Coraz więcej słyszymy i czytamy o tzw. chorobach cywilizacyjnych. Jak łatwo się domyślić są to takie jednostki chorobowe, które szerzą się na skalę globalną, a do wzrostu zachorowalności przyczynia się postęp cywilizacyjny. Wśród wielu schorzeń są również alergie i atopie. Nic dziwnego, skoro na początku ubiegłego stulecia atopie były diagnozowane u 1% ludności. Dziś ostrożne badania mówią o 20% osób na całym świecie, a zachorowalność jest wyższa w miejscach o wyższym rozwoju cywilizacyjnym.
Atopia – reakcja na alergeny
Uporczywy świąd, zmiany skórne, przesuszenie, zaczerwienienie, podrażnienie – to typowe objawy atopowego zapalenia skóry. Jest to jednostka chorobowa zaliczana do grupy atopii, czyli patologicznej reakcji na alergeny różnego pochodzenia. Atopia występuje najczęściej w obszarach, które z tymi alergenami mają najbliższy kontakt, czyli w układzie pokarmowym, oddechowym, skórze. Typowe reakcje to np. katar sienny, astma czy wspomniane atopowe zapalenie skóry. W związku z tym bardzo często pacjenci uskarżają się na kilka objawów atopii. My skupimy się na skórnej reakcji, czyli AZS.
AZS – wywiad, badania, diagnoza
Z jednej strony AZS zatacza coraz szersze kręgi i zwiększa się ilość pacjentów z tym schorzeniem. Z drugiej nadal jest schorzeniem trudnym do zdiagnozowania (np. ustalenie przyczyn), szczególnie, że w przebiegu choroby występują okresy zaostrzeń i reemisji, na co pacjent ma tak naprawdę niewielki wpływ. Podstawą badań jest oczywiście wywiad oraz ocena zmian skórnych, które są w przypadku atopowego zapalenia dość charakterystyczne. Jeśli chodzi o kryteria diagnostyczne o AZS świadczą przede wszystkim świąd (uporczywe swędzenie skóry to objaw najbardziej uciążliwy dla pacjentów), umiejscowienie zmian (głównie zgięcia łokciowe, kolanowe, głowa, policzki, szyja), przewlekły charakter choroby, nawroty i reemisje oraz występowanie atopii u innych członków rodziny. Pod uwagę bierze się również takie czynniki jak początek choroby w wieku wczesnodziecięcym, suchość skóry i skłonności do nadżerek oraz nadkażeń. Te ostatnie są niestety efektem świądu skóry, który bywa tak intensywny, że pacjent po prostu nie jest w stanie opanować drapania.
Objawy i przyczyny – swędzenie skóry
Charakterystyczne objawy i prawidłowa diagnoza stanowią podstawę do wdrożenia zasad pielęgnacji i leczenia. Jest to istotne z wielu względów. Przede wszystkim atopowe zapalenie skóry to choroba przewlekła, a zatem podrażnienia, suchość i swędzenie skóry mogą towarzyszyć pacjentowi przez całe życie. Oczywiście z przerwami (reemisja) oraz etapami zaostrzeń. Ponadto odpowiednie środki do pielęgnacji, leki pomagają opanować i łagodzić uporczywy świąd, który uruchamia mechanizm błędnego koła. Prowokuje do podrażniania, drapania, w konsekwencji prowadzi do powstawania stanów zapalnych, ranek. W przypadku zdiagnozowania AZS bardzo ważna jest również wiedza na temat czynników, które mogą dodatkowo podrażniać i tak wrażliwą, bezbronną skórę. Mogą być to oczywiście alergeny – typowe, takie jak sierść psa, detergenty. Ale należy także zwracać uwagę na odzież – wskazane jest noszenie ubrań z naturalnych tkanin. Tak naprawdę nie sposób wskazać na wszystkie czynniki, które mogą uruchomić proces. U niektórych objawy AZS nasilają się latem, kiedy panują wysokie temperatury, inni źle reagują na zimę i ogrzewanie, czyli suche powietrze. Nie wspominając już o stresie, który także uaktywnia objawy choroby, zwłaszcza swędzenie skóry.
Pielęgnacja – łagodzi, leczy i zapobiega
W tym kontekście dla wielu pacjentów kluczowym zagadnieniem jest łagodzenie objawów choroby, przede wszystkim uciążliwego swędzenia skóry. Ma ono bardzo duży i negatywny wpływ na stan chorego. Począwszy od odruchu drapania, po bezsenne noce, nasilające się przemęczenie i nawet stany depresyjne. Pielęgnacja skóry atopowej to cały rytuał, gdzie znaczenie mają środki, kosmetyki oraz sposób ich zastosowania. Na stronie producenta dermokosmetyków dla osób z AZS znajdziemy wiele cennych informacji (http://www.demsa.pl/artykul/jak-lagodzic-swiad-skory-przy-azs.html). Dowiemy się jakie kosmetyki wybierać na co dzień, a jakie w fazie zaostrzeń i bolesnego świądu. Warto również wiedzieć, jak powinna wyglądać pielęgnacja skóry atopowej. Otóż, nie kąpiemy się za długo (do 15 minut). Kąpiel nie może być zbyt ciepła (temperatura wody do 34°C). Oczywiście używamy odpowiedniego preparatu. Po kąpieli należy delikatnie osuszyć skórę, bez pocierania, szorowania. Kolejny etap to aplikacja kremu albo balsamu dla atopowej skóry. Taki rytuał powinien stać się codziennym nawykiem osób z AZS. Kosmetyki takie jak kremy, żele czy balsamy DEMSA to podstawa, jeśli chodzi o profilaktykę oraz łagodzenie świądu skóry, który może dosłownie spędzać sen z powiek i nasilać objawy choroby.
Artykuł sponsorowany
