Przepuklina kręgosłupa – co robić, kiedy wypadnie mi dysk?

Przepuklina kręgosłupa to dolegliwość, którą przynajmniej „ze słyszenia” zna każdy z nas. Potocznie nazywana jest wypadaniem dysku, a z medycznego punktu widzenia oznacza przesunięcie się jądra krążka międzykręgowego z uszkodzeniem jego pierścienia włóknistego

Przepuklina kręgosłupa – co robić, kiedy wypadnie mi dysk?

Może pojawić się na długości całego kręgosłupa, jednak aż 70 proc. przypadków  dotyczy odcinka lędźwiowego. Jak dochodzi do wypadania dysku? Które objawy świadczą o istnieniu problemu? W jaki sposób możemy sobie z nim radzić? Odpowiada fizjoterapeutka Karolina Hertman.

Krótka powtórka z anatomii

Krążek międzykręgowy, który nazywamy dyskiem, zbudowany jest z dwóch części: pierścienia włóknistego (część zewnętrzna) oraz jądra miażdżystego (część wewnętrzna). Krążki umiejscowione są między dwoma kręgami kręgosłupa, a potoczną nazwę zawdzięczają swojemu kształtowi (są spłaszczone i owalne). W kręgosłupie dorosłego człowieka znajdują się 23 krążki, które obejmują ok. 25 proc. jego długości. Pełnią one również bardzo istotne funkcje – odpowiadają za amortyzowanie obciążeń kręgosłupa (m.in. poprzez równomierne rozkładanie nacisku pionowego), utrzymują stałe położenie kręgów względem siebie, umożliwiają ruch kręgosłupa w różnych kierunkach oraz blokują występowanie tarcia między kręgami. Wielkość poszczególnych dysków różni się w zależności od ich położenia – od 12 mm w odcinku lędźwiowym do 4 mm w odcinku szyjnym.

Dlaczego dochodzi do wypadania dysku?

Najczęstszą przyczyną dolegliwości, którą nazywamy wypadaniem dysku, jest przeciążenie kręgosłupa, powstałe w wyniku przewlekłego przeciążenia lub nagłego zdarzenia, choć może być również związane ze skłonnościami genetycznymi do osłabienia krążków – komentuje fizjoterapeutka Karolina Hertman – Ryzyko wystąpienia dolegliwości możemy zminimalizować stosując się podczas aktywności fizycznej do kilku prostych zasad. Po pierwsze zawsze należy przeprowadzać rozgrzewkę, która stopniowo przygotuje nasz organizm do wysiłku. Po drugie ćwiczenia fizyczne wykonywać prawidłowo – najlepiej pod okiem trenera lub po otrzymaniu instruktażu. Często można zaobserwować, że podczas schylania się po jakiś przedmiot, nienaturalnie zginamy plecy i utrzymujemy  wyprostowane kolana, powodując duży nacisk i napięcie kręgosłupa. Nawet jeżeli posiadamy silne mięśnie grzbietu, taka niewłaściwa praktyka prędzej czy później doprowadzi do problemów z kręgosłupem – dodaje.

Na wystąpienie tej dolegliwości zdecydowanie bardziej narażeni są również zawodowi kierowcy. Długa jazda samochodem wymusza bowiem utrzymywanie stałej pozycji ciała, a tym samym powoduje większy nacisk na kręgi. Ponadto do innych czynników ryzyka należą: otyłość, stres (powoduje intensywne napięcie mięśni), ciąża czy palenie papierosów.

Dolegliwości – czy to tylko ból?

Nasz kręgosłup składa się z trzech odcinków posiadających krążki – lędźwiowego, piersiowego i szyjnego oraz odcinka krzyżowego i kości guzicznej, które są ze sobą zrośnięte i nie posiadają dysków. W zależności od tego, który z odcinków (posiadających kręgi) został dotknięty wypadaniem dysku, możemy odczuwać inne objawy:

  • odcinek lędźwiowy – objawia się silnym bólem krzyżowo-lędźwiowym, który może promieniować do bioder i nóg, utrudniając swobodne poruszanie się. Dodatkowo może dochodzić do zaburzeń czucia, bólu w podbrzuszu, a nawet nietrzymania moczu. Stanowi ok. 70 proc. wszystkich przypadków.
  • odcinek szyjny – rozpoczyna się nieznacznym bólem szyi, który stopniowo się nasila i uniemożliwia wykonywanie pełnego zakresu ruchów głową. Następnie mogą pojawić się również – mrowienie i sztywność w rękach, szumy uszne, rwa barkowa oraz bóle głowy, karku i ramion. Dotyczy ok. 20 proc. przypadków.
  • odcinek piersiowy – najważniejszym objawem jest ból promieniujący do żeber, który nasila się podczas śmiechu czy kaszlu. W niektórych przypadkach można zaobserwować również ból w okolicach serca i w klatce piersiowej. Najrzadziej diagnozowany – ok. 10 proc. przypadków.

Jak możemy sobie pomóc?

Przepuklina kręgosłupa to dolegliwość, która może być przyczyną problemów w wykonywaniu codziennych obowiązków, powodować ból i brak komfortu, dlatego należy jak najszybciej wprowadzić odpowiednie leczenie. W przypadku bólu należy również  niezwłocznie zgłosić się do specjalisty, który na podstawie przeprowadzonych badań (rezonans magnetyczny, badanie rentgenowskie i tomografii komputerowej) będzie mógł potwierdzić, że mamy do czynienia z przepukliną kręgosłupa. Specjalista zaleci pacjentowi odciążenie kręgosłupa, zrezygnowanie z dźwigania ciężkich przedmiotów oraz odpowiednio dobrana aktywność fizyczna – wzmacniająca mięśni posturalne (nie powinniśmy rezygnować całkowicie ze sportu, ponieważ pogłębi to tylko dolegliwości). Zazwyczaj pacjent musi również przyjmować leki przeciwzapalne, przeciwbólowe i rozluźniające mięśnie oraz skorzystać z pomocy fizjoterapeuty, który zaleci odpowiedni zestaw ćwiczeń do wykonywania oraz, jeżeli to konieczne, podejmie się właściwej terapii kręgosłupa.