Ostry ból brzucha może być groźny! Poznaj rodzaje i sposoby leczenia

Silny ból brzucha powinien budzić niepokój, zwłaszcza kiedy pojawia się nagle i jego charakter można określić mianem paraliżującego – wtedy może wymagać leczenia w szpitalu.

Ostry ból brzucha może być groźny! Poznaj rodzaje i sposoby leczenia

Istnieją różne rodzaje bólu brzucha, ból też sygnalizuje różne problemy,dlatego lepiej go nie bagatelizować. Dowiedz się, dlaczego brzuch boli i czego może to być objawem.

Ból brzucha, mimo tego, że odczuwany jest na wysokości żołądka, niekoniecznie jest związany tylko z nim. Ogólnie mówi się, że ból brzucha to ten występujący pomiędzy klatką piersiową a obszarami miednicy, może więc wynikać z chorób lub zapalenia narządów znajdujących się w jamie brzusznej: jelit, nerek, wyrostka robaczkowego, śledziony, żołądka, woreczka żółciowego, wątroby i trzustki. Ból może być skurczowy, tępy, rozdzierający, przerywany lub ostry. Szczególnie dokuczliwy jest silny ból brzucha, który nie tylko skutecznie utrudnia codzienne funkcjonowanie, ale może być objawem poważnej choroby.

Na początek kilka faktów na temat bólu brzucha:

Problemy trawienne są uważane za najczęstszą przyczynę bólu brzucha.

  • Aż 62% Polaków odczuwa ból brzucha w ciągu roku (za: Opinion Way, 2011, Abdominal Pain in Poland).
  • Większość przypadków rozwiązuje się samodzielnie bez pomocy medycznej.
  • Nagły lub mocny ból brzucha wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.
  • Leki bez recepty mogą złagodzić objawy łagodnego bólu brzucha.

Rodzaje bólu brzucha

Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje brzucha, a mianowicie ból spastyczny, czyli kolkowy, który pojawia się krótko i jest przerywany (skurczowy). Wynika on z rozciągania lub skurczu mięśniówki narządów wewnętrznych, na przykład ściany jelit na skutek nadmiernego gromadzenia się gazów. Może być związany z biegunką, zaparciami, a u kobiet – z miesiączką. Ten ból przychodzi i odchodzi, zatem może całkowicie ustąpić samoistnie bez leczenia.

Drugim rodzajem bólu brzucha jest ból stały i zlokalizowany, który najczęściej opisywany jest jako kłucie, ciskanie lub pieczenie – i ten rodzaj bólu jest poważny, ponieważ może być symptomem zapalenia w jamie brzusznej, wrzodów żołądkowych czy też powikłań kamicy żółciowej.
Mocny, ostry lub silny ból brzucha opisywany jest jako: silny, dobrze odgraniczony i zlokalizowany. Może się nasilać podczas ruchu, głębokich wdechów i kaszlu. Nierzadko wiąże się ze wzmożonym napięciem mięśni brzucha w miejscu bólu i objawami podrażnienia otrzewnej (otrzewna to rodzaj błony pokrywającej narządy wewnętrzne umiejscowione w jamie brzusznej). Chory, który ma objawy ostrego brzucha, to chory bardzo cierpiący, w złym stanie ogólnym. Ma szybkie bicie serca, zimne poty, często nad brzuchem nie słyszy się perystaltyki bądź odwrotnie – jest wzmożona. Pacjent broni się przed dotknięciem ściany brzucha przy badaniu – czytamy na stronie http://www.no-spa.pl/przyczyny-objawy/objawy-ostrego-brzucha poświęconej objawom ostrego bólu brzucha.

Czego może być objawem silny ból brzucha?

Nagły i silny ból brzucha może być spowodowany infekcją żołądka i jelit, może też wynikać z naciągnięcia mięśni brzucha lub zranienia. Istnieje lista chorób, przy których ból zlokalizowany w obrębie brzucha jest jednym z symptomów.

Ostry ból brzucha może być groźny! Poznaj rodzaje i sposoby leczenia

Poważne przyczyny nagłego i silnego bólu brzucha obejmują:

  • zapalenie wyrostka robaczkowego – obrzęk wyrostka robaczkowego powoduje bolesny ból w prawej dolnej części brzucha i może oznaczać konieczność usunięcia wyrostka robaczkowego;
  • krwawienie lub perforowany wrzód żołądka – pojawia się otwarta rana w wyściółce żołądka lub dwunastnicy;
  • ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego – powodem są często kamienie żółciowe, w wielu przypadkach konieczne jest usunięcie pęcherzyka żółciowego;
  • kamienie nerkowe – małe kamienie mogą wydostawać się z moczem, ale większe kamienie mogą blokować rurki nerkowe i wymagają interwencji chirurga;
  • zapalenie uchyłka jelita – zapalenie małych torebek w jelicie, które czasem wymaga leczenia antybiotykami w szpitalu.

