Co nowotwory krwi powodują w organizmie?

Ta śmiertelna choroba ma duże szanse wyleczenia u dzieci i młodzieży. Liczy się jednak czas i sprawna diagnostyka. Trwa kampania edukacyjna „Złota wstążka”

Nowotwory krwi
Co nowotwory krwi powodują w organizmie?

U dorosłych szansa wieloletniego przeżycia wynosi ok. 35%, podczas gdy u najmłodszych pacjentów nawet 90%. ALL, czyli ostra białaczka limfoblastyczna, stanowi co czwarty nowotwór u dzieci. Tak jak w przypadku wszystkich rodzajów nowotworów bardzo ważne jest jednak szybkie rozpoznanie choroby. We wrześniu, który jest miesiącem świadomości nowotworów u dzieci i młodzieży, Fundacja DKMS włączając się w obchody kampanii „Złotej Wstążki”, przypomina o konieczności zwracania uwagi na alarmujące objawy i podkreśla znaczenie profilaktyki.

Co nowotwory krwi powodują w organizmie?

  • Możliwość zachorowania na nowotwory krwi wśród dzieci i młodzieży w Polsce może stanowić nawet 13%1.
  • Nowotwory krwi to tak naprawdę nowotwory układu krwiotwórczego i układu chłonnego, które obejmują kilkadziesiąt różnych chorób. Pojawiają się wtedy, kiedy zaburzony jest proces tworzenia się nowych komórek– mówi prof. dr n. med. Iwona Hus, kierownik Kliniki Hematologii Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA w Warszawie

W przypadku układu krwiotwórczego wynikają one z nieprawidłowego rozrostu krwinek czerwonych, białych czy płytek krwi, które przestają spełniać swoją funkcję i m.in. wyłączają nasz układ odpornościowy. Nowotwory układu chłonnego powstają z kolei ze zmutowanych i niekontrolowanie mnożących się komórek w węzłach chłonnych czy szpiku, wypierając zdrowe komórki i uniemożliwiając działanie układu krwiotwórczego – dodaje prof. dr n. med. Iwona Hus

Drugi człowiek – często jedyna nadzieja na powrót do zdrowia

Obok konwencjonalnej metody jak chemio- i radioterapia, często szansą dla osób z nowotworami krwi jest przeszczepienie krwiotwórczych komórek macierzystych lub szpiku. U niektórych chorych, szczególnie tych z agresywnie przebiegającą chorobą lub w przypadku współistnienia czynników ryzyka niepowodzenia leczenia lub nawrotu choroby jest to metoda leczenia z wyboru.

Co siódmy faktyczny dawca z naszej fundacji oddaje swoje komórki macierzyste dla osoby poniżej 18. roku życia przeważnie z powodu ostrej białaczki limfoblastycznej. Najmłodszy biorca miał zaledwie 43 dni – mówi dr Tigran Torosian, Dyrektor Medyczny Fundacji DKMS

Z kolei u pacjentów dorosłych najczęstszym wskazaniem do przeszczepienia komórek krwiotwórczych są ostre białaczki szpikowe i zespoły mielodysplastyczne – dodaje dr Tigran Torosian

Zgodnego dawcy wciąż nie znajduje jednak ok. 20% polskich pacjentów, dlatego tak ważne jest, by do bazy dołączali nowi potencjalni dawcy. Zarejestrować się może każdy ogólnie zdrowy człowiek w wieku pomiędzy 18. a 55. rokiem życia, który podejmuje świadomą decyzję by być gotowym pomóc choremu potrzebującemu transplantacji szpiku.

Na te objawy warto zwracać uwagę

Początkowe objawy nowotworów krwi przybierają różne formy, w zależności od ich rodzaju. Diagnostykę utrudnia fakt, iż często początek choroby nie jest charakterystyczny i przebiega z objawami znanych nam infekcji, takich jak np. angina czy zapalenie płuc. Czasami objawy nowotworów krwi nasilają się gwałtownie w ciągu zaledwie kilku dni lub tygodni doprowadzając do zagrożenia życia.

Objawy, które powinny zwrócić naszą uwagę to: ​

  • uporczywe bóle głowy i kończyn,
  • uporczywe stany podgorączkowe, szczególnie niezwiązane z infekcją,
  • bladość skóry,
  •  apatia i senność,
  • nawracające infekcje,
  • wybroczyny lub plamiste wysypki na skórze i/lub błonach śluzowych,
  • spontaniczne krwawienia i siniaki niesprowokowane urazem,
  • powiększone węzły chłonne,
  • utrata masy ciała.
Nie oznacza to jednak, że przy każdym przeziębieniu konieczne jest/będzie wykonanie badań krwi. Dalszą diagnostykę należy rozpocząć, jeśli pomimo standardowego leczenia utrzymuje się któryś z powyższych objawów.

Wszystko jest we krwi

Dzieci nie są narażone na czynniki rakotwórcze tak jak dorośli i nie istnieją działania profilaktyczne, które można podjąć, by zmniejszyć ryzyko zachorowania. Warto przyjrzeć się jednak bliżej najbardziej wrażliwemu odczynnikowi w naszym organizmie, który stanowi system wczesnego ostrzegania. Regularne badania krwi raz w roku pomogą monitorować stan zdrowia dziecka i zareagować na pierwsze alarmujące wskazania jeszcze przed wystąpieniem objawów, zwiększając tym samym szansę na szybsze wyleczenie.
Ułatwieniem dla rodziców będzie dostępny online kalkulator morfologii, stworzony we współpracy ze specjalistami onkologii i hematologii dziecięcej, który pozwoli zinterpretować najistotniejsze wyniki i ocenić, czy konieczna jest wizyta u specjalisty. Kalkulator morfologii dla dzieci znajduje się na https://onkologia-dziecieca.pl/kalkulator-morfologii

Pamiętajmy, że kalkulator morfologii nie zastępuje konsultacji lekarskiej i jeśli niepokojące objawy utrzymują się pomimo dobrych wyników lub wyniki są chociaż nieznacznie odchylone, należy zgłosić się do poradni w celu dalszej diagnostyki i oceny stanu zdrowia ​

– podkreśla prof. dr hab. n. med. Katarzyna Derwich, która kieruje Kliniką Onkologii, Hematologii i Transplantologii Pediatrycznej UM w Poznaniu i jednocześnie jest redaktorką naczelną serwisu onkologia-dziecięca.pl

Kalkulator morfologii dla dzieci powstał między innymi dzięki środkom finansowym przekazanym przez Fundację DKMS w partnerstwie z portalem Hematoonkologia.pl i Fundacją Carita.

Zachowaj czujność, obserwuj objawy

Nie każda angina i nie każdy siniak są objawami ostrej białaczki limfoblastycznej czy innego nowotworu układu krwiotwórczego. Należy jednak zachować czujność w przypadku przedłużających się infekcji, nawracających zakażeń czy towarzyszących im niepokojących objawów. W pierwszej kolejności skonsultuj się ze swoim lekarzem rodzinnym. Należy rozważyć wykonanie prostego i szeroko dostępnego badania, jakim jest morfologia krwi obwodowej. Wszelkie odchylenia interpretować należy w kontekście towarzyszących objawów klinicznych. W razie wątpliwości lub utrzymywania się nieprawidłowości, wskazana może być konsultacja specjalistyczna (hematologa).