Nie tylko dla dzieci. Czego uczą nas bajki?

Trudno wyobrazić sobie dzieciństwo bez towarzystwa bajek, nic więc dziwnego, że każdy z nas pamięta swoich ulubieńców z młodzieńczych lat. Mając w pamięci łzy w oczach i brzuch bolący ze śmiechu, po 20 czy 30 latach nachodzi nas ochota, aby jeszcze raz zobaczyć ulubionych bohaterów i powspominać czas dziecięcej beztroski. Nagle okazuje się, że bajki, które tak nas bawiły za dzieciaka, nadal są śmieszne, ale jednocześnie niepokojąco dużo mówią o problemach dorosłego życia i rzeczywistości, która nas otacza. To właśnie w tym tkwi siła bajek dla dzieci – zawierają w sobie treści nie tylko dla młodych widzów, ale także dla tych dorosłych.

Rodzicu, oglądaj bajki z dzieckiem

Bajki w większości są skierowane do dzieci, ale my – dorośli, również możemy się z nich wiele nauczyć. Filmy animowane nie tylko potrafią rozśmieszyć i wzruszyć, ale także przypominają o tym, co jest w życiu ważne i cofają nas do świata dzieciństwa. Dzięki nim choć przez chwilę możemy zanurzyć się w niewinności i naiwności – tak typowych dla dziecięcego widzenia świata, oraz rozbudzić w sobie na nowo zachwyt wszystkim tym, co nas otacza. Ponadto, oglądając bajki z dziećmi, mamy pełną kontrolę nad tym, jakie treści im serwujemy, i w razie potrzeby, możemy na bieżąco odpowiadać na pytania i rozjaśniać wszelkie wątpliwości, które pojawią się w trakcie oglądania.

Współczesne animacje

W Polsce bardzo znane jest powiedzenie, które mówi, że „kiedyś było lepiej”. Cóż, czasami rzeczywiście można by się z tą tezą zgodzić, jednak na pewno nie w kwestii filmów i bajek dla dzieci. Współczesna kinematografia oferuje najmłodszym widzom obrazy najwyższej jakości z równie mocno rozbudowaną historią i wartościowym przesłaniem. Jeśli prześledzimy listę filmów animowanych, które otrzymały Oscara od początku istnienia kategorii „pełnometrażowy film animowany”, zauważymy, że każdy z laureatów jest czymś więcej niż półtoragodzinną rozrywką i zawiera treści skierowane zarówno do odbiorców w każdym przedziale wiekowym. Wśród laureatów najważniejszej z filmowych nagród znalazły się m.in. takie produkcje jak: „Shrek”, „Gdzie jest Nemo”, „Iniemamocni”, „Odlot”, „Toy Story 3”, „Kraina lodu”, „W głowie się nie mieści” czy „Zwierzogród”.

Bawią i uczą

Bajki popularyzują określone postawy moralne oraz wartości, które warto zaszczepiać swoim pociechom. Wskazują małym widzom co jest dobre, a co złe oraz co jest w życiu ważne. W prosty sposób tłumaczą czym jest przyjaźń i poświęcenie. Dodatkowo oswajają z trudnymi tematami, takimi jak choroba czy śmierć. Odpowiednio dobrany repertuar filmowy może pozytywnie wpłynąć na kształtowanie charakteru i tożsamości młodej osoby, dzięki temu czas przeznaczony na bajki, czyli w uproszczeniu na rozrywkę, staje się także czasem rozwoju osobistego. Zastanawiacie się teraz jakie tytuły w najbliższym czasie obejrzeć ze swoimi pociechami? Oto kilka propozycji z krótkim uzasadnieniem dlaczego warto zwrócić na nie uwagę.

• „Iniemamocni 2” – druga część kultowej opowieści w pewnym stopniu jest odbiciem współczesnego społeczeństwa. Na przykładzie rodziny superbohaterów możemy zauważyć zmianę ról społecznych, w myśl której kobieta realizuje się zawodowo, a mężczyzna zajmuje się domem. W początkowej fazie filmu obserwujemy jak Bob z trudnością akceptuje, że to żona robi karierę, a on musi przejąć obowiązki domowe, z którymi notabene radzi sobie coraz lepiej. Oprócz tego twórcy podkreślają współczesne uzależnienie od technologii i wskazują, że nie do końca jest to pozytywne zjawisko.
• „W głowie się nie mieści” – film pokazuje jak ogromny wpływ na nasze zachowanie mają emocje i jakie mechanizmy w nas wyzwalają – okazuje się, że to one rządzą nami, a nie odwrotnie. Koncepcja przedstawienia emocji jako postaci w emocjonalnym centrum dowodzenia, a ludzkiego umysłu jako jednej wielkiej machiny jest niebywale udana i przypadnie do gustu szczególnie dorosłym. Jeśli zastanawialiście się kiedyś dlaczego irytujące piosenki z reklam przypominają Wam się w najmniej odpowiednich momentach to w tym filmie znajdziecie ciekawą teorię na ten temat.
• „Zwierzogród” – jest to jeden z przykładów bajek, w których pojawia się wątek feministyczny i równościowy. W trakcie projekcji obserwujemy jak Judy Hops, mały króliczek z prowincji, próbuje spełnić swoje marzenia o byciu policjantką. Widzimy jak w trakcie swojej drogi spotyka się z dyskryminacją i jak z nią walczy, dzięki czemu film może stać się dla dziecka solidną lekcją tolerancji. Dodatkowo znajdziemy w nim masę odniesień do kultury popularnej, choćby w  odtworzeniu kultowej sceny z „Ojca chrzestnego”.
• „Odlot” – film debiutował w 2009 roku, ale nadal jest jedna z lepszych produkcji dla dzieci, które mówią o stracie i śmierci bliskiej osoby. Postać głównego bohatera staje się przyczyna do rozważań nie tylko na temat tęsknoty za ukochanym człowiekiem, ale także starości jako takiej i związanej z nią samotnością. Może nie do końca jest to czytelne dla najmłodszych widzów, którzy skupią się na ładnych obrazkach i części fabularnej, natomiast już kilkunastoletni odbiorcy z pewnością będą w stanie zauważyć wartościowe treści zawarte w produkcji. Oprócz tego „Odlot” to także wzruszająca opowieść o przyjaźni i to dość nietypowej bo międzypokoleniowej.

Anita Bożek /Obcasy.pl