Umowa zlecenie a ciąża. Co przysługuje przyszłej matce?

Istotna dla wielu kobiet planujących ciążę lub spodziewających się dziecka, zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia jest kwestia opieki zdrowotnej oraz przysługujących im praw. Na co mogą liczyć?

Umowa zlecenie a ciąża. Co przysługuje przyszłej matce? Foto Pexels/Pixabay

Umowa zlecenie a ciąża zbija sen niejednej kobiecie, zatrudnionej na takiej właśnie umowie. Wiele kobiet zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia i spodziewających się dziecka staje przed problemami, związanymi z opieką zdrowotną i przysługującymi im prawami. Na co mogą liczyć w okresie ciąży i w pierwszych miesiącach po porodzie?

Różnica między umową zleceniem a umową o pracę

Kobieta zatrudniona na podstawie umowy zlecenia nie korzysta z prawnych gwarancji, dotyczących rodzicielstwa zawartych w przepisach prawa pracy. Pracownik bowiem to osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, wyboru, mianowania lub powołania. W przepisach kodeksu pracy uwzględnione zostało zapewnienie ochrony i odpowiednich warunków pracy kobietom w ciąży, jednak te zatrudnione na umowę zlecenie nie mogą z nich skorzystać. Wynika to z faktu, iż umowa zlecenie traktowana jest jak umowa cywilna i nie podlega kodeksowi pracy. Dlatego ciężarnej przysługują tylko uprawnienia, wynikające z podpisanej ze zleceniodawcą umowy.

Rozwiązanie umowy zlecenia u kobiet w ciąży

W kodeksie prawa cywilnego znajdziemy zapis mówiący, że umowa zlecenie może być wypowiedziana przez każdą ze stron, bez podania przyczyny, w każdej chwili. Kobieta w ciąży zatrudniona na podstawie takiej umowy, nie jest w żaden sposób chroniona. Nie może ona liczyć na ochronę stosunku pracy, gdyż nie podlega przepisom kodeksu pracy.  Dlatego nie dotyczy jej zakaz rozwiązania umowy przez pracodawcę w trakcie ciąży. Jeśli umowa zlecenie kończy się w czasie ciąży, nie musi zostać przedłużona do dnia porodu. Dodatkowo w przypadku takiej formy zatrudnienia nie obowiązuje zakaz wykonywania przez ciężarną pracy w godzinach nadliczbowych czy w porze nocnej.

Zasiłek macierzyński w przypadku umowy zlecenia

Z punktu widzenia kobiety ciężarnej kluczowe jest zadbanie o to, by od jej wynagrodzenia była odprowadzana dobrowolna składka chorobowa. Ubezpieczenie to stanowi podstawę do zasiłku macierzyńskiego. Dlatego ciężarna powinna poprosić zleceniodawcę o odprowadzanie tychże składek, pracodawca nie może odmówić. Odciągane są one z wynagrodzenia pracownika. Zasiłek macierzyński dostaje jedynie ta kobieta, której umowa obowiązywała w dniu porodu. Jeśli umowa zlecenie wygasła wcześniej, może ona złożyć wniosek o świadczenie rodzicielskie. Jest to tak zwane kosiniakowe, odpowiednik zasiłku macierzyńskiego. Wypłacane jest co miesiąc przez rok w wysokości 1000zł netto.

Urlop macierzyński a umowa zlecenie

Urlop macierzyński przysługuje wyłącznie kobietom zatrudnionym na umowę o pracę. Dlatego te zatrudnione na umowę zlecenie nie mogą na niego liczyć. Nie przysługuje im również prawo do urlopu wychowawczego. Wszystkie niedogodności wynikają z faktu, iż kobiety zatrudnione na podstawie umowy zlecenia nie podlegają kodeksowi pracy, a co za tym idzie nie mogą liczyć na szereg świadczeń przysługujących ciężarnych zatrudnionym na podstawie umowy o pracę.

K.G.