Obecnie na półkach sklepowych widzimy produkty, które sprawdzą się do zadań specjalnych. Znajdziemy rajstopy wyszczuplające, do walki z cellulitem, zapobiegające powstawaniu żylaków czy dla kobiet w ciąży. Niemal każda z nas ma przynajmniej ich jedną parę. Jaką drogę przebyły, by znaleźć się w naszych szafach?
Rajstopy tylko dla mężczyzn
Pierwotna wersja tego elementu garderoby, z początków XI wieku, była zarezerwowana dla mężczyzn. To produkowane z wełny lub jedwabiu pończochy sięgające górnej części uda, przywiązane do pasa na biodrach. Nazywano je nogawicami. Dzięki nim mężczyźni mogli eksponować umięśnione łydki, co było wówczas modne. Wspomagały również prawidłowe krążenie i ochraniały przed zimnem. W XVI wieku, ze względu na wysoką cenę, nosili je głównie amerykańscy i europejscy arystokraci. Nogawice były popularne w męskiej garderobie do rewolucji francuskiej. Prawdopodobnie ich zła sława była spowodowana skojarzeniami z arystokracją. Z czasem moda na pończochy została wyparta przez spodnie.
Pora na kobiety
W damskich garderobach długie pończochy zaczęły się pojawiać po I wojnie światowej, gdy kobiety rezygnowały z noszenia spódnic i sukien do kostek. Wciąż jednak był to towar luksusowy. Cena jedwabnych pończoch mogła osiągnąć nawet równowartość 50kg cukru.
Zmiany przyniosły lata 30. XX wieku. Amerykański koncern Du Pont stworzył nylon – syntetyczną, wytrzymałą i rozciągliwą tkaninę, która mogła zastąpić jedwab. Produkcja nylonowych pończoch okazała się hitem. Jednak po przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do II wojny światowej cały zapas materiału przeznaczono na wyrób spadochronów i kupno pończoch było utrudnione. Kobiety, nie chcąc rezygnować z efektu, jaki zapewniało ich noszenie, zaczęły malować czarną kredką do oczu kreskę z tyłu łydki, która miała przypominać szew.
Upowszechnienie rajstop
W latach 40. XX wieku długie pończochy nosiły głównie profesjonalne tancerki. Przełomem w historii rajstop okazały się lata 50., przyczyniły się do tego rewolucja seksualna oraz upowszechnienie minispódniczek. W 1959 roku Allen Gant wynalazł tzw. „Panti-Legs”, będące połączeniem pończoch i majtek. Początkowo ograniczenia techniczne nie pozwalały na ich masową sprzedaż. Wynalazek jednak nie musiał długo czekać, rajstopy podbiły serca gwiazd. Propagatorkami ich noszenia były między innymi modelka Twiggy, chętnie zakładająca wersje kolorowe i w groszki, Marilyn Monroe, zakładająca klasyczne czarne modele czy Liza Minelli, nosząca kabaretki. Pod koniec XX wieku rajstopy zdominowały rynek.
Prezent na Dzień Kobiet
W Polsce ten dodatek kojarzony jest głównie z czasami PRLu, kiedy był standardowym prezentem z okazji Dnia Kobiet. Wówczas był dziany z przędzy helanko. To niezbyt wytrzymała dzianina, a rajstopy z niej wytwarzane często puszczały oczka – można powiedzieć, że były jednorazowe. W latach 90. w sklepach pojawił się jednak większy wybór lepszej jakości produktów. Zła sława z poprzedniego ustroju została zapomniana i dziś chętnie nosimy te nylonowe dodatki.
Justyna Grochowska
