Życie to niezwykły dar, który rozpoczyna się już w chwili poczęcia.
Zagnieżdżone w macicy jajo dzieli się początkowo na warstwy komórek, z których następnie tworzą się poszczególne części ciała Twojego dziecka. Mimo iż w 4 tygodniu życia embrion osiąga wielkość około 1 milimetra, już wówczas określone zostają wszelkie jego cechy, a w tym płeć, wzrost, kolor włosów, oczu i skóry oraz tendencja do poszczególnych chorób. Podczas pierwszego trymestru, a więc w ciągu pierwszych 14 tygodni, następuje największy decydujący rozwój płodu. W pierwszym miesiącu życia kształtują się kończyny oraz poszczególne narządy wewnętrzne.Od 21 dnia zaczyna bić serce, początkowo jest to tylko kilka nieregularnych uderzeń, lecz z chwilą wyodrębnienia czterech prymitywnych komór, narząd ten zaczyna pracować coraz bardziej prawidłowo. Od 28 dnia zobaczyć można soczewkę oka płodu, które osiąga wówczas wielkość ziarenka grochu. Ponadto kształtują się kręgi oraz mięśnie położone wzdłuż ciała. W 5 tygodniu jedna z wydzielonych komórek przybiera postać cewy nerwowej, odpowiedzialnej za rozwój rdzenia kręgowego i mózgu. Przyjmowanie kwasu foliowego przez kobiety w ciąży ma istotny wpływ na prawidłowy rozwój cewy nerwowej, nieprawidłowo ukształtowana prowadzi bowiem do rozszczepu kręgosłupa, mającego miejsce wtedy, gdy rdzeń kręgowy nie jest całkowicie zamknięty.
Drugi miesiąc życia to przede wszystkim intensywny rozwój mózgu dziecka, jak również tworzenie się szkieletu i poszczególnych kończyn. Zaczynają pojawiać się pierwsze odruchy nerwowe oraz fale elektromagnetyczne wysyłane przez rozwijający się mózg. Powstająca pępowina, będąca pewnego rodzaju łącznikiem między matką a dzieckiem, dostarcza tlen, aminokwasy, tłuszcze i cukry, a więc wszelkie składniki niezbędne do prawidłowego rozwoju płodu. W drugim miesiącu pracują już nerki, które wprowadzają do krwi kwas moczowy, zaś wątroba i żołądek zaczynają produkować soki. Płuca mające kształt pojedynczych rurek, potrzebują jeszcze kilku tygodni zanim staną się zdolne do przyjęcia powietrza. Około 7 tygodnia poprzez zamknięcie się wspomnianej już wcześniej cewy nerwowej, powstaje w pełni wyodrębniony już rdzeń kręgowy. Dziecko staje się wrażliwe na dotyk, który sprawia mu dużą przyjemność, ponadto zaczyna odczuwać zmiany temperatury, jak również natężenie światła. Wielkość zarodka w drugim miesiącu to około 3 cm, zaś waga to 1 gram.
Początek trzeciego miesiąca to dalszy rozwój kończyn, formują się palce u nóżek i rączek, pojawiają się linie papilarne oraz paznokcie. Ramiona wydłużają się i zaczynają zginać się w łokciu. Coraz więcej narządów wewnętrznych rozpoczyna swą pracę, a mianowicie szpik kostny rusza z produkcją krwinek, trzustka wytwarza insulinę, woreczek żółciowy – żółć, nerki – mocz, a przysadka mózgowa – hormon wzrostu. Jelita zdolne są już do usuwania z organizmu produktów przemiany materii. Co ciekawe, ze względu na brak wystarczającego miejsca w brzuszku dziecka, pewna część jelit przemieszcza się do pępowiny. Stan ten jest jednak tylko tymczasowy, jelita powrócą na swe właściwe miejsce jak tylko brzuszek będzie wystarczająco duży. Układ nerwowy intensywnie się rozwija tworząc tysiące nowych komórek nerwowych. Dzięki połączeniom, które powstają między tymi komórkami a mięśniami, dziecko może rozpocząć ćwiczenie mięśni odpowiedzialnych po urodzeniu za oddychanie, pobieranie pokarmu i wydawanie głosu. Od 10 tygodnia rozwijają się zewnętrzne części uszu, które są osadzone dość nisko, lecz z czasem gdy wielkość głowy będzie się powiększać, przesuną się na odpowiednie miejsce. Warto także wspomnieć, iż od 9 tygodnia dziecko, będące dotychczas zarodkiem, uzyskuje miano płodu.
