Każda z nas zna legendę o Narcyzie i chętnie używa jej wymowy w codziennym życiu. Obcowanie z osobą egoistyczną i zachowaną w sobie nie jest łatwe i potrafi wyprowadzić z równowagi. Jednak oprócz pojęcia narcyzmu w podstawowym rozumieniu mamy jeszcze do czynienia z osobowością o charakterze narcystycznym, która nie jest postawą egoistyczną, ale jednym z zaburzeń osobowości.
Miłe złego początki
Na początku relacji narcyz traktuje swoją partnerkę jak księżniczkę. Obsypuje ją komplementami i prezentami, przygotowuje niespodzianki, zapewnia o swoich uczuciach… Sprawia wrażanie osoby, która jest w stanie zrobić wszystko dla swojej ukochanej, a dodatkowo zawsze ma czas na spotkanie i chętnie spędza czas tylko we dwoje. Takie zachowanie z łatwością trafia do kobiety, dzięki czemu obdarza ona partnera zaufaniem i czuje się w jego towarzystwie bezpiecznie i wyjątkowo. W ten sposób narcyz zyskuje uwielbienie partnerki, a spędzając z nią dużo czasu, stopniowo ogranicza jej kontakt z innymi osobami, a co za tym idzie – uzależnia ją od siebie. Po jakimś czasie, kiedy bliscy i znajomi kobiety zostali od niej usunięci, narcyz pogłębia wrażenie, że jest jedyną osobą, która się troszczy i której naprawdę zależy. Mężczyźni z osobowością noszącą cechy narcystycznej wybierają partnerki z natury uległe, często z kompleksami, aby łatwiej nimi sterować. Takie kobiety z większym prawdopodobieństwem podejmą walkę o ukochanego za wszelką cenę i zrobią wszystko, by nie odszedł. Czyli postąpią dokładnie tak, jak życzy sobie narcyz – poświęcą mu całe życie z poczuciem, że złapały Pana Boga za nogi.
Prawdziwe oblicze
Kiedy narcyz poczuje, że ostatecznie zdobył kobietę i rozkochał ją w sobie, zacznie pokazywać swoje prawdziwe oblicze i żerować na partnerce. Głównym celem jego działania jest podbudowanie własnej samooceny kosztem drugiej osoby i maksymalne wykorzystanie jej, by osiągnąć własne cele. Podtrzymywanie poczucia wyższości i zdobywanie uwielbienia, których tak bardzo potrzebuje, opiera się na systematycznym niszczeniu poczucia własnej wartości u partnerki. Odbywa się to poprzez przerzucanie na nią odpowiedzialności za wszystkie swoje niepowodzenia, obwinianie o każdą kłótnię lub nieporozumienie, które pojawiają się w związku. Manipulacje, których dopuszcza się narcyz mają na celu zbudowanie w świadomości ukochanej przeświadczenia, że tak naprawdę nie zasługuje ona na tak wspaniałego mężczyznę. Poczucie, że musi zasłużyć na jego miłość i zrobić wszystko, by jej nie opuścić, sprawia, iż kobieta rezygnuje z samej siebie i za wszelką cenę unika konfrontacji. Niekiedy rezygnuje z własnych zainteresowań, awansu, a nawet sygnalizowania indywidualnych potrzeb, aby zminimalizować ilość ewentualnych punktów zapalnych, które mogą doprowadzić do kolejnej scysji. Podczas kłótni narcyz zawsze jest niewinny i obraża się za próby dyskutowania ze strony partnerki i karze ją milczeniem. Mężczyzna o takiej osobowości jest pozbawiony empatii i z góry traktuje wszystkich ludzi, z którymi ma do czynienia. Poczucie wyższości skutkuje aroganckim zachowaniem i brakiem szacunku wobec otoczenia. Pozbawienie wrażliwości, brak skrupułów oraz uwodzicielskie zdolności sprawiają, że narcyzi często odnoszą sukcesy na polu zawodowym. Oczywiście o ile nie zrażą do siebie zbyt dużej ilości współpracowników. Oprócz tego często mówią o swoich zaletach, interesuje ich wyłącznie własne zdanie, przez co prowadzą parodie rozmów, a nie rzeczywistą wymianę myśli.
Strefa bezpieczeństwa
Aby nie dać się zmanipulować, nie należy ulegać we wszystkim partnerowi. Przede wszystkim trzeba wystrzegać się ograniczania społecznych interakcji wyłącznie do spotkań z ukochanym. Dzięki temu unikniemy uzależnienia się od niego i zachowamy szersze spojrzenie na relację. Rodzina lub przyjaciele będą mieli szansę obserwować Waszą relację i w razie wystąpienia negatywnych zachowań będą w stanie Ci pomóc. Utrzymanie relacji z otoczeniem uniemożliwi narcyzowi pełne podporządkowanie sobie kobiety, ponieważ nie będzie ona skazana wyłącznie na jego towarzystwo i nie będzie miała poczucia, że jest on jedyną osobą, która dba o nią i darzy uczuciem. Większa pewność siebie w takich sytuacjach może ograniczyć negatywne skutki związku z narcyzem – nie będzie miał on poczucia pełnej kontroli sytuacji i nie będzie w stanie tak skutecznie manipulować.
Nie, on się dla Ciebie nie zmieni
Wiele kobiet pochodzi do mężczyzn z zaburzeniami w sposób nadspodziewanie optymistyczny – wyraża nadzieję, a nawet przekonanie, że wszystkie problemy da się rozwiązać, jeśli kocha się wystarczająco mocno. Niestety rzeczywistość nie jest tak kolorowa i narcyz nie zawsze jest zainteresowany zmianą. Próby „naprawy” partnera na własną rękę spotykają się z oporem z jego strony i często kończą się fiaskiem i jeszcze większym uszczerbkiem emocjonalnym, ponieważ narcyz przestaje postrzegać partnerkę jako obiekt okazujący bezwarunkowe uwielbienie i karze ją za to lub porzuca. Najbezpieczniejszą i najbardziej skuteczną metodą wyzwolenia się spod wpływu narcyza jest rozstanie, jeśli jednak partnerka nie jest gotowa na taki krok, powinna zwrócić się o pomoc do specjalisty. Należy pamiętać, iż terapia może przynieść efekty jedynie pod warunkiem, że obie strony wyrażą na nią zgodę i rzeczywiście chcą pracować nad związkiem.
AB