Europejska Agencja Leków wydała pozytywną opinię naukową i pozwolenie na dopuszczenie do użytku szczepionki przeciw koronawirusowi firmy Novavax. Będą ją mogły przyjmować osoby pełnoletnie. Do pełnego zaszczepienia potrzebne jest przyjęcie dwóch dawek, w odstępie co najmniej 21 dni. Jest to piąta szczepionka przeciw COVID-19 zatwierdzona przez Unię, po preparatach firm Pfizer, Moderna, AstraZeneca (dwudawkowe) i Johnson & Johnson (jednodawkowy). To jednak pierwsza wersja szczepionki, która wykorzystuje technologię białkową. Jej wprowadzenie na polski rynek budzi spore nadzieje.
Szczepionki przeciw COVID-19
Dotychczas stosowane w Polsce preparaty przeciwko koronawirusowi były szczepionkami mRNA (Pfizer i Moderna) lub wektorowymi (AstraZeneca i Johnson & Johnson). W przypadku tych pierwszych, nazywanych szczepionkami genetycznymi, używa się genów wirusa. Wywołuje to odpowiedź immunologiczną organizmu. Nie eksponuje ona na wirusa, ale dostarcza informacji komórkom, jak wytworzyć kopie białek używanych przez SARS-CoV-2, dzięki czemu organizm przyzwyczaja się do niego i umie się przed nim bronić. Z kolei szczepionki wektorowe wykorzystują fragmenty innych wirusów – wektorów. Są one dobrane w taki sposób, aby nauczyć organizm poprawnie reagować w razie zakażenia koronawirusem, jednocześnie będąc kompletnie bezpiecznymi i nienamnażającymi się w organizmie. Oba typy to szczepionki najnowszej generacji.
Technologia Novavax
Szczepionka Novavax to szczepionka białkowa, zawierająca białko S (kolca) wirusa SARS-CoV-2. Dostarcza do organizmu inaktywowane fragmenty wirusa, na które organizm reaguje odpowiedzią immunologiczną. Jest ona szybsza, niż w przypadku innych szczepionek, ponieważ pominięty zostaje etap wytworzenia białka S przez człowieka. Ten typ szczepionki jest stosowany w medycynie od bardzo dawna. Pomimo tego, że są to szczepionki „klasyczne”, Novavax wykorzystuje nową technologię rekombinacji białka, co pozwala na przyspieszenie produkcji.
Wysoka skuteczność
Szczepionki białkowe znane są ze swojej wysokiej skuteczności. Przeprowadzone przez producenta badania wykazały, że Novavax zapobiega objawom COVID-19 w około 90%. Niestety, są to dane sprzed Omikronu. Ostatnio odkryto jednak, że podanie tego preparatu jako dawki przypominającej znacznie zwiększa ochronę organizmu również przed nowszymi wariantami wirusa.
Szczepionka dla antyszczepionkowców
Walkę z pandemią spowalniają antyszczepionkowcy, którzy nie chcą przyjmować chroniących życie zastrzyków. Wśród nich niepokój budzi między innymi fakt, że szczepionki mRNA to nowość na rynku medycznym – Pfizer był pierwszym tego typu preparatem, który dopuszczono do użytku. Wiele osób podchodzi więc do nich z niepewnością. W przeciwieństwie do szczepionek nowej generacji, szczepionki białkowe stosowane są od dekad. Może to uspokoić obawy co najmniej części antyszczepionkowego środowiska.
Tanio i szybko
W krajach