Zapalenie ucha – objawy, przebieg, leczenie

Ten, kto choć raz przeżył zapalenie ucha, wie, z jakim dyskomfortem (mówiąc eufemistycznie) się to wiąże. Jak więc postępować, gdy podejrzewamy, że dopadła nas ta wyjątkowo bolesna infekcja?

Zapalenie ucha
Zapalenie ucha – objawy, przebieg, leczenie

Zapalenie ucha, choć najczęściej doskwiera dzieciom, może dotyczyć każdego z nas – niezależnie od wieku. Rozpoznanie i leczenie powyższej dolegliwości bywa jednak kłopotliwe, ponieważ istnieją różne rodzaje tej infekcji. Podpowiadamy, jak rozróżnić typ zapalenia oraz wymieniamy sposoby walki z każdym z nich.

Rodzaje zapalenia ucha

By móc w ogóle mówić o objawach czy przebiegu infekcji, należy najpierw wyróżnić jej trzy podstawowe typy. Istnieje więc zapalenie ucha:

  • środkowego
  • zewnętrznego
  • wewnętrznego, czyli zapalenie błędnika

Oczywiście istnieją także podkategorie powyższych dolegliwości, jednak w ich przypadku przebieg czy leczenie choroby nie różni się tak znacząco.
Zapalenie ucha środkowego jest często spotykaną infekcją, która dotyczy zwykle najmłodszych pacjentów (co nie znaczy, że nie dopada również dorosłych). Stan zapalny może być wywołany wirusem lub bakteriami. Powstaje w związku z zakażeniem powstałym w nosie. Może przybierać formę ostrego zapalenia, które z kolei, nieleczone, często przekształca się w przewlekłą infekcję.
Zapalenie ucha zewnętrznego to natomiast dolegliwość określana mianem „ucha pływaka” – pojawia się zwykle na skutek długiego lub częstego przebywania w wodzie lub w wilgotnym klimacie. Jest to infekcja atakująca skórę przewodu słuchowego zewnętrznego, a także błonę bębenkową i małżowinę uszną.
Zapalenie błędnika stanowi zaś najbardziej niebezpieczną ze wszystkich tych dolegliwości. Często jest wynikiem powikłań po takich chorobach jak zapalenie ucha środkowego czy opon mózgowych, ale równie dobrze może się pojawić po przebytej operacji bądź doznanym urazie.

Zapalenie ucha – objawy

Każdy rodzaj tej infekcji różni się od siebie objawami, dzięki czemu można rozróżnić, który z nich konkretnie nas dotyczy.

Objawy zapalenia ucha środkowego: 

  • ból ucha o charakterze pulsującym (najczęściej atakuje nocą, gdy przyjmujemy pozycję leżącą)
  • gorączka (często wysoka, nawet do 40 stopni Celsjusza)
  • kłopoty ze słuchem 
  • szum w uszach
  • wypływanie ropy z ucha
  • problemy ze snem
  • niekiedy biegunka, wymioty

By zdiagnozować ten rodzaj infekcji, należy przeprowadzić badanie otoskopowe, które pozwala wykryć zmiany zapalne oraz ich stopień. Może je wykonać laryngolog lub pediatra.

Objawy zapalenia ucha zewnętrznego:

  • ból ucha, który nasila się podczas przeżuwania bądź naciągania małżowiny
  • kłopoty ze słuchem
  • zaczerwieniona, puchnąca skóra uszu
  • ból głowy 
  • świąd
  • gorączka
  • uczucie rozpierania w uchu
  • niekiedy wypływanie ropy z ucha

Przy obecności powyższych objawów należy niezwłocznie udać się do lekarza. Wdrożenie leczenia pozwoli uniknąć późniejszych powikłań. By zdiagnozować ten rodzaj zapalenia, specjalista może przeprowadzić badanie otoskopowe oraz pobrać wymaz z ucha, jednak najczęściej lekarz rodzinny potrafi rozpoznać rodzaj choroby po samych jej objawach.

Objawy zapalenia błędnika:

  • kłopoty ze słuchem, częściowa jego utrata
  • zawroty głowy
  • nudności, wymioty
  • szum w uszach
  • oczopląs
  • zmęczenie, zaburzenia błędnika

Diagnostyka opiera się na wziernikowaniu ucha, a często także na badaniu słuchu zwanym audiometrią. Zdarza się, że lekarz zleca również wykonanie rentgenu kości skroniowej oraz tomografię komputerową głowy.

Zapalenie ucha – leczenie

Dolegliwości występujące podczas zapalenia ucha środkowego najczęściej przechodzą same. Warto jednak obserwować pacjenta i w razie potrzeby podać mu leki przeciwbólowe lub przeciwgorączkowe. W przypadku ostrej (takiej, która po dwóch dniach wciąż nie znika) infekcji można zgłosić się do lekarza po antybiotyk.
O wiele bardziej skomplikowane jest leczenie stanu zapalnego ucha zewnętrznego. Jeśli spowodowała go bakteria, wdraża się antybiotykoterapię. Jeżeli jednak infekcja miała podłoże grzybiczne, podstawę leczenia stanowi oczyszczanie przez lekarza przewodu słuchowego oraz podawanie środków przeciwgrzybicznych.
Zapalenie błędnika także opiera się o podawanie antybiotyku, lecz często tę procedurę uskutecznia się w szpitalu ze względu na to, jak silne bywają objawy tej dolegliwości. Dodatkowo czasem niezbędny okazuje się drenaż ucha środkowego.

Jak uniknąć zapalenia ucha?

Aby zmniejszyć ryzyko powstania infekcji, warto stosować się do poniższych zasad:

  • regularnie czyśćmy przewód słuchowy przy pomocy specjalnych preparatów lub w gabinecie laryngologicznym
  • unikajmy przeciągów
  • starannie leczmy wszelkie infekcje w obrębie nosa, gardła i uszu
  • pamiętajmy o zasadach higieny
  • szczepmy się na grypę

Powyższe rady nie dają pewności, że nie przytrafi nam się zapalenie ucha, jednak i tak dobrze wdrożyć je w życie.