Chociaż przyczyny problemu nie zostały dokładnie poznane, leczenie bruksizmu jest możliwe. Kto jest szczególnie narażony na jego występowanie i co zrobić w przypadku zauważenia objawów?
Czym jest bruksizm i jakie są jego przyczyny?
Bruksizm to schorzenie albo raczej zespól objawów obejmujących niekontrolowane, nadmierne i nieświadome zaciskanie szczęki i zębów oraz zgrzytanie. Objaw może występować zarówno w dzień, jak i podczas snu.
Przyczyny występowania bruksizmu nie zostały jak dotąd dokładnie ustalone. Uważa się jednak, że jest to problem o charakterze psychosomatycznym. U jego podstaw mogą leżeć zarówno zaburzenia emocjonalne i psychiczne, jak i problemy typowo stomatologiczne, związane z nieprawidłowym zgryzem lub źle dobraną protezą zębową. Objawy nasilają się w przypadku nadmiernego narażenia na stres, zwłaszcza u osób, które nie wypracowały skutecznej strategii raczenia sobie z emocjami. Zdarza się również, że nadmierne zaciskanie szczęki spowodowane jest zaburzeniami hormonalnymi, na przykład w przebiegu nadczynności tarczycy, bądź przyjmowaniem niektórych leków, zwłaszcza psychotropowych i antydepresantów. Niezależnie od przyczyny, leczenie bruksizmu jest niezbędne dla zmniejszenia ryzyka trwałego uszkodzenia szkliwa zębów oraz wystąpienia innych objawów, również poza-stomatologicznych.
Jakie objawy świadczą o występowaniu bruksizmu?
Do najbardziej charakterystycznych objawów bruksizmu należą bardzo silne zaciskanie zębów, zwłaszcza w sytuacjach silnego napięcia emocjonalnego oraz intensywne zgrzytanie zębami.
Do innych objawów należą problemy z ruchomością stawów żuchwowo-skroniowych, ból żuchwy, głowy i szyi, uczucie porannego zmęczenia, a także problemy z ciągłością snu. Do objawów w obrębie jamy ustnej należą natomiast nadmierne ścieranie i uszkodzenia szkliwa, rozchwianie i pękanie zębów, a także bolesność i krwawienia dziąseł i przyzębia. Ze względu na ścieranie szkliwa, zęby staja się nadwrażliwe. Jeśli problem nie zostanie rozpoznany i nie zostanie wdrożone leczenie bruksizmu, może dojść do pogłębienia objawów, w tym do bolesności oczu i uszu, przygryzania języka i policzków, a także obnażenia szyjek zębowych. Problemem może być również przewlekła bezsenność i zmęczenie.
Jak wygląda leczenie bruksizmu?
Leczenie bruksizmu, ze względu na skomplikowaną etiologię zaburzenia, to coś więcej niż tylko leczenie startych zębów. Poza leczeniem stomatologicznym i ortodontycznym, konieczne może być wdrożenie terapii neurologicznej, psychoterapii oraz fizjoterapii. Wielotorowe podejście do problemu daje większe szanse na wyeliminowanie bruksizmu.
Jeśli ma on podłoże psychiczne lub emocjonalne, konieczne może okazać się wdrożenie psychoterapii połączonej z leczeniem farmakologicznym. Jeśli nawyk wynika z nieprawidłowej pozycji podczas snu czy wad anatomicznych w obrębie twarzoczaszki lub odcinka szyjnego kręgosłupa, pomóc mogą masaże oraz elementy fizjoterapii ukierunkowane na rozluźnienie mięśni odpowiedzialnych za zaciskanie szczęk. W większości przypadków niezbędne jest również leczenie stomatologiczne, które obejmować powinno zarówno działania naprawcze, jak i zapobiegające pogarszaniu się stanu jamy ustnej. Konieczne może być więc leczenie startych zębów, wypełnienie ubytków w warstwie szkliwa, leczenie chorób przyzębia, a także stabilizacja rozchwianych zębów. W bardziej zaawansowanych przypadkach może być potrzebna procedura rekonstrukcji zwarcia i odtworzenie startych zębów metodami zachowawczymi lub protetycznymi. Niezbędne jest również wdrożenie metod leczniczych, pozwalających na powstrzymanie dalszej degradacji stanu jamy ustnej.
Jak zapobiegać ścieraniu zębów?
Stomatologiczne leczenie bruksizmu uważane jest za formę terapii objawowej. Do metod przynoszących błyskawiczną ulgę pacjentom dotkniętym bruksizmem należą relaksacyjne szyny okluzyjne. Dzięki zastosowaniu szyn uruchamiany jest naturalny odruch ciała hamujący mięśnie zaciskające szczękę. Szyna zmniejsza siłę nacisku, przez co minimalizuje ból w jamie ustnej. Pozwala również na łatwiejsze wprowadzenie technik fizjoterapeutycznych i uławia prowadzenie leczenia i rekonstrukcji zębów. Co ważne, większość pacjentów odczuwa znaczącą poprawę komfortu życia już od pierwszych dni stosowania szyn.
Nie warto więc zwlekać z wprowadzeniem odpowiedniej terapii. Im szybciej podjęte zostaną środki zaradcze, tym mniejsze ryzyko poważnego uszkodzenia zębów i utrwalenia innych objawów, znacząco obniżających komfort życia.
Artykuł partnera