Czwarty miesiąc to dalszy rozwój narządów wewnętrznych, zaś w mózgu zaczynają powstawać bruzdy i zwoje. U dziewczynek tworzą się w jajnikach komórki jajowe. Ponadto rozwija się zmysł równowagi, dziecko zaczyna reagować na smak, zapach, hałas, światło, jak również odczuwa stany emocjonalne matki. Matka powinna zatem zwracać uwagę na swoje samopoczucie, gdyż ma to znaczący wpływ na prawidłowy rozwój maleństwa. Ważna jest także rozmowa z dzieckiem, które zaczyna reagować na Twój głos i staje się bardziej aktywne w ciągu dnia. Wielkość dziecka to około 15 cm, waga 20 gram.
Piąty miesiąc oznacza, że połowę ciąży masz już za sobą, jest to zatem miesiąc pełni ciąży. Dziecko staje się z każdym dniem sprawniejsze, a jego ruchy coraz bardziej skoordynowane. Wykonuje przewroty, łączy dłonie, ssa kciuka oraz poznaje siebie i otaczający go „świat” poprzez dotyk. Serce bije coraz mocnej, a jego rytm można usłyszeć poprzez słuchawkę lekarską. Na głowie pojawiają się pierwsze włoski, dziecko zaczyna stroić różnego rodzaju minki, w tym także marszczyć brwi. Nerki biorą się do pracy i zaczynają wytwarzać mocz, powstaje również otwór odbytowy. Dość dobrze rozwinięte uszy zwracają uwagę początkowo na silne dźwięki, a z czasem dziecko będzie w stanie usłyszeć nawet szept. Rozmowa z dzieckiem doskonale wpływa na jego stan emocjonalny i na tworzącą się więź między obojgiem. Ponadto wielu lekarzy zaleca słuchanie przez okres ciąży spokojnej muzyki, np. muzyki klasycznej. Warto również zaobserwować w jakich godzinach Twoje dziecko śpi lub drzemie, w piątym miesiącu są to już bowiem regularne pory i lepiej wówczas zachować spokój.
W szóstym miesiącu ciąży kobieta może zaobserwować znaczne zmiany w swoim ciele. Brzuch powiększa się bowiem z dnia na dzień, piersi również stają się większe. Pojawią się dolegliwości związane z obrzękiem stóp i kostek. Dziecko ma już około 25 cm i waży 50-70 gram. Jest bardzo aktywne, zaczyna kopać i nadal doskonali odruch ssania. Wykonuje różnego rodzaju ćwiczenia, które uczynią go sprawniejszym po porodzie (np. ściska rączkami pępowinę, pedałuje nóżkami). Ponadto mruga powiekami i zaczyna odróżniać jasność od ciemności. Gdy razi go zbyt mocne światło przedostające się przez skórę brzucha matki, dziecko może nawet zasłaniać oczy rączkami. Czas potrzebnego dziecku snu skraca się, a pory w jakich odpoczywa stają się regularne. Organizm dziecka zaczyna gromadzić niezbędne po urodzeniu białko, wapń, żelazo i inne substancje odżywcze. Skóra pokryta jest mazią płodową ułatwiającą przyjście na świat, a płuca produkują substancję, która pomoże dziecku w nabieraniu powietrza. W szóstym miesiącu dziecko jest w stanie przeżyć poza łonem matki, wymagana jest jednak intensywna terapia.
