Zwyrodnienie plamki żółtej AMD- Plamka żółta to część siatkówki odpowiedzialna za ostre i wyraźne postrzeganie obiektów znajdujących się w polu widzenia np. liter czy ludzkich twarzy oraz rozróżnianie kolorów.
W Polsce na AMD cierpi ponad 1 mln osób, na całym świecie natomiast ok. 70 mln.
Sucha forma AMD
Około 90% przypadków to tzw. sucha – forma AMD, która rozwija się stopniowo i powoli
niszczy widzenie, charakteryzując się występowaniem tzw. druz (złogi produktów przemiany materii siatkówki) oraz zmianami zanikowymi w siatkówce.
Wraz z wiekiem zaburzony zostaje proces przemiany materii w komórkach między innymi
w komórkach plamki żółtej, przez co nie są one w stanie usunąć szkodliwych pozostałości
procesów chemicznych, które w nich zachodzą. W efekcie tego procesu obumierają.
Z czasem postać chroniczna (suche AMD) doprowadza do rozwijania się postaci wysiękowej
(wilgotne AMD), gwałtownie i nieodwracalnie niszcząc komórki światłoczułe siatkówki,
co w efekcie daje praktyczną ślepotę.
Jakie są pierwsze objawy?
Do wczesnych objawów AMD należą: zniekształcone widzenie linii prostych, kłopoty
z rozróżnieniem kolorów, szczególnie ciemnych od ciemnych i jasnych od jasnych oraz
zaburzenie ostrości widzenia.
W późnym etapie choroby zaobserwować możemy:
- zmiany zachodzące w centralnym polu widzenia (centralna plama uniemożliwia widzenie z bliska oraz czytanie),
- ubytki w centralnym polu widzenia przy patrzeniu w dal (chory widzi tylko obwód obrazu), postępujące przymglenie lub zniekształcenie centralnego widzenia – występuje często u pacjentów ze świeżą postacią
Nieneowaskularna postać AMD
Postać sucha jest łagodniejszym typem AMD i cechuje się powolnym postępem choroby.
Pogorszenie ostrości wzroku następuje u chorego stopniowo, w ciągu miesięcy lub lat.
Sucha postać AMD charakteryzuje się występowaniem druz (złogi produktów przemiany materii siatkówki) i tzw. zanikiem geograficznym.
Druzy pojawiające się w okolicy plamkowej, zwłaszcza, jeśli występują bardzo licznie
i zlewają się ze sobą powodują gorsze widzenie przy słabym oświetleniu, wrażenie
krzywienia liter lub ich pogrubiania w trakcie czytania.
Zanik geograficzny, to wyraźnie odgraniczony, okrągły lub owalny obszar siatkówki
w plamce, który powstaje w wyniku zmian zanikowych w warstwie nabłonka barwnikowego siatkówki, fotoreceptorów i naczyń włosowatych naczyniówki oka. Zmiany zanikowe powodują powolny spadek ostrości wzroku. Pacjent skarży się na trudności w czytaniu, ma wyraźnie gorsze widzenie przy słabym oświetleniu, utrudnione zachowanie ostrości i problemy z przeczytaniem rzędu liter w tekście.
Neowaskularna postać AMD (Wysiękowa)
Postać mokra ma zazwyczaj ciężki przebieg, a znaczna utrata widzenia może nastąpić nawet w ciągu kilku dni.
Z początku chory zauważa podczas czytania, że litery „falują”, z czasem jednak w centralnym polu widzenia pojawia się nagle duża szara lub czarna plama, która uniemożliwia czytanie i widzenie z bliskiej odległości.
Wrażenie falowania liter wywołane jest uniesieniem siatkówki, pod którą utworzyły się nowe, patologiczne naczynia krwionośne. Ich pojawienie się prawdopodobnie związane jest z genetycznie zwiększoną aktywnością czynnika VEGF (vascular endothelial growth factor).
Nowoutworzone naczynia krwionośne mają cienkie ścianki, przez które przedostaje się
surowica krwi. Gdy ścianki naczynia pękną – krew rozlewa się pod siatkówką – dając u chorego objaw szarej lub czarnej plamy w centralnym polu widzenia.
Przyczyna zwyrodnienia plamki nie jest w pełni wyjaśniona. Uważa się, że choroba powiązana jest ściśle z czynnikami genetycznymi i środowiskowymi.
Do czynników ryzyka zalicza się:
- Wiek. Narażone są szczególnie osoby po 50 r.ż.
- Płeć. Częściej chorują kobiety.
- Czynniki genetyczne. Udowodniono zwiększone ryzyko wystąpienia AMD u członków rodziny osoby dotkniętej tą chorobą.
- Styl życia: palenie tytoniu, wysoki poziom cholesterolu, otyłość, miażdżyca, nadciśnienie
Zobacz również – Siatkówczak – najczęstszy nowotwór oczu u dzieci. Jak go rozpoznać?
www.instytutoka.pl
