Przebarwienia po lecie – jak sobie z nimi radzić?

Słońce nie sprzyja skórze - oprócz pożądanej opalenizny powoduje w niej liczne dysfunkcje oraz niechciane zmiany kosmetyczne. Jedną z nich stanowią przebarwienia skórne. Jaki wybrać sposób, aby się ich pozbyć? 

Przebarwienia po lecie –  jak sobie z nimi radzić? Foto. Pixabay

Przebarwienia to bardzo często spotykany defekt estetyczny, zwłaszcza po okresie letnim, kiedy skóra częściej niż zwykle, wystawiana była na ekspozycję słoneczną. Walka z nimi nie należy do rzeczy najprostszych. Wszystko zależy od stopnia głębokości zmiany, jej rodzaju oraz zdolności regeneracyjnych skóry. Czym są przebarwienia powstające po lecie? Kiedy domowymi sposobami można poradzić sobie z nimi, a kiedy należy udać się do specjalisty – kosmetologa bądź dermatologa?

Produkcja melanin

Produkcja melanin (pigmentów skórnych) zależy w dużym stopniu od ekspozycji słonecznej. Zbyt silne i częste wystawianie skóry na promieniowanie UV, powoduje ich zaburzoną dystrybucję i wpływa na powstawanie miejscowych przebarwień. Należy przy tym pamiętać, iż produkcja melanin zależy od rasy, uwarunkowań genetycznych oraz stymulacji hormonalnej. Istnieją osoby, które są szczególnie narażone na powstawanie tych nieestetycznych zmian.

Czynniki ryzyka

Do dodatkowych czynników, oprócz nadmiernej ekspozycji na słońce należą:

  • Stany zapalne
  • Choroby tarczycy i wątroby
  • Zaburzenia hormonalne (zwłaszcza w okresie ciąży i menopauzy)
  • Leki (np. antykoncepcyjne, przeciwdepresyjne, antybiotyki)
  • Niektóre preparaty kosmetyczne i perfumy (szczególnie zawierające olejek bergamotowy)

Rodzaje przebarwień

Do typowych przebarwień skórnych można zaliczyć m.in:

  • Piegi – pod wpływem słońca ciemnieją i zwiększają swój rozmiar
  • Plamy soczewicowate – zwane plamami starczymi bądź wątrobowymi; pojawiają się zwykle po 40-stym roku życia; mają większe rozmiary niż piegi i przybierają bardziej intensywny kolor
  • Plamy po-słoneczne – mniej liczne i większe od piegów
  • Ostuda (melasma) – brązowe plamy zlokalizowane w ,,typowych miejscach”: czoło, policzki, skronie, warga górna, niekiedy szyja

Należy pamiętać, iż przebarwienia zazwyczaj pojawiają się dwa-trzy miesiące po ekspozycji na słońce, stąd skórę należy poddawać obserwacji również po lecie.

Główne kierunki działań pielęgnacyjnych

Należy do nich zaliczyć złuszczanie skóry, stosowanie preparatów hamujących melanogenezę (proces powstawania melaniny) oraz używanie kosmetyków z filtrami również w okresach chłodniejszych.

Dzięki złuszczaniu usunięte zostaną keratynocyty (komórki produkujące barwnik), zawierające zbyt dużą ilość pigmentów. Ponadto, zwiększy się również możliwość przenikania substancji rozjaśniających.

Metody usuwania przebarwień

W przypadku wyboru metody usuwania przebarwień należy pamiętać, iż jest to kwestia bardzo indywidualna. Przykładem może być laseroterapia, której stosowanie u jednych osób może dać znaczną poprawę, zaś u drugich nie przynieść żadnego efektu. Ponadto u niektórych pacjentów po wyleczeniu może dojść do nawrotów.

Kwalifikacji do zastosowania danej terapii powinien zatem podejmować się tylko specjalista, najlepiej dermatolog. Poza ustaleniem planu konkretnej terapii, zbada również nasze przebarwienia pod kątem ich potencjalnej ,,złośliwości”, czyli skłonności do przekształcenia się w raka skóry.

Możemy rozróżnić 2 metody walki z przebarwieniami:

  • Substancje aktywne – zawarte w preparatach kosmetycznych o działaniu rozjaśniającym oraz złuszczającym
  • Metody aparaturowe – mechaniczne bądź fizyczne usuwanie lub zniszczenie nieprawidłowo zabarwionej tkanki

Substancje aktywne

W walce z przebarwieniami pomocny będzie szereg substancji aktywnych, które znajdziemy zarówno w preparatach przyjmowanych doustnie, jak i zewnętrznie. Nalezą do nich:

