Zespół wad wrodzonych spowodowanych spożywaniem alkoholu podczas ciąży nosi nazwę FAS. Jego skutkiem są problemy z fizycznym oraz psychicznym rozwojem dziecka. Mimo apeli lekarzy o szkodliwym działania alkoholu na płód, w społeczeństwie wciąż funkcjonuje przekonanie, że mała ilość jest niegroźna. Nie należy jednak bagatelizować problemu i normalizować spożywania alkoholu przez kobiety w ciąży, ponieważ w łatwy sposób przedostaje się on do organizmu dziecka w zależności od stopnia zaawansowania ciąży oraz ilości wypitego trunku. Nawet niewielka dawka może okazać się niebezpieczna.
Alkohol w ciąży szkodzi zawsze
– Kobiety, dosyć często martwią się, że w pierwszych tygodniach mogły nieświadome przyjąć jakąś dawkę alkoholu – kiedy jeszcze nie wiedziały, że w niej są. Nie istnieje skala, która mówi, że określona ilość jest bezpieczna dla dziecka – trzeba przyjąć postawę, że nawet pół piwa czy lampka wina może zaszkodzić. Szczególnie, że nawet jeśli na pierwszy rzut oka dziecko urodzi się zdrowe i nie zobaczymy np. zmian w wyglądzie twarzy, to potem w przyszłości może okazać się, że ma ono problem z prawidłowym działaniem ośrodkowego układu nerwowego – komentuje lek. med. Krzysztof Kucharski, ginekolog z Centrum Medycznego Damiana.
Spożywanie alkoholu w ciąży jest niebezpieczne na każdym jej etapie i może doprowadzić do poronienia zarówno w pierwszym, jak i w czwartym miesiącu, jednak procentowe trunki są szczególnym zagrożeniem w pierwszym trymestrze ciąży. Wówczas nawet niewielkie ilości mogą prowadzić do dysfunkcji układu nerwowego, wad serca i wątroby oraz deformacji czaszki i twarzy w postaci szeroko rozstawionych oczu czy braku bruzdy między ustami a nosem. Picie w drugim trymestrze skutkuje osłabieniem komórek skóry, mięśni i kości oraz wpływa na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Z kolei w trzecim trymestrze prowadzi do zahamowania rozwoju dziecka, upośledzenia zdolności poznawczych oraz przedwczesnych narodzin, które mogą stanowić kolejne zagrożenia dla życia i zdrowia dziecka.
A co z piwem bezalkoholowym?
Jeśli chcemy sięgnąć po piwo bezalkoholowe, powinniśmy być bardzo uważne, ponieważ napoje bezalkoholowe często bezalkoholowe nie są i zawierają niewielkie jego ilości. Wybierając tego rodzaju napój, powinniśmy sprawdzić, czy faktycznie nie zawiera ani grama alkoholu. Mimo braku procentów nie powinnyśmy przesadzać z częstotliwością spożywania.
Jak rozpoznać FAS?
Wady powstałe na skutek spożywania alkoholu w trakcie ciąży nie zawsze są widoczne od razu. Niektóre z nich możemy zauważyć dopiero po dłuższej obserwacji dziecka, nawet po kilku czy kilkunastu latach. Stopień zaawansowania wad zależy od ilości alkoholu, która przedostała się do organizmu dziecka. Przesłanki, które najczęściej pozwalają zidentyfikować FAS to: zaburzenia wzrostu w okresie ciąży, obniżenie sprawności umysłowej i psychoruchowej lub nadpobudliwość, problemy z kontaktami interpersonalnymi oraz nauką.
Lepiej zapobiegać niż leczyć
Chwila rozprężenia i przysłowiowa „lampka wina” pozornie mogą wydawać się niegroźne, jednak mogą doprowadzić do poważnych zaburzeń rozwoju dziecka, których nie da się wyleczyć, a które będą miały wpływ na całe jego życie. Wady rozwojowe spowodowane spożyciem alkoholu wymagają terapii, m.in. neurologicznej, psychologicznej czy też logopedycznej. Zaburzenia wynikające z FAS często są niewidoczne na pierwszy rzut oka, jednak mimo to istnieją i są nieodwracalne, dlatego tak ważne jest, by kobiety nie spożywały alkoholu podczas ciąży.
