Co roku wraz z jesienią rozpoczyna się okresowe pogorszenie nastroju i motywacji, które najczęściej przypisujemy zmianie pogody. Deszczowa aura za oknem istotnie ma wpływ na nasze samopoczucie, natomiast czynnikiem, który w sposób znaczny pogłębia ten problem, jest niewystarczająca ekspozycja słoneczna. „Niedobór” słońca prowadzi m.in. do zaburzenia cyklu dobowego, co z kolei uderza zarówno w organizm, jak i psychikę.
W zdrowym ciele zdrowy duch
Regulacja niektórych procesów zachodzących w ciele człowieka jest uzależniona od ilości promieni słonecznych, które jesteśmy w stanie mu dostarczyć. To one ustawiają nasz rytm dobowy, wyznaczając naturalny początek i koniec dnia. Współcześnie dzień znacząco się wydłuża, przez co rytm ten zostaje zaburzony. Po zachodzie słońca uruchamiany światło sztuczne, które ma zastąpić naturalne, a tym samym wydłużyć dzień – niestety kosztem skrócenia nocy, a więc i czasu snu. Organizm poddany działaniu światła hamuje wydzielanie melatoniny, co powoduje problemy z zasypianiem, których efektem jest przemęczenie, a więc i gorsze samopoczucie. Wagę ekspozycji słonecznej podkreśla występowanie depresji sezonowej, która przypada właśnie na miesiące jesienne i zimowe. Kiedy dni stają się coraz krótsze, w organizmie spada poziom hormonu szczęścia, czyli serotoniny. Ponadto długie noce i ciemność za oknem oraz nieodpowiednio dobrano oświetlenie we wnętrzach sprawia, że brakuje nam energii i motywacji. Wraz ze spadkiem efektywności może pojawić się poczucie marnowania czasu oraz negatywne myśli związane z bezczynnością.
Ciepło – zimno
W pomieszczeniach dociera do nas światło o znacznie mniejszym natężeniu niż na zewnątrz, dlatego musimy je uzupełniać za mocą sztucznych źródeł światła. Najczęściej wybieramy je w zależności od indywidualnych preferencji lub estetyki pomieszczeń, jednak warto mieć świadomość, że barwa światła ma ogromne znaczenie. To ona stymuluje reakcje organizmu oraz reguluje poziom energii czy koncentracji. Światło ciepłe (temperatura barwowa około 2000-3000 K) ma właściwości relaksujące, pozwala się wyciszyć oraz przygotować do snu, dlatego powinno się je umieszczać w pomieszczeniach takich jak sypialnia lub salon. W pracy i w domowym biurze należy zatem postawić na żarówki o wyższej temperaturze barwowej, zbliżonej do światła dziennego (4000-5000 K), które zapewnia optymalne warunki do codziennego funkcjonowania. Chłodniejsze oświetlenie pobudza organizm oraz poprawia koncentrację, jednak długotrwała ekspozycja może prowadzić do zaburzeń rytmu dobowego oraz bezsenności.
Fototerapia
Zbawienne działanie światła na ludzki organizm znalazło zastosowanie w fototerapii. Przedłużające się stany apatii, spadek energii i motywacji, brak koncentracji, przemęczenie, obniżone samopoczucie, ogólne rozdrażnienie oraz stany depresyjne – wszystkie te objawy mogą być efektem niedoboru ekspozycji słonecznej. Oprócz łagodzenia wymienionych dolegliwości, światło stosuje się również w leczeniu depresji, bezsenności, zaburzeń psychicznych czy stanów bólowych.
AB
