Coraz częściej występujące choroby cywilizacyjne, takie jak cukrzyca, otyłość czy choroby układu krążenia, oraz starzenie się społeczeństwa są czynnikami, które znacząco wpływają na liczbę osób borykających się z problemem trudno gojących ran. Obecnie w Polsce dotyczy to już 0,5 mln osób, a w krajach uprzemysłowionych szacuje się, że rany przewlekłe występują u 1-1,5% populacji ogólnej i 3% populacji powyżej 60. roku życia. Istnieje wiele mitów związanych z tematem trudno gojących ran, które utrudniają radzenie sobie z tym wyzwaniem. W tym artykule rozwiejemy najpopularniejsze z nich.
Mit 1: Wietrzenie rany to podstawa
Często spotyka się przekonanie pacjentów, że ranę należy wietrzyć lub wystawiać na działanie promieni słonecznych w celu wysuszenia jej. Jednak okazuje się, że suche rany goją się wolniej niż te, które mają optymalnie wilgotne środowisko. Wysuszenie rany może sprzyjać powstawaniu blizn. Ponadto, suszenie rany naraża ją na kontakt z drobnoustrojami, co może prowadzić do infekcji. Dlatego zaleca się osłanianie rany, a nie jej wystawianie na czynniki zewnętrzne.
Mit 2: Moczenie skóry w okolicach rany nie zaszkodzi
Długotrwałe działanie wody prowadzi do maceracji skóry, czyli uszkodzenia jej powierzchniowych warstw, co sprzyja mikrourazom. Moczenie skóry wokół rany może umożliwiać drobnoustrojom chorobotwórczym dostanie się do rany i utrudniać gojenie. Dlatego zaleca się odpowiednią pielęgnację rany i skóry wokół niej, ale unikanie nadmiernego moczenia.
Mit 3: Liście kapusty przykładane na ranę wspomagają jej gojenie
Wielu ludzi radzi przykładanie liści kapusty na ranę w celu jej gojenia. Jednak należy zrozumieć, że rana przewlekła to ubytek tkanek, a naszym celem jest stworzenie odpowiednich warunków sprzyjających procesom odbudowy. Odpowiednie warunki dla gojenia rany są zbliżone do warunków fizjologicznych, które zapewniają specjalistyczne opatrunki dostosowane do rodzaju rany. Liście kapusty nie mają zastosowania w leczeniu ran przewlekłych.
Mit 4: Antybiotyki przyspieszają gojenie ran.
Rzeczywistość: Antybiotyki są skuteczne w zwalczaniu infekcji bakteryjnych, ale nie przyspieszają bezpośrednio procesu gojenia ran. W przypadku ran oczyszczonych i wolnych od infekcji, rutynowe stosowanie antybiotyków może być zbędne i prowadzić do rozwoju oporności bakterii na te leki. Istotne jest stosowanie antybiotyków jedynie w przypadku rzeczywistej infekcji, zgodnie z zaleceniami lekarza.
Mit 5: Można przyspieszyć gojenie ran poprzez stosowanie maści z aloesu.
Rzeczywistość: Aloes ma pewne właściwości łagodzące i kojące, dlatego często stosuje się go w produktach do pielęgnacji skóry. Jednak nie ma wystarczających dowodów naukowych potwierdzających, że aloes przyspiesza proces gojenia ran. W rzeczywistości, niektóre badania sugerują, że aloes może opóźniać gojenie ran lub nawet powodować reakcje alergiczne u niektórych osób. Dlatego przed zastosowaniem maści z aloesu na ranę, zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, aby uzyskać odpowiednie wskazówki i zalecenia dotyczące opieki nad raną.
Podsumowując, ważne jest rozpoznawanie mitów dotyczących gojenia ran i kierowanie się faktami opartymi na dowodach naukowych. Prawidłowa opieka nad raną obejmuje utrzymanie odpowiedniego środowiska wilgotnego, unikanie czynników, które mogą opóźnić proces gojenia, takich jak wietrzenie ran i nadmierne moczenie skóry, oraz stosowanie zaleceń lekarza dotyczących opatrunków i leków, w tym antybiotyków, tylko w przypadku rzeczywistej infekcji.
