Feminoteka – pierwszy w kraju Punkt pomocy dla kobiet po doświadczeniu gwałtu

Fundacja Feminoteka otworzyła pierwszy w kraju Punkt pomocy dla kobiet po doświadczeniu gwałtu W Polsce nie ma żadnej wyspecjalizowanej instytucji, w której kobieta po doświadczeniu przemocy seksualnej, w tym gwałtu mogłyby otrzymać fachową, bezpłatną i wolną od stereotypów pomoc w szerokim zakresie.

Feminoteka - pierwszy w kraju Punkt pomocy dla kobiet po doświadczeniu gwałtu
Feminoteka – pierwszy w kraju Punkt pomocy dla kobiet po doświadczeniu gwałtu

Minęło 8 lat od rządowego zobowiązania do stworzenia takiego ośrodka, wynikającego z ratyfikacji konwencji stambulskiej. To znów organizacje społeczne wypełniają tę lukę. Pierwszy w kraju Punkt pomocowy uruchomiła fundacja Feminoteka. Adres Punktu nie jest upubliczniany. Dla zapewnienia poczucia bezpieczeństwa i poufności poznać go mogą jedynie pracownice, wolontariuszki i kobiety zwracające się o pomoc.

Jaką pomoc oferuje Femioteka?

Punkt zapewnia usługi psychologiczne, terapeutyczne, prawne, medyczne, a także wsparcie asystenckie dla pokrzywdzonych. Znajdą w nim pomoc kobiety po 18 roku życia, każdej orientacji seksualnej (także osobom transseksualnym), które doświadczyły gwałtu lub innej formy przemocy seksualnej w dowolnym momencie swojego życia.

„Nie ma danych obrazujących w sposób rzetelny skalę przemocy seksualnej wobec kobiet w Polsce, ponieważ gwałt często jest niezgłaszany lub zgłaszany w wyjątkowych okolicznościach. Badania pokazują, że aż dziewięć na dziesięć kobiet nie zgłasza tego faktu przez poczucie wstydu i braku wiary w realną pomoc. Mowa nie tylko o ukaraniu sprawcy, ale także o terapii traumy czy zorganizowaniu doraźnej pomocy, by pokrzywdzona mogła wyjść z przemocowej sytuacji w związku, pracy czy domu rodzinnym. Następnie – rozpocząć, czasem wieloletni, proces dochodzenia do równowagi.” – mówi Joanna Piotrowska, andragożka, trenerka i ekspertka antyprzemocowa, założycielka i prezeska Feminoteki.

Fundacja Feminoteka otworzyła pierwszy w kraju Punkt pomocy dla kobiet po doświadczeniu gwałtu W Polsce nie ma żadnej wyspecjalizowanej instytucji, w której kobieta po doświadczeniu przemocy seksualnej, w tym gwałtu mogłyby otrzymać fachową, bezpłatną i wolną od stereotypów pomoc w szerokim zakresie.
Fundacja Feminoteka

Dla kogo?

Od 2005 roku Feminoteka pomaga kobietom po doświadczeniu przemocy. Od kilku lat skupia się na pomocy w przypadkach przemocy seksualnej. Udziela pomocy psychologicznej, terapeutycznej i psychotraumatologicznej, a także prawnej. Prowadzi grupy wsparcia i telefon pomocowy z dyżurami ekspertek. Specjalny Fundusz dla kobiet po gwałcie, wspiera pokrzywdzone również finansowo. Rocznie około 400 kobiet korzysta z różnych form wsparcia fundacji.

 „Przygotowania do otwarcia punktu trwały od wielu miesięcy. Pracuje z nami doświadczony zespół ekspertek, po specjalistycznych szkoleniach, przygotowanych do udzielania pomocy już od pierwszego kontaktu. Stosujemy podejście skoncentrowane na osobie pokrzywdzonej. Uważamy, że każde doświadczenie jest inne i proces powrotu do równowagi jest sprawą indywidualną.” – wyjaśnia Katarzyna Nowakowska, psycholożka, psychotraumatolożka, która odpowiadała za przygotowania do uruchomienia Punktu pomocowego.