  • Hydrochinon – stosowany obecnie tylko w lekach; hamuje aktywność tyrozynazy, czyli nie dopuszcza do reakcji enzymatycznych, prowadzących do wytworzenia melaniny)
  • Arbutyna (występuje w liściach i owocach mącznicy lekarskiej, liściach gruszy, borówce; inhibitor tyrozynazy)
  • Kwas kojowy (uzyskiwany z grzybów z gatunku Aspergillus, które rosną w Japonii; jest bardzo dobrym inhibitorem tyrozynazy)
  • Kwas azelainowy (inhibitor tyrozynazy; wykazuje również działanie przeciwzapalne, antybakteryjne, złuszczające)
  • Retinoidy (pochodne witaminy A, inhibitory tyrozynazy)
  • AHA (np. kwas cytrynowy, glikolowy z trzciny cukrowej,jabłkowy, mlekowy) i BHA (np. salicylowy, glukuronowy)
  • Witamina C (poza ograniczeniem aktywności tyrozynazy zmniejsza grubość warstwy rogowej skóry oraz jest silnym antyoksydantem)
  • Kwas elaginowy (inhibitor tyrozynazy; antyoksydant; występuje m.in. w truskawkach, zielone herbacie, eukaliptusie, geranium)
  • Biokatalizatory – wykorzystuje się tu enzymy roślinne (np. wyciąg z papai, ananasa, ogórka) oraz enzymy zwierzęce (enzymy trzustkowe)

Przy stosowaniu silniej działających środków należy pamiętać, iż powinny być one aplikowane tylko na skórę ze zmianami, z ominięciem skóry zdrowej.

Usuwanie przebarwień za pomocą aparatury

Do dyspozycji mamy 3 rozwiązania aparaturowe, dostępne w gabinetach kosmetycznych oraz lekarskich:

  • Laseroterapia – można ją zastosować głównie w celu rozjaśniania piegów oraz usuwania mniejszych ognisk przebarwień. Po zabiegach istnieje możliwość wystąpienia powikłań podobnych do oparzenia słonecznego, zaczerwienień oraz opuchlizny. Zabiegi laserowe wykonuje lekarz medycyny estetycznej, dermatolog bądź doświadczony kosmetolog.
  • Krioterapia – polega na miejscowym niszczeniu tkanki poprzez wymrażanie; stosuje się ją głównie w przypadku wystąpienia plam soczewicowatych oraz powierzchniowych znamion barwnikowych.
  • Mikrodermabrazja – zabieg jest bezbolesny i służy raczej do usuwania powierzchniowych zmian skórnych; polega na kontrolowanym ścieraniu naskórka.

Poza aparaturą dość częstym sposobem walki z przebarwieniami są peelingi.

Peelingi

Działanie peelingów polega na kontrolowanym złuszczaniu skóry za pomocą specjalnie przygotowanego preparatu. Zastosowanie danego produktu oraz jego stężenia uzależnione jest od głębokości zmiany oraz zdolności regeneracyjnych skóry. Rozróżniamy peelingi specjalistyczne o silniejszym działaniu, które wykonuje specjalista bądź te, które możemy zastosować w domu. Te działają z reguły na powierzchni skóry, stąd nadają się jedynie do niwelacji płytkich zmian.

Przykładem peelingu rozjaśniającego może być np. Cosmelan. Zawiera kwasy (kojowy, fitowy, azelainowy) w połączeniu z witaminami. Jest on specjalistycznym, nieinwazyjnym zabiegiem, który według opinii wielu specjalistów oraz konsumentów, skutecznie usuwa przebarwienia. Kuracja trwa około trzech miesięcy, zaś sam zabieg wykonuje się w dwóch etapach. Najpierw następuje aplikacja silnie peelingującej maski w gabinecie, potem zaleca się kurację domową, polegającą na regularnym stosowaniu kremu rozjaśniającego. Zabieg jest dość kosztowny i waha się w przedziale cenowym 1500-2000 zł. W czasie trwania kuracji nie można stosować innych preparatów wybielających, kosmetyków z zawartością alkoholu, ani wykonywać innych peelingów.

Przy stosowaniu Cosmelanu lub innych produktów z grupy peelingów, należy pamiętać, aby łączyć terapię ,,odbarwiającą” z kuracją regenerującą skórę.

Domowe sposoby na przebarwienia

W przypadku naskórkowych (płytszych) zmian możemy zakupić preparaty drogeryjne lub/i apteczne oraz zastosować maseczki na bazie warzyw i owoców. Przykładowych propozycji maseczek rozjaśniających możemy poszukać w Internecie lub/i czasopismach kosmetycznych.

Warto też stosować substancje czynne w odpowiednim stężeniu procentowym, które zazwyczaj aplikuje się miejscowo (tylko w obszarze przebarwienia). Możemy je również dodawać w odpowiedniej ilości do tzw. baz kosmetycznych, aplikując je wtedy na całą powierzchnię skóry.

Wszelkie domowe sposoby służą raczej niwelacji niż całkowitemu usunięciu zmian, stąd należy pamiętać, iż najskuteczniejszym sposobem walki z przebarwieniami jest stosowanie regularnej i odpowiedniej ochrony przeciwsłonecznej! 

KK