Adaptogeny to roślinne substancje, które wykazują działanie przeciwstresowe i pobudzające. Nie jest to współczesny wynalazek, ponieważ zioła adaptogenne były już wykorzystywane setki lat temu w medycynie ludowej. Dzisiaj zyskały na popularności ze względu na cywilizacyjny stres, a jak wiadomo powoduje on bardzo realne zmiany fizyczne w ciele, w tym uszkadza układ neurologiczny, hormonalny i odpornościowy. Adaptogeny pomagają przeciwdziałać tym szkodliwym skutkom.
Organizm w równowadze
Wewnątrz organizmu powinna być stale zachowana równowaga pod względem temperatury, nawodnienia czy składu chemicznego. Do tego procesu zaangażowane są takie układy jak krwionośny, oddechowy i nerwowy, które współpracują ze sobą, zapewniając najlepsze funkcjonowanie organizmu. Każda anomalia powoduje to, że równowaga zostaje zaburzona. Celem powinna być homeostaza, czyli dążenie do utrzymania organizmu w dynamicznej równowadze. W literaturze medycznej homeostaza jest opisywana jako potrzeba organizmu do utrzymania stałego stanu wewnętrznego lub równowagi.
Co zaburza równowagę organizmu?
Na zaburzenie równowagi organizmu wpływają wszelkie choroby, infekcje, urazy, zatrucia, a nawet czynniki psychiczne jak złe samopoczucie, lęki, depresja. Jednym z najgroźniejszych czynników odpowiedzialnych za występowanie chorób cywilizacyjnych jest stres. Może doprowadzić do tak groźnych chorób jak: nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, udar mózgu, nowotwory, cukrzycę, osteoporozę, choroby alergiczne.
Czynniki sprzyjające rozwojowi chorób cywilizacyjnych związane są ze stylem życia, który jest narzucone przez szybkie tempo rozwoju cywilizacji i społeczeństwa. Wprawdzie jest ich wiele, ale naukowcy są zgodni, że to stres – bez względu na rodzaj i charakter – doprowadza do zaburzeń homeostazy ustroju i jest wspólnym podłożem wielu chorób.
Co to są adaptogeny?
Adaptogeny to ziołowe środki farmaceutyczne lub same rośliny (tak potocznie się je określa) wykorzystywane w celu przeciwdziałania skutkom stresu w organizmie. W najprostszym rozumieniu to substancje wspomagające odporność organizmu na zwiększony wysiłek fizyczny i psychiczny, w szczególności na stresujące sytuacje. Wprawdzie rośliny adaptogenne były wykorzystywane znacznie wcześniej, ale dopiero w roku 1947 została stworzona koncepcja adaptogenów. Odpowiada za nią rosyjski naukowiec Nikołaj Lazarev, który poszukiwał substancji zwiększających odporność na stres. Co ważne, adaptogeny były już badane podczas II wojny światowej. Naukowcy szukali sposobu, aby pomóc pilotom w pracy na jeszcze wyższych poziomach. Miała to być swego rodzaju „pigułka superbohatera”, która pozwalałaby pilotom latać lepiej, szybciej i przez dłuższy czas. I myśleli, że są nią właśnie adaptogeny.
Termin „adaptogeneza” był powszechnie używany w byłym Związku Radzieckim do opisania środków powszechnie uznawanych za zwiększające odporność na stres biologicznych.Opublikowano m.in. badania wojskowe dotyczące użytego środka pobudzającego o nazwie Schisandra chinensis. Stwierdzono, że jagody i nasiona zjedzone przez łowców Nanai zmniejszyły ich pragnienie, głód i wyczerpanie, a nawet poprawiły ich zdolność do widzenia w nocy. Wprawdzie współcześnie termin adaptogenów nie jest stosowany w praktyce farmakologicznej i fizjologicznej, ale pojawia się w zastosowaniu potocznym do określenia tzw. roślinnych wzmacniaczy.
Adaptogeny a równowaga organizmu
Każdy organizm narażony jest na działanie czynników stresogennych, które mogą mieć na niego wpływać motywująco lub destrukcyjnie. Współczesne badania wskazują, że adaptogeny pomagają zachować równowagę w organizmie, a według niektórych doniesień medycznych mogą nawet wspomagać walkę z depresją, która jest
główną chorobą cywilizacyjną. Co więcej, adaptogeny na stres mogą nie tylko pomóc organizmowi skuteczniej radzić sobie z nim, ale mogą również pomóc w podniesieniu jakości życia, poprawie długowieczności i ochronie zdrowia neurologicznego.
Dowiedz się więcej, co to są adaptogeny i jak działają z poradnika ekspertów From Plants.
Czemu adaptogeny są stosowane na stres? Stres określa się „plagą XXI wieku”, w świecie medycznym uznaje się nawet reakcje stresowe za jednostkę chorobową. Kiedy czynników wywołujących stres jest zbyt wiele, organizm czuje się wyczerpany, a nawet najprostsze czynności stają się wyzwaniem. Zagrożeniem jest również fakt, że nie da się zupełnie wyeliminować ani kontrolować negatywnych czynników zewnętrznych. Rolą adaptogenów jest zmniejszenie ich wpływu na organizm i przywrócenie równowagi organizmowi wtedy, kiedy jej najbardziej potrzebuje. Dzięki nim możliwa jest szybsza i efektywniejsza adaptacja do warunków otoczenia, w rezultacie odczuwa się mniejsze skutki stresu i tym samym lepiej funkcjonuje się na co dzień.
