Czego naprawdę chcą dorastające dzieci?
Co ósmy nastolatek w Europie doświadcza cyberprzemocy, a aż 66% młodych Polaków – przemocy rówieśniczej. To nie tylko bójki i zastraszanie. To codzienne wykluczenie, hejt, obojętność. W świecie pełnym presji, samotności i ekranów dzieci krzyczą o uwagę – czasem dosłownie. Czy potrafimy ich usłyszeć?*
Głośny serial Netfliksa „Dojrzewanie” stał się brutalnym lustrem rzeczywistości nastolatków. Dla wielu rodziców był szokiem – pokazał świat emocjonalnego chaosu, ukrytego za pozorną obojętnością. Magdalena Boćko-Mysiorska, pedagożka i trenerka All About Parenting, zwraca uwagę, że przemoc wśród młodzieży to nie tylko problem „innych”. Może dotyczyć każdego – ofiary bywają również sprawcami.
Nie gry, nie telefon – lecz brak relacji
– Dzieci nie uzależniają się od smartfonów – uzależniają się od tego, co w nich znajdują – podkreśla Magdalena Boćko-Mysiorska. – Jeśli nie znajdują w nas relacji, akceptacji, uwagi – szukają ich gdzie indziej.
Kluczowym problemem nie są więc nowe technologie, lecz deficyty emocjonalne. Dzieci, które czują się niezauważone, nierozumiane, odsunięte – łatwo sięgają po krzyk, agresję lub zamknięcie w sobie. Co więcej – nie tylko mogą stać się ofiarami przemocy, ale również, często nieświadomie, jej sprawcami.
Jak budować most, a nie mur?
Pedagożka zachęca rodziców do codziennych rozmów z dziećmi – nie tylko o ocenach, ale o uczuciach. Co je cieszy? Co boli? Co frustruje? Wychowanie empatyczne to nie rezygnacja z granic, ale umiejętność ich komunikowania z uwzględnieniem emocji.
– Kiedy dziecko krzyczy: „Nienawidzę cię!”, nie szukaj sensu w słowach. Szukaj emocji pod nimi – mówi Boćko-Mysiorska.
Jak reagować na raniące słowa?
Przykładowe odpowiedzi, które pomagają zatrzymać eskalację i wspierają emocjonalne dojrzewanie dziecka:
„Nienawidzę cię!”
Musi być ci bardzo trudno, skoro tak mówisz. Jestem z tobą. Porozmawiamy, gdy poczujesz się lepiej.„Jesteś najgorszą mamą na świecie!”
Widzę, że jesteś wściekły. W przyszłości możesz powiedzieć: „Jestem zły i nie wiem, co z tym zrobić”. Pomogę ci.„Jesteś głupia. IDŹ SOBIE!”
Słyszę twoją złość, ale nie zgadzam się na obrażanie. Potrzebujesz przestrzeni – rozumiem. Wrócimy do rozmowy później.
Przemoc rówieśnicza – jak reagować, jak uczyć?
Empatia nie rodzi się sama – dzieci uczą się jej od nas. Wspierająca reakcja dorosłego, nazwanie sytuacji i pokazanie, jak mówić „stop” przemocy – to coś, co warto ćwiczyć od najmłodszych lat.
– Dziecko nie nauczy się odwagi, jeśli nie zobaczy jej u dorosłych – przypomina Boćko-Mysiorska.
Statystyki to nie liczby. To alarm.
Raport Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę** to nie zbiór statystyk. To krzyk – o uwagę, empatię i obecność dorosłych. Przemoc, której dzieci doświadczają (lub którą same stosują), wynika z niewysłuchanych emocji i braku relacji.
Serial „Dojrzewanie” jest trudny, ale potrzebny. Nie rozwiąże problemów, ale może być pretekstem do rozmowy. O resztę musimy zadbać sami – jako rodzice, nauczyciele, opiekunowie.
Magdalena Boćko-Mysiorska – pedagożka, autorka książek dla dzieci i rodziców, trenerka All About Parenting. Wspiera rodziców i specjalistów w budowaniu relacji opartych na empatii i bliskości. Autorka bloga: www.magdalenabockomysiorska.pl
*Źródło: Raport Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, „Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023”
*Drugi tom badania Światowej Organizacji Zdrowia w ramach programu HBSC – Health Behaviour in School-aged Children
