Objawy mięśniaków macicy
Obejmują obfite krwawienia menstruacyjne, anemię, uciążliwy ból w podbrzuszu, zaparcia, a także trudności z zajściem w ciążę oraz jej utrzymaniem. Pomimo powszechności mięśniaków – dotykających nawet 70% kobiet – nie u wszystkich pacjentek występują charakterystyczne symptomy.
Mięśniaki macicy to jedna z najczęstszych chorób ginekologicznych. Szacuje się, że u kobiet w wieku prokreacyjnym mięśniaki występują u 20–50% badanych, jednocześnie obserwuje się wzrost częstości występowania tej patologii do 70% w populacji kobiet w wieku około 50 lat oraz do 80% u kobiet rasy czarnej 1 . Szacuje się, że cierpi na nie co piąta kobieta po 35. roku życia i co druga miesiączkująca pięćdziesięciolatka. Mięśniaki macicy są łagodnymi nowotworami, które nie dają przerzutów i mają bardzo niskie ryzyko zezłośliwienia. Ryzyko przekształcenia się w złośliwego mięsaka wynosi ok. 0,4% 2 . Mięśniaki stanowią ok. 95% wszystkich łagodnych guzów narządu rodnego [3].
Przyczyny powstawania mięśniaków nie są do końca znane, chociaż przypisuje się je nierównowadze hormonalnej organizmu. Wśród czynników ryzyka są również czynniki
genetyczne. Z obserwacji wynika również, że mięśniaki częściej dotykają kobiet, które nie rodziły. Nie są to jednak jedyne i wyłączne czynniki i możliwe przyczyny występowania mięśniaków macicy. Wciąż trwają badania nad ich etiologią [4].
Nieznane przyczyny – znane czynniki ryzyka
W przypadku wielu kobiet, mięśniaki macicy nie dają charakterystycznych objawów, co sprawia, że często pozostają niezdiagnozowane. Co więcej, niektóre z objawów – jak np. bóle podbrzusza czy obfite miesiączki, mogą być ignorowane i tłumaczone „kobiecą naturą”, przez co nie są dla kobiet sygnałem alarmującym, skłaniającym je do wizyty u lekarza.
Powszechność występowania mięśniaków macicy oraz fakt, że nie zawsze dają uciążliwe objawy, nie sprawia, że jest to problem, który można pominąć z perspektywy systemu ochrony zdrowia. W przypadku występowania objawów, mięśniaki macicy mogą dotkliwie obniżać jakość życia pacjentki. Do ich objawów zalicza się m.in. dolegliwości bólowe, nadmierne krwawienia, które mogą przyczyniać się do anemii, częstomocz, zaparcia u młodszych kobiet, mięśniaki macicy mogą być jedną z przyczyn problemów z zajściem w ciążę lub z jej donoszeniem.
Podstawową metodą leczenia mięśniaków macicy stosowaną w Polsce jest leczenie operacyjne. W Polsce każdego roku przeprowadza się kilkanaście tysięcy operacji usunięcia macicy – histerektomii 5 , które wiążą się z ryzykiem występowania niekorzystnych następstw zdrowotnych. Jednym z nich jest bezpłodność, co ma istotne znaczenie zwłaszcza w przypadku kobiet w wieku prokreacyjnym, planujących posiadanie dzieci w przyszłości.
Obok radykalnej histerektomii istnieją również alternatywne metody leczenia mięśniaków macicy lub ich objawów. Niektóre z nich wiążą się z przeprowadzeniem zabiegu. Są to np. miomektomia czy embolizacja tętnic macicznych. Nowe, mniej inwazyjne opcje terapeutyczne, obejmują również leczenie farmakologiczne. Głównym celem takich terapii jest zachowanie płodności w przypadku kobiet w wieku prokreacyjnym, ale może być to podyktowane po prostu wyborem optymalnej w indywidualnym przypadku opcji leczenia.
Decyzję w tym zakresie podejmują lekarz we współpracy z pacjentką. O alternatywnych do histerektomii metodach leczenia mięśniaków macicy lub ich objawów opowiada ginekolog dr Grzegorz Południewski, patron merytoryczny serwisu edukacyjnego leczymymiesniaki.pl.
– Istnieją zachowujące macicę metody leczenia, które można zastosować w oparciu o indywidualną sytuację kliniczną i preferencję pacjentki. Jedną z nich jest możliwość leczenia objawów mięśniaków macicy za pomocą nowoczesnej farmakoterapii. Zarówno badania jak i praktyka kliniczna pokazują, że ta forma terapii zapewnia równowagę między skutecznością oraz bezpieczeństwem leczenia a także optymalną kontrolę hormonalną. Terapia istotnie zmniejsza obfite krwawienia menstruacyjne oraz ból związany z mięśniakami. Leczenie farmakologiczne objawów mięśniaków macicy może być wskazane między innymi dla pacjentek, które chcą zachować płodność albo nie mogą lub nie chcą skorzystać z inwazyjnych procedur zabiegowych – wyjaśnia ekspert.
1 Woźniak S., Pietrzak B., Paszkowski T., Radowicki S., Pawelczyk L., Wielgoś M.: Farmakoterapia mięśniaków macicy. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017, tom 2, nr 2, str. 141-145
2 https://leczymymiesniaki.pl/miesniaki/
3 Vollenhoven B. Introduction: the epidemiology of uterine leiomyomas. Bailliere’s Clin. Obstet. Gynecol. 1998,
12:169-176.
4 https://leczymymiesniaki.pl/miesniaki/czestotliwosc-wystepowania-miesniakow-2/