Tym bardziej ważna staje się homeostaza, czyli proces, który pozwala zachować równowagę naszemu organizmowi w zmiennych warunkach. W utrzymaniu jej mogą pomóc adaptogeny, które stabilizują procesy fizjologiczne i utrzymują homeostazę organizmu.
Rośliny i zioła adaptogenne
Rośliny adaptogenne swoją nazwę zawdzięczają swoim wyjątkowym właściwościom adaptacyjnym. To dzięki nim z powodzeniem rosną i kwitną w wymagających warunkach otoczenia – na skałach, wysokościach, w niskich temperaturach i przy silnych zmianach atmosferycznych. Największą popularnością cieszyły się na obszarach, gdzie były najczęściej spotykane, czyli na terenie dzisiejszych Chin, Indii i Iranu.
Musimy przy tym wiedzieć, że nie są magicznym środkiem na wszelkie dolegliwości – ściśle związane są z działaniem holistycznym, a więc wzmacniają odporność całego organizmu, nie wpływają tylko na jeden układ czy narząd.
Właściwości adaptogenów i roślin uwzględniają:
- działanie przeciwstarzeniowe,
- przeciwstresowe,
- przeciwzapalne,
- antyoksydacyjne,
- immunomodulujące,
- anaboliczne,
- hepatoprotekcyjne,
- podnoszące energię,
- wspomagające pracę mózgu i jasność umysłu oraz utrzymujące poziom cukru we krwi.
Przynoszą istotne korzyści dla organizmu, utrzymując prawidłową homeostazę, przez co mogą być stosowane w profilaktyce chorób cywilizacyjnych. Nowe badania skupiają się na tym, jak adaptogeny mogą być pomocne w leczeniu chorób przewlekłych, takich jak choroby układu oddechowego i serca.
Zaletą adaptogenów i ich przewagą nad substancjami stymulującymi, takimi jak kofeina i nikotyna, jest to, że nie powodują chwilowego i gwałtownego skoku energetycznego, ale normalizują pracę organizmu.
Na liście roślin adaptogennych znajdują się dokładnie przebadane pod kątem działania adaptogennego: żeń-szeń syberyjski (Eleutherococcus senticosus), korzeń arktyczny (Rhodiola rosea), cytryniec chiński (Schisandra chinensis) i indyjski żeń-szeń (Ashwagandha). Wśród adaptogenów znajdują się też takie rośliny jak: korzeń marala (Rhaponticum carthamoides),jiaogulan (Gynostemma pentaphyllum), eleuterokoka klasyczny (Eleutherococcus senticosus) oraz różeniec górski (Rhodiola rosea) zawarte w składzie suplementu From Plants LESS STRESS.
Kompozycja aż czterech roślin w tym preparacie pomaga zwalczać negatywne napięcie, a stres przestaje być paraliżujący. Dzięki dodatkowi witamin B5 i B12 suplement wspiera pracę układu nerwowego i spowalnia procesy starzenia się organizmu.
Adaptogeny w postaci roślin lub dostępnych preparatów adaptogennych są pomocne przy ogólnym wyczerpaniu, niskiej sprawności fizycznej i umysłowej. Dostępne badania wskazują, że pomagają w zmniejszaniu objawów zmęczenia i polecane są jako środki wspierające do stosowania wraz z innymi terapiami u osób z przewlekłymi i ostrymi schorzeniami. Tak więc, chociaż nie zaleca się przyjmowania adaptogenu bez powodu, mogą być pomocne, jeśli odczuwamy niski poziom energii, a adaptogeny na stres pomogą przywrócić wewnętrzny spokój i równowagę. Zwłaszcza że substancje te nie powodują efektów ubocznych.
__
Źródła:
medonet. pl /zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,dawaly-sile-kosmonautom-i-mistrzom-olimpijskim–czym-sa-adaptogeny-,artykul,99479861.html
mothersprotect. com/adaptogeny-wlasciwosci-badania-historia/gclid=Cj0KCQjw8IaGBhCHARIsAGIRRYpMidPAOWc4g4t3u3v8xzxwkfeWbtFTb1D-
3Pg0SMy3Yf0fPnlIINMaAi3OEALw_wcB#cotoadaptogenyutm_source=Google&utm_medium=CPC&utm_campaign=Ruch&utm_content=siec_wyszukiwania_adaptogeny
en. wikipedia. org/wiki/Adaptogen
healthline. com/health/adaptogenic-herbs
scrubbing.in /all-about-adaptogens-do-these-healing-herbs-really-work/
medonet. pl/zdrowie,homeostaza—znaczenie–dzialanie–zaburzenia-
homeostazy,artykul,1729357.html
researchgate. net/publication/299135622_Adaptogeny_korygujace_reakcje_organizmu_na_stres_i_zaburzenia_homeostazy__pomoca_w_prewencji_chorob_cywilizacyjnych_Adaptogens_correcting_body’s_response_to_stress_and_the_disruption_of_homeostasis_-
doz. pl/czytelnia/a1059-Natura_w_walce_ze_stresem
plusssz. pl/co-to-sa-adaptogeny/
doz.pl /czytelnia/a15871Adaptogeny__czym_sa_Ktore_adoptogeny_wybrac_Rodzaje_wskazania_i_przeciwwskazania_do_suplementacji