Fachowa i bezpłatna

Wytyczne dotyczące zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej zostały zapisane w Konwencji Rady Europy z 2011 roku, nazywanej konwencją stambulską. Strony konwencji zobowiązały się m.in. do tworzenia specjalistycznych ośrodków wsparcia dla kobiet doświadczających przemocy seksualnej. Polska ratyfikowała ją w kwietniu 2015 roku.

 „Minęło już osiem lat, a Polska wciąż nie wywiązała się z tego obowiązku. Wypełniamy więc tę lukę, otwierając Punkt pomocy dla kobiet po doświadczeniu gwałtu, ponieważ pokrzywdzone nie mają w naszym kraju żadnej wyspecjalizowanej instytucji, w której mogłyby otrzymać fachową, bezpłatną, wolną od stereotypów pomoc w szerokim zakresie. Widzimy potrzebę tworzenia podobnych ośrodków także lokalnie” – tłumaczy Joanna Piotrowska.

W Anglii i Walii istnieje 39 centrów kryzysowych dla osób z doświadczeniem gwałtu, które są częścią organizacji patronackiej Rape Crisis England & Wales, z ogólnokrajową linią wsparcia dla osób po przemocy seksualnej, czynną 24 godziny na dobę, każdego dnia roku. W Irlandii podobnych ośrodków działa 16, z całodobową ogólnokrajową infolinią prowadzoną przez Dublin Rape Crisis Centre. Ośrodki te ściśle współpracują z irlandzkimi Sexual Assault.

Współpraca z najlepszymi ośrodkami w Europie

„W planowaniu naszego krajowego Punktu pomogła nam współpraca z organizacjami działającymi w Europie. Na podstawie własnych doświadczeń, a także organizacji partnerskich widzimy ogromne znaczenie kompleksowości udzielanego wsparcia, stąd idea stworzenia Punktu, w którym zgromadziliśmy ekspertki z różnych specjalizacji. Uruchomienie i świadczenie pomocy w takim holistycznym zakresie wymaga dużych nakładów, w czym pomogły nam UNFPA, Fundusz Feministyczny, CARE” – mówi Katarzyna Nowakowska.

Wzruszające historie kobiet z całej Polski

Wanda C. doświadczała rożnego rodzaju przemocy od byłego partnera, ale dopiero po brutalnym gwałcie zgłosiła to do prokuratury. Krystyna Z. została zgwałcona podczas służbowego wyjazdu przez kolegów z pracy. Barbara H. całkowicie straciła wzrok i pokonała raka, jednocześnie przechodząc przez dziesiątki lat szokującego fizycznego, seksualnego i psychicznego znęcania się przez męża. Cierpi na złożony zespół stresu pourazowego, lęki i ataki paniki. Bożena G. – matka dwójki dzieci z niepełnosprawnościami, która zupełnie bez środków do życia uciekła od męża stosującego m.in. przemoc seksualną. Ewa B., 20-latka wykorzystywana seksualnie w dzieciństwie przez starszego brata (imiona i inicjały zostały zmienione).

„To przykłady kobiet z całej Polski, które znalazły w sobie odwagę, by szukać dla siebie pomocy. Jako Feminoteka zorganizowałyśmy dla nich pomoc w postaci wsparcia ekspertek. Opłaciłyśmy wielomiesięczne terapie, a także zorganizowałyśmy pomoc finansową, aby mogły zająć się powrotem do równowagi, a nie lękiem o byt i podstawowe sprawy.” – dodaje Katarzyna Nowakowska.

O fundacji

Fundacja Feminoteka działa od 2005 roku. Jest organizacją pożytku publicznego. Pomaga kobietom z doświadczeniem przemocy, zwłaszcza seksualnej. Fundację tworzy zespół ekspertek z wieloletnim doświadczeniem w przeciwdziałaniu przemocy wobec kobiet. Feminoteka edukuje, organizuje akcje, pisze petycje, dąży do zmian w prawie i społeczeństwie. Prowadzi telefon pomocowy, udziela pomocy prawnej, psychologicznej, terapeutycznej i traumatologicznej, organizuje grupy wsparcia, jogę dla kobiet z PTSD, bezpieczne miejsce schronienia.

Fundacja Feminoteka