Istnieją również inne przyczyny nawracającego mocnego bólu brzucha, do których zalicza się IBS, czyli napadowe skurcze żołądka, którym towarzyszą wzdęcia, biegunka lub zaparcia (ból ustępuje zwykle po wizycie w toalecie); oraz IBD, czyli przewlekłe stany zapalne jelit, w tym choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego i endometrioza. Ból brzucha może być objawem również infekcji dróg moczowych czy wynikać z właśnie przechodzonej miesiączki przez kobietę.

Jak zwalczyć silny ból brzucha?

Najczęściej pojawiającym się bólem, z którym pacjenci zgłaszają się do lekarza, jest ten wynikający z zaparć. Według National Institute of Diabetes and Digestive and Nerka Disease około 16% dorosłych odczuwa to nieprzyjemne uczucie, głównie kobiety. Występuje, gdy ciśnienie wzrasta w okrężnicy i jelicie cienkim, przez co wypróżnianie się jest trudne i często związane z bólem oraz wzdęciami. O zaparciach mówimy, kiedy do łazienki udajemy się mniej niż trzy razy w tygodniu. Jak sobie poradzić? Najlepszym sposobem leczenia zaparć jest spożywanie większej ilości błonnika, picia większej ilości wody oraz ćwiczenia. W razie konieczności można sięgnąć po środki przeczyszczające, ale każdorazowo należy skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem.

Drugim najczęściej pojawiającym się ostrym bólem brzucha jest ten wynikający z zespołu jelita drażliwego (IBS). Międzynarodowe Stowarzyszenie Zdrowia Kobiet (The Office on Women’s Health) definiuje IBS jako „zbiór objawów takich jak: skurcze, bóle brzucha, wzdęcia, biegunka i zaparcia” i wskazuje, że cierpi na nie około 20% dorosłych w samych tylko Stanach Zjednoczonych. Jednym ze sposobów poradzenia sobie z tądokuczliwą dolegliwością jest sięgnięcie po leki rozkurczowe, przeciwbiegunkowe lub przeciwzaparciowe, w niektórych przypadkach stosuje się antybiotyki, takie jak ryfaksymina. Pomocne mogą okazać się również probiotyki, które korzystnie wpływają na zmiany we florze bakteryjnej jelit. Co ważne, jeżeli IBS towarzyszy utrata wagi lub krwawienia z odbytu, natychmiast należy umówić się na wizytę u lekarza.

Ostry ból brzucha może być groźny! Poznaj rodzaje i sposoby leczenia

Trzeci powszechny problem odczuwania silnego bólu brzucha dotyczy menstruacji. Wiele kobiet odczuwa bóle miesiączkowe na tyle silnie, że są zmuszone do rezygnacji z codziennych czynności, a ból może trwać od kilku godzin do nawet 3 dni. Jego przyczyną są skurcze błony mięśniowej macicy. Na dodatek bólowi mogą towarzyszyć również: zawroty głowy, nudności, biegunka, drażliwość, senność lub zmęczenie, omdlenie, obniżona wydolność fizyczna.
Leczenie bolesnych miesiączek powinno być zindywidualizowane i prowadzone po konsultacji z lekarzem. Powszechnie stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) oraz leki spazmolityczne, zawierające drotawerynę (np. No-Spa, Deespa, Drotafemme), które wpływają na mięśniówkę gładką macicy, działając rozkurczowo.
Ostry ból brzucha jest powodem do niepokoju. Jeśli zaczyna się nagle i nieoczekiwanie, należy traktować go jako przypadek medyczny, szczególnie jeśli ból koncentruje się na jednym i niezmiennym obszarze, tj. odczuwamy go w konkretnym miejscu. Należy wtedy niezwłocznie udać się do lekarza.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Źródła:

  • https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/stomach-liver-and-gastrointestinal-tract/stomach-ache-and-abdominal-pain
  • https://www.healthline.com/health/abdominal-pain
  • https://www.medicalnewstoday.com/articles/318286.php
  • https://foxbaltimore.com/sponsored/spotlight/5-types-of-stomach-pain-and-what-they-mean
  • https://pomorska.pl/dlaczego-boli-brzuch-przyczyny-objawy-leczenie/ar/c14-14383385
  • https://www.poradnikzdrowie.pl/sprawdz-sie/objawy/bol-brzucha-przyczyny-aa-a41g-PGaz-rbzV.html
  • http://www.no-spa.pl/bole-menstruacyjne/dlaczego-odczuwamy-bole-miesiaczkowe-jak-sobie-z-nimi-radzic
  • http://www.no-spa.pl/zespol-jelita-nadwrazliwego/ZJN_IBS-przyczyny-objawy-leczenie
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Drotaweryna
  • Przywołane statystyki: Opinion Way, 2011, Abdominal Pain in Poland [N=1001, próba reprezentatywna względem płci, regionu oraz wieku; ocena bólu brzucha  przeprowadzona na populacji kobiet (25-65 r.ż) i mężczyzn (35-65 r.ż.) badanie przeprowadzone metodą CATI), badanie w posiadaniu Sanofi.