O tym, które składniki należą do danej grupy, decyduje ich budowa, a konkretnie elementy hydrofilowe lub hydrofobowe znajdujące się w cząsteczce. Niezależnie jednak od ich składu, każda z witamin musi być dostarczana w odpowiednich ilościach, ponieważ pełni w organizmie ważne role – jakie zadania mają witaminy rozpuszczalne w tłuszczach?
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach – warto wiedzieć
O ile w przypadku witamin rozpuszczalnych w wodzie nie ma zwykle problemu z wchłanianiem, o tyle składniki rozpuszczalne w lipidach potrzebują nieco więcej wsparcia z naszej strony. Do ich przyswajania konieczne są żółć oraz odpowiednie enzymy. Co więcej, optymalny transport w krwiobiegu wymaga połączenia z niezbędnymi białkami. Wszystko to sprawia, że konieczne staje się podawanie ich w towarzystwie tłuszczów. Zwykle produkty bogate w tego typu witaminy naturalnie zawierają ich wysoki poziom, jeśli jednak decydujemy się na suplementację w tym zakresie, nie możemy zapominać także o pożywieniu będącym źródłem m.in. kwasów omega-3 oraz omega-6, które same w sobie skutecznie wesprą pracę organizmu – układ hormonalny, immunologiczny, sercowo-naczyniowy etc.
Rola witamin rozpuszczalnych w tłuszczach
Do opisywanych tu składników należą cztery witaminy – A, D, E, K. Każda z nich pełni istotne funkcje, a ich niedobory potrafią mieć poważne konsekwencje. Niezwykle ważna jest zatem świadomość roli, jaką witaminy rozpuszczalne w tłuszczach odgrywają w organizmie.
- Witamina A – jeden z najsilniejszych naturalnych antyoksydantów. Pomaga zwalczać wolne rodniki, dzięki czemu chroni nas przed wystąpieniem tzw. stresu oksydacyjnego. To stan niezwykle zagrażającym zdrowiu – powoduje m.in. osłabienie odporności, zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów czy chorób metabolicznych.
Co więcej, witamina A oddziałuje także na wzrok, a jej niedobór może stać się źródłem kurzej ślepoty, problemów z rogówką oka i spojówkami, a także zaburzeniami w produkcji łez. Jest też niezwykle istotna dla skóry oraz procesów związanych z gojeniem się ran. Odgrywa również ważną rolę w podziałach komórkowych, syntezie hormonów steroidowych oraz wspiera pracę układu odpornościowego.
- Witamina D – pełni ważną rolę w procesie krwiotwórczym, wpływa na układ immunologiczny, nerwowy, a także szkieletowy – stymuluje wchłanianie wapnia i fosforu, które są niezbędne dla zdrowia kości. Jej niedobór może wiązać się więc z zaburzeniami wzrostu czy krzywicą, a także obniżeniem odporności, nastroju oraz problemami z koncentracją.
Co ważne, jest to jedyna witamina, której praktycznie nie dostarczamy wraz z pożywieniem – zaledwie 10-20 proc. zapotrzebowania możemy zaspokoić właśnie odpowiednią dietą. Przede wszystkim bazujemy w tym przypadku na syntezie skórnej, która zachodzi dzięki promieniowaniu słonecznemu. Niestety, w naszej szerokości geograficznej słońca mamy niewiele, dodatkowo sami też ograniczamy ekspozycję na jego promienie, co wiąże się z niedoborami występującymi u większości społeczeństwa.
- Witamina E – to kolejny z silnych przeciwutleniaczy, który wpływa też na układ nerwowy, krwionośny, ekspresję genów oraz liczne procesy metaboliczne. Na szczęście niedobory witaminy E występują rzadko, lecz warto wiedzieć, że zbyt niski poziom może wpłynąć na pracę układu nerwowego, mięśniowego, sercowo-naczyniowego czy immunologicznego.
Zwykle dochodzi wtedy także do problemów skórnych, mogą pojawić się również zaburzenia wzroku (przede wszystkim dotyczy to dzieci). Chcąc zatem uzupełnić witaminę E, warto postawić na oleje roślinne, orzechy (szczególnie laskowe), nasiona słonecznika, dyni czy migdały.
- Witamina K – związek niezwykle istotny przede wszystkim dla układu krwionośnego. Odgrywa ważną rolę w procesie krzepnięcia krwi – jeśli dochodzi do niedoborów witaminy K, zdecydowanie wzrasta ryzyko różnego rodzaju krwotoków. Wpływa także na układ szkieletowy – zwiększa mineralizację kości oraz stanowi protekcję przeciwko osteoporozie.
Co ważne dla odporności, wykazuje właściwości przeciwzapalne, antybakteryjne oraz przeciwgrzybicze, przez co chroni organizm przed infekcjami. Gdzie znajdziemy witaminę K? Głównie w ciemnozielonych warzywach liściastych, jak np. szpinak, jarmuż czy botwina – nie powinno ich zabraknąć na naszych talerzach!
Artykuł partnera
