Jest oczywiste, że nie każda lecząca się para będzie musiała skorzystać z tej metody, natomiast coraz częściej mamy wskazania, kiedy in vitro jest jedynym rozwiązaniem znajdującym uzasadnienie medyczne. Należą do nich: niedrożne jajowody lub ich brak, znacznie obniżone parametry nasienia lub obecność plemników wyłącznie w jądrach, a nie w ejakulacie.
Historia technik wspomaganego rozrodu:
1886 – pierwsza inseminacja dopochwowa (Hunter)
1909 – pierwsza ciąża po AID (Hunter)
1944 – pierwsze udane zapłodnienie ludzkiej komórki jajowej in vitro
1978 – narodziny Louise Brown – pierwszego dziecka ,,z probówki” (Edwards i Steptoe)
1984 – pierwsza ciąża z GIFT (R.Asch)
1984 – narodziny Zoe Leyland – pierwszego dziecka urodzonego z zamrożonego zarodka.
1991 – pierwsza ciąża z ICSI (Palermo)
Skuteczność tej metody, rozumiana jako uzyskanie ciąży, jest wyższa, niż płodność zdrowej pary, która naturalnie stara się o dziecko w swoim najlepszym okresie rozrodczym. W Polsce nadal liczba zabiegów in vitro jest nieporównywalnie mniejsza niż w innych krajach. Jeszcze 6 lat temu, zgodnie z raportami ESHRE w 2004 roku wykonano w Polsce 5059 zabiegów. Daje to wskaźnik przeprowadzonych 133 zabiegów na każdy milion mieszkańców w naszym kraju. Średnia europejska z tego roku (w krajach raportujących do narodowych rejestrów) to 1095 zabiegów na milion mieszkańców. 133 zabiegi vs 1095 nie świadczą o wyjątkowej płodności polskiej populacji, lecz raczej o bardzo ograniczonym dostępie do tej metody leczenia w naszym kraju. Jak bardzo narasta problem w Polsce i jaka jest potrzeba oraz chęć leczenia niepłodności niech świadczy fakt, że tylko w 2009 roku, w klinice nOvum leczenie rozpoczęło około 2600 nowych par!
Medyczne wskazania do zapłodnienia pozaustrojowego:
BEZWZGLĘDNE: Brak lub nieoperacyjna niedrożność jajowodów
WZGLĘDNE: Zmiany i zrosty w jajowodach i okolicach przydatków, które uniemożliwiają migrację plemników, zapłodnionej komórki i zarodka przez jajowody.
• Niepłodność idiopatyczna (taka, której przyczyn nie można ustalić w danym momencie), kiedy długie leczenie metodami zachowawczymi nie przynosi rezultatu w postaci ciąży.
• Wielokrotnie nieudane inseminacje.
• Endometrioza – występowanie tkanek zbliżonych do śluzówki macicy poza macicą, i spowodowane tym zmiany mechaniczne, zapalne i następowe zrosty w obrębie układu rozrodczego lub poza nim.
• Czynnik męski – znacznie obniżone parametry nasienia lub brak plemników w ejakulacie (ale obecność plemników w jądrach lub najądrzach).
• Zespół policystycznych jajników – nadmierna ilość drobnych pęcherzyków w jajnikach, która prowadzi do zaburzeń owulacji i nadmiernego wydzielania hormonów męskich u kobiety.
• Zespół LUF – Zespół niepękającego pęcherzyka Graafa.
• Niepłodność immunologiczna – występowanie przeciwciał przeciwko plemnikom lub / i tkance jajnikowej w organizmie kobiety.
• Wady genetyczne – potwierdzone badaniem wady genetyczne występujące u jednego lub obojga rodziców, które mogą skutkować brakiem produkcji własnych komórek rozrodczych, lub mogących przyczynić się do powstawaniem wadliwych genetycznie zarodków ulegających bardzo wczesnemu poronieniu.
• Przedwczesna menopauza – wcześniejsze niż wskazywałby na to wiek metrykalny wygasanie funkcji rozrodczych jajników.
• Próba uzyskania ciąży z komórki jajowej pobranej od anonimowej dawczyni. Metoda stosowana u kobiet z usuniętymi jajnikami (np. z przyczyn nowotworowych), z przedwczesną menopauzą lub po wielu nieudanych zabiegach z własnymi komórkami jajowymi.
„In vitro” znaczy po łacinie w szkle, gdyż sam proces zapłodnienia został przeniesiony do naczynia laboratoryjnego. Nie odbywa się on teraz co prawda ani w szkle ani w probówce, tylko w specjalnych plastikowych szalkach, ale idea pozostała ta sama.
