Lęk, który towarzyszy wielu maturzystom w okresie egzaminów, jest zjawiskiem naturalnym. Jednak u niektórych może osiągać takie natężenie, że zaczyna paraliżować, utrudniać skupienie, a nawet zaburzać codzienne funkcjonowanie. Jak podkreśla Ewa Niewola – psycholożka oraz prowadząca wideopodcast „Harmonia – Twoja bezpieczna przystań” Grupy LUX MED – lęk to emocja, która pojawia się w odpowiedzi na wyobrażone zagrożenia. Nasza psychika potrafi przekształcić niepewność i przewidywania w scenariusze pełne strachu. To nie jest realny strach przed czymś konkretnym, ale obawa przed tym, co dopiero może się wydarzyć. Jak więc skutecznie stawić czoła tym emocjom? Oto cztery sprawdzone metody, które pomogą ograniczyć stres związany z maturą i odzyskać równowagę psychiczną.
Co zrobić, gdy stres maturalny staje się przytłaczający?
Stres w okresie matur może objawiać się na różne sposoby, a jednym z jego najczęstszych przejawów jest właśnie lęk. Co istotne, nie zawsze potrafimy go od razu rozpoznać. Lęk to reakcja na potencjalne, często wyolbrzymione zagrożenia, które sami sobie wyobrażamy, a nie na realne sytuacje. Zrozumienie tej różnicy jest niezwykle pomocne w nauce zarządzania własnymi emocjami. Dążenie do dobrego samopoczucia w tym wymagającym czasie nie oznacza, że musimy całkowicie wyeliminować stres. Kluczem jest nauczenie się, jak z nim współpracować tak, by nie zakłócał koncentracji ani efektywnej nauki.
Ewa Niewola, psycholożka Poradni Zdrowia Psychicznego Harmonia Grupy LUX MED oraz prowadząca wideopodcast „Harmonia – Twoja bezpieczna przystań”
Cztery sprawdzone sposoby na radzenie sobie ze stresem maturalnym:
1. Zatrzymaj się i rozpoznaj swoje emocje
Pierwszym i jednym z najważniejszych kroków w radzeniu sobie z napięciem emocjonalnym jest uświadomienie sobie, co tak naprawdę czujemy. – Zamiast wypierać emocje, warto się zatrzymać i przyjrzeć im uważnie. Nazwij to, co się w Tobie dzieje: czy to lęk, smutek, frustracja, a może ekscytacja? – podpowiada Ewa Niewola. Świadomość emocji pozwala zrozumieć, co dzieje się w naszym wnętrzu – w ciele i umyśle – a dzięki temu szybciej i skuteczniej zareagować na pojawiające się napięcia. To punkt wyjścia do dalszej pracy nad sobą.
2. Świadome oddychanie jako sposób na odzyskanie kontroli
Kiedy stres osiąga wysoki poziom, ciało i umysł potrzebują prostych, ale skutecznych metod wyciszenia. Jedną z nich jest technika świadomego oddychania. – Skoncentruj się na swoim oddechu: weź głęboki wdech przez nos, a następnie spokojnie wypuść powietrze ustami – radzi psycholożka. Ćwiczenia oddechowe pomagają obniżyć napięcie mięśniowe, spowalniają tętno i wprowadzają stan wewnętrznego spokoju. Co ważne, regularne praktykowanie świadomego oddychania może wzmocnić naszą odporność psychiczną w trudnych momentach.
3. Wizualizacja jako narzędzie relaksacji
Kolejną skuteczną techniką radzenia sobie ze stresem jest wizualizacja. – Zamknij oczy i wyobraź sobie miejsce, które kojarzy Ci się z bezpieczeństwem i relaksem – może to być plaża, las, górska łąka lub Twój ulubiony pokój. Skup się na szczegółach: dźwiękach, zapachach, kolorach – zaleca Ewa Niewola. Im dokładniejszy obraz uda Ci się stworzyć w głowie, tym skuteczniejsze będzie to ćwiczenie. Wizualizacja pomaga przekierować uwagę z lęku na pozytywne skojarzenia, tym samym redukując napięcie emocjonalne.
4. Rozmawiaj z bliskimi – wsparcie społeczne ma moc
Nie warto tłumić emocji w sobie. Rozmowa z kimś zaufanym – rodzicem, rodzeństwem, przyjacielem czy wychowawcą – może przynieść ogromną ulgę. – Otaczanie się wspierającymi osobami i dzielenie się swoimi obawami to sposób na obniżenie napięcia psychicznego – mówi ekspertka. Kontakt z innymi pozwala spojrzeć na sytuację z dystansu, poczuć się mniej samotnym i znaleźć konstruktywne rozwiązania. Pamiętaj: nie musisz wszystkiego przechodzić samodzielnie.
Egzamin maturalny to ważny moment w życiu każdego ucznia, ale nie warto pozwalać, by lęk przejął nad nim kontrolę. Dzięki prostym, ale skutecznym narzędziom psychologicznym – takim jak rozpoznawanie emocji, techniki oddechowe, wizualizacja oraz rozmowa – można znacznie obniżyć poziom stresu. Warto ćwiczyć je na co dzień, by lepiej przygotować się nie tylko do matury, ale i do kolejnych życiowych wyzwań.
