
Dzień Babci i Dziadka to nie tylko okazja do składania życzeń czy wspólnego spędzania czasu, ale także moment na refleksję nad różnicami międzypokoleniowymi w obszarze finansów. Jak wynika z raportu Intrum ECPR 2024, jedynie jedna trzecia młodych ludzi wierzy, że uda im się odłożyć wystarczająco na komfortową emeryturę, podczas gdy 37% nie jest tego pewnych[1]. Prognozy wskazują, że pokolenie Z może liczyć na świadczenia emerytalne na poziomie zaledwie 25% obecnych dochodów[2]. Warto pamiętać, że w starszym wieku pieniądze są podstawą zapewnienia opieki zdrowotnej, dostępu do leków i ogólnego komfortu życia. Oszczędzanie to nie tylko gromadzenie kapitału, ale także zabezpieczenie przed nieprzewidzianymi wydatkami, które mogą przekraczać bieżące możliwości finansowe.
Pokolenie Z a wyzwania finansowe
Według raportu OECD „Pensions at a Glance 2023” systemy emerytalne na całym świecie stają się coraz mniej stabilne[3]. Starzejące się społeczeństwa oraz malejąca liczba osób aktywnych zawodowo sprawiają, że obecne składki nie wystarczają na pokrycie rosnących kosztów świadczeń. Prognozy mówią, że obecni 20- i 30-latkowie mogą liczyć na emerytury wynoszące jedynie 25-30% ich ostatniego wynagrodzenia[4].
Mimo to pokolenie Z, wychowane w cyfrowym świecie, charakteryzuje się raczej podejściem „carpe diem” niż długofalową strategią finansową[5]. Oszczędzanie często przegrywa z bieżącymi wydatkami, takimi jak opłaty czy drobne przyjemności, a emerytura wydaje się im odległym i abstrakcyjnym celem[6]. Jednak brak planowania finansowego może w przyszłości skutkować poważnymi trudnościami w utrzymaniu poziomu życia, do którego są przyzwyczajeni.
- Kluczowe jest zrozumienie, że oszczędzanie na emeryturę to nie tylko zabezpieczenie na wypadek choroby czy utraty pracy, ale przede wszystkim inwestycja we własną przyszłość – podkreśla Patrycja Karolczak, ekspertka Intrum. – Warto zacząć jak najwcześniej. Nawet niewielkie kwoty odkładane regularnie mogą stworzyć znaczący kapitał w dłuższej perspektywie. Osoby młode mogą wybrać rozwiązania dopasowane do ich stylu życia, takie jak konta oszczędnościowe, plany emerytalne czy techniki budżetowania, np. oszczędzanie kopertowe. – Dzięki automatyzacji, np. ustawieniu automatycznych przelewów na konto oszczędnościowe, można ograniczyć pokusę wydawania pieniędzy. Te proste nawyki pomagają budować dyscyplinę finansową i kontrolować budżet – dodaje.
Edukacja finansowa – klucz do lepszej przyszłości
Brak odpowiedniej wiedzy o zarządzaniu pieniędzmi to kolejne wyzwanie, które stoi przed młodszymi pokoleniami. Świadomość znaczenia oszczędzania na emeryturę powinna być budowana już na wczesnym etapie życia.
- Rodzice odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu nawyków finansowych dzieci – mówi Patrycja Karolczak. – Wprowadzanie młodych w świat zarządzania pieniędzmi już od najmłodszych lat zwiększa ich szanse na stabilność finansową w przyszłości. Proste działania, takie jak nauka odkładania pieniędzy do skarbonki czy wspólne planowanie, na co przeznaczyć oszczędności, mogą mieć duże znaczenie.
Rola technologii w kształtowaniu finansowej przyszłości
W dobie cyfryzacji nowe technologie, takie jak sztuczna inteligencja i fintech, oferują narzędzia dostosowane do indywidualnych potrzeb użytkowników. Algorytmy i aplikacje mobilne pozwalają młodym ludziom monitorować wydatki, planować budżet i automatycznie odkładać oszczędności.
Wnioski i inspiracje od starszych pokoleń
Przyszłość emerytur pokolenia Z wymaga podjęcia działań na wielu poziomach – od edukacji finansowej po wdrażanie nowoczesnych narzędzi oszczędnościowych. Inspirację można czerpać z doświadczeń dziadków i starszych pokoleń, którzy często powtarzali: „Ziarnko do ziarnka, a zbierze się miarka.” Wspólne rozmowy o finansach mogą stać się cennym źródłem praktycznej wiedzy na temat zarządzania budżetem i planowania na przyszłość.
[1] Raport ECPR 2024; https://www.intrum.pl/partner-biznesowy/raporty-i-analizy/raporty/european-consumer-payment-report-2024/pobierz-ecpr-2024/
[2] Średniookresowy plan budżetowo-strukturalny Polski przyjęty przez Radę Ministrów 8 października 2024 r.; https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/semestr-europejski1
[3] OECD, Pensions at a Glance 2023, https://www.oecd.org/en/publications/pensions-at-a-glance-2023_678055dd-en.html
[4] GUS, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2018, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rzeczypospolitej-polskiej-2018,2,18.html
[5] McKinsey&Company, What is Gen Z?; https://www.mckinsey.com/featured-insights/mckinsey-explainers/what-is-gen-z
[6] Schwab 401(k) Participant Survey 2023; https://www.aboutschwab.com/schwab-401k-participant-survey-2023