Siódmy miesiąc ciąży, będący początkiem trzeciego trymestru, charakteryzuje się intensywnym rozwojem mózgu i głowy dziecka. Wiąże się to głównie z rozwojem kory mózgowej, która ze względu na brak miejsca zaczyna się fałdować. Dziecko jest już całkowicie ukształtowane, pozostaje mu więc jedynie nabieranie ciała i odkładanie tkanki tłuszczowej. Dziecko może się już pochwalić włosami na główce, długimi rzęsami, paznokciami oraz dobrym słuchem, co czyni go wrażliwym na różnego rodzaju odgłosy. Należy przy tym zauważyć, że niektóre dzieci rodzą się całkiem bez włosów, nie powinien to być jednak powód do obaw, gdyż włoski na pewno urosną po narodzinach. Tęczówki nabierają zabarwienia, jednakże kolor oczu ukształtuje się ostatecznie dopiero po urodzeniu. Skóra staje się różowa i gładka, a meszek pokrywający dotychczas ciało dziecka zaczyna zanikać. Oddech staje się regularny dzięki pracy mózgu, który jednocześnie zaczyna regulować temperaturę ciała dziecka. Siedmiomiesięczne płuca są już w stanie zaopatrywać krew w tlen i usuwać z niej dwutlenek węgla. Dużą rolę odgrywają także odruchy wrodzone, do których należy przede wszystkim ssanie, połykanie i poszukiwanie pokarmu, jak również odruch chwytania i kroczenia. Wszystko to sprawia, że przedwcześnie urodzone maleństwo ma znacznie większe szanse przeżycia, mimo iż nie jest jeszcze w pełni rozwinięte. Ponadto układ pokarmowy dziecka jest w stanie strawić podany doustnie pokarm. Co ciekawe, wcześniak posiada więcej kubków smakowych niż dorosły człowiek, dlatego też wyczulony jest na pokarm zbyt kwaśny lub słodki. Wielkość dziecka w siódmym miesiącu ciąży to średnio 40 cm, przy wadze 1,5 kg. Maluch przygotowuje się powoli do przywitania świata zewnętrznego, odwraca się bowiem główką do dołu.
W ósmym miesiącu Twoje dziecko ma około 46-51 cm i waży 2-3 kg, nic więc dziwnego że zaczyna dokuczać mu brak miejsca na różnego rodzaju gimnastykę i zabawę w Twoim brzuchu. Na dodatek maluch przybiera na wadze około 1,5 gram dziennie, gromadzi w ten sposób tkankę tłuszczową, która przyda mu się po narodzinach. Skóra robi się coraz grubsza, pojawiają się pierwsze fałdki na szyi i wokół nadgarstków, zaś na kolanach i łokciach można zauważyć dołeczki. Ósmy miesiąc to przede wszystkim dalszy rozwój płuc, które zaczynają wytwarzać substancję niezbędną do prawidłowego funkcjonowania dziecka. Płuca są już rozwinięte na tyle dobrze, że dziecko mogłoby samodzielnie oddychać w razie przedwczesnego porodu. Dziecko, które w siódmym miesiącu nie przybrało jeszcze odpowiedniej pozycji do porodu, robi to właśnie teraz i z głową ułożoną do dołu oczekuje przyjścia na świat. Zdarza się jednak, że dziecko odwraca się dopiero przed porodem lub też w zmianie pozycji pomaga mu lekarz.
Dziewiąty miesiąc to przede wszystkim niecierpliwe oczekiwanie na poród. Po 38-40 tygodniach rozwoju Twoje dziecko gotowe jest do przywitania nowego, o wiele bardziej przestronnego świata. W miesiącu tym rozwój jest już w zasadzie zakończony, dziecko przy wzroście 48 – 50 cm i wadze 2,8 – 4 kg przestaje rosnąć. Skóra o kolorze białym lub niebiesko-różowym pokryta jest mazią płodową, ułatwiającą dziecku przyjście na świat. Dziecko ma już włoski, a opuszki palców rąk i stóp pokryte są paznokciami. Co ciekawe, każdy maluch rodzi się z niebieskimi tęczówkami, dopiero po porodzie kształtuje się indywidualny kolor oczu. Dziecko zaczyna odczuwać zbliżający się poród, ważny jest w tym czasie kontakt rodziców z dzieckiem, który w znacznym stopniu kształtuje jego osobowość. Najważniejszym objawem zbliżającego się rozwiązania jest obniżenie dna macicy, będące przyczyną ucisku na narządy wewnętrzne. Macica o pojemności 5 litrów skraca się i rozpulchnia, zaś swe dno ma około 20 cm nad pępkiem. Kilka dni przed porodem zaczynają pojawiać się skurcze Braxtona-Hicksa, będące nieregularnymi i niebolesnymi skurczami macicy. Czas zatem zacząć pakować się do szpitala…
Edyta Dyl
Obcasy.pl
