. Dlatego będziemy współpracować z zespołami akademickimi, które zdołały już wypracować własną, oryginalną hipotezę badawczą. Naszym celem jest ukierunkowanie prac badawczych, by zmierzały one w kierunku opracowania nowych leków. Będziemy także uczestniczyć w opracowaniu substancji czynnej – tłumaczy doc. dr Wiesław Szelejewski, dyrektor Instytutu Farmaceutycznego i kierownik projektu. W pracach nad nowymi lekami wezmą udział naukowcy z Instytutu Onkologii w Gliwicach, Politechniki Gdańskiej oraz Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN.

13 mln zł z budżetu MNiSW
Na badania Instytut otrzyma dofinansowanie – w ramach projektów badawczych zamawianych – w wysokości 13 mln zł. Programy badawcze zamawiane są jednym z elementów wprowadzonego we wrześniu 2005 r. Krajowego Programu Ramowego. Ma on ułatwiać prowadzenie polityki naukowej, naukowo – technicznej i innowacyjnej państwa – w praktyce ma służyć dostosowaniu jej do europejskich i światowych standardów. – Mamy wielu zdolnych naukowców, w polskich laboratoriach powstają innowacyjne i użyteczne rozwiązania. Niestety stosunkowo rzadko wdrażamy je w praktyce. Celem projektów badawczych zamawianych jest wspieranie tych badań naukowych, które mogą przynieść konkretne efekty społeczne i ekonomiczne. Innymi słowy mogą zaowocować opracowaniem nowego produktu czy technologii i tym samym przełożyć się na wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki. Wysoki poziom badań w Polsce w zakresie syntezy chemicznej i biotechnologii daje szanse na to, by ta dziedzina stała się polską specjalnością o międzynarodowym znaczeniu komercyjnym. Dlatego chcemy ją wspierać – tłumaczy dr Olaf Gajl, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Do tej pory największa wysokość dofinansowania projektu zamawianego wyniosła 14.770.000 zł (projekt realizowało Centrum Onkologii), najmniejszego 350.000 zł. Projekt realizował Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego Polskiej Akademii Nauk.
Projekty Badawcze Zamawiane są realizowane w 9 obszarach badawczych takich jak m.in.: zdrowie, środowisko, energia i jej zasoby oraz technologie informacyjne. Tematykę PBZ określa minister na podstawie propozycji jednostek naukowych, szkół wyższych, PAN oraz ministrów i organów samorządowych.

Korzyści nie tylko dla pacjenta
Realizacja projektu przez Instytut Farmaceutyczny przyniesie szereg korzyści dla pacjenta, budżetu państwa oraz gospodarki. Dla każdego pacjenta powodzenie projektu oznacza dostęp do tańszych leków, co ma ogromne znaczenie zwłaszcza w terapii długookresowej. Dla przykładu cena jednej fiolki docetaxelu, leku przeciwnowotworowego, którego postać generyczną zamierza opracować Instytut, wynosi obecnie – zależnie od dawki – od 811 do 3246 zł. Dostępność terapii przeciwnowotworowej jest więc obecnie bardzo ograniczona. – Własna synteza substancji zmieni tą sytuację radykalnie na korzyść, tym bardziej, że Instytut Farmaceutyczny opracuje także innowacyjną postać farmaceutyczną docetakselu – podkreśla doc. dr Wiesław Szelejewski, dyrektor Instytutu Farmaceutycznego.
Realizacja projektu oznacza także oszczędności dla Ministerstwa Zdrowia, związane z refundacją tańszych leków. Już samo opracowanie oseltamiviru wykorzystywanego w leczeniu grypy przyniesie wymierne korzyści ekonomiczne. Polska, podobnie jak pozostałe kraje UE jest zobowiązana do zgromadzenia zapasów tego leku na wypadek epidemii grypy. Przy zakupie oryginalnego preparatu kosztowałoby to budżet państwa 200 mln USD. Tymczasem koszt opracowania własnej syntezy substancji i własnej technologii postaci leku nie przekracza 2 mln zł.
W perspektywie kilku najbliższych lat można także liczyć na utworzenie nowych miejsc pracy w przemyśle farmaceutycznym. – Efekty ekonomiczne wynikające z różnicy cen preparatów oryginalnych i generycznych wytworzonych w Polsce są ogromne. Np. substancja aktywna leku olanzapina wytworzona przez Instytut Farmaceutyczny w 2004 r. za kwotę 12,8 mln zł, odpowiada wartości sprzedaży – w cenach światowych – na poziomie ponad 110 mln zł. – podkreśla doc. dr Wiesław Szelejewski, dyrektor Instytut Farmaceutycznego i koordynator projektu.
Instytut Farmaceutyczny zachowa do opracowanych leków generycznych prawa licencyjne. Za wprowadzenie nowych leków generycznych do obrotu będą odpowiedzialne 4 firmy farmaceutyczne: Adamed, Polpharma, Bioton oraz Vipharm. – Te firmy udowodniły już wcześniej, że potrafią wdrażać leki generyczne i co bardzo istotne z naszego punktu widzenia, potrafią to robić bardzo szybko – argumentuje doc. dr Wiesław Szelejewski.
Instytut Farmaceutyczny
Instytut Farmaceutyczny ma już na swoim koncie duże doświadczenie w realizacji projektów finansowanych z budżetu państwa. Tylko w ciągu ostatnich 5 lat zrealizował kilkanaście dużych projektów badawczych, których rezultatem było wprowadzenie do produkcji zarówno leków nowych jak i generycznych. Dzięki wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego uruchomiono produkcję substancji czynnej leków przeciwdepresyjnych, onkologicznych, hipotensyjnych oraz dermatologicznych. Instytut współpracuje z kilkunastoma firmami krajowymi i kilkoma zagranicznymi. Dla tych ostatnich dostarcza technologie produkcji leków nie tylko w Polsce, ale również na terenie Unii Europejskiej.

Friday, 19 January 2007