Choroby alergiczne dotyczą coraz większej liczby osób. Nawet co czwarty Polak może być alergikiem. Niestety duża część alergików nie zgłasza do lekarza niepokojących objawów i nie leczy się w odpowiedni sposób. Nie wszystkie osoby uczulone mają zdiagnozowany konkretny rodzaj alergii, co utrudnia leczenie oraz działania mające na celu ograniczenie kontaktu z alergenem. Tymczasem testy alergiczne mogą być tu niezwykle pomocne.
Co to jest alergia?
Alergia to nieprawidłowa, zbyt silna reakcja układu odpornościowego na czynnik, który jest nieszkodliwy dla organizmu. Organizm traktuje alergen, np. pyłek, tak jak patogen, czyli np. drobnoustroje chorobotwórcze. Stąd też objawy alergii mogą być mylone z symptomami innych chorób (np. katar alergiczny z katarem o innym podłożu, wykwity skórne na tle alergicznym z chorobami dermatologicznymi itd.).
Aby dobrać leki, plan leczenia oraz odpowiednie zalecenia dla alergika, lekarz musi zdiagnozować, czy rzeczywiście mamy do czynienia z alergią. Pierwszym filarem tej diagnozy jest dokładny wywiad lekarski. Pacjent powinien opowiedzieć, jakie są dokładnie objawy, kiedy się pojawiają, czy zauważył jakąś regularność (np. sezonowość, reakcję po kontakcie z daną substancją, zjedzeniu konkretnego pokarmu, wykonaniu jakiejś czynności itd.).
Drugi filar to określenie rodzaju alergii i alergenów. Pomogą w tym testy alergiczne, które można wykonywać już u niemowląt od 6. miesiąca życia. Są to testy bezpieczne, nieinwazyjne i nie muszą być wykonywane na czczo.
Dobra diagnoza jest ważna po pierwsze dlatego, że alergia znacznie obniża komfort życia pacjenta, a po drugie – nieleczone uczulenie na jeden składnik może przyczynić się do rozwoju uczulenia na kolejne składniki[1].
Rodzaje testów alergicznych
Wyróżnić można kilka rodzajów testów alergicznych:
- Testy skórne
Najpopularniejszy rodzaj testu wykrywającego alergię. Wykonywany jest u osób z podejrzeniem atopowego zapalenia skóry, alergii na określone leki, alergii wziewnej (na pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, alergeny zwierzęce, zarodniki grzybów). Testy skórne można ponadto zastosować przy podejrzeniu alergii pokarmowej.
Testy skórne wykonuje się zwykle na skórze przedramienia. Najpierw nakłada się punktowo kroplę alergenu, a następnie przekłuwa się to miejsce jednorazowym lancetem. Nakłucie jest bezbolesne. Alergen wprowadzany jest w ten sposób pod skórę i jeśli pacjent jest na niego uczulony – po 20 minutach pojawi się w tym miejscu odczyn[2].
Testy naskórkowe płatkowe – stosowane są w diagnostyce alergii skórnych.
- Testy z krwi
Tego rodzaju testy pozwalają określić swoiste przeciwciała IgE we krwi. Wykonuje się je z próbki pobranej zazwyczaj z żyły łokciowej. Krew jest później analizowana pod kątem stężenia przeciwciał IgE dla konkretnych alergenów. Zwykle analizuje się próbkę pod kątem 20–30 alergenów w tzw. panelach.
Panel pokarmowy zawiera 21 najczęściej spotykanych alergenów pokarmowych (np. orzechy, owoce morza, mleko i przetwory mleczne). Panel wziewny to 21 alergenów wziewnych, takich jak roztocza, grzyby, pyłki, białka wydzielane wraz z łojem i osiadające na sierści zwierząt). Wyróżnić można także np. panel pediatryczny, przygotowany pod kątem najczęstszych alergenów u dzieci – zarówno pokarmowych, jak i wziewnych.
- Testy prowokacyjne
Mają na celu sprawdzenie reakcji organizmu na konkretny, podany alergen.
Testy alergiczne nie wymagają szczególnego przygotowania, z wyjątkiem odstawienia leków antyhistaminowych (można stosować nadal miejscowe leki donosowe czy dooczne, np. Nasometin) na 1–2 tygodnie przed jego wykonaniem[3].
Bibliografia:
Dorota Jenerowicz, Adriana Polańska, Alergie skórne – testy, mp. pl/pacjent/badania_zabiegi/64114,testy-skorne
Marta Pawlak, Testy alergiczne z krwi – jak przebiegają i ile kosztują?,
medonet. pl /zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,testy-alergiczne-z-krwi—jak-przebiegaja-i-ile-kosztuja-,artykul,70945375.html
[1] Alergologia – badania alergologiczne (testy alergiczne) (alablaboratoria.pl)
[2] Alergie skórne – testy – Badania i zabiegi – Medycyna Praktyczna dla pacjentów (mp.pl)
[3] Testy alergiczne z krwi – jak przebiegają i ile kosztują? (medonet.pl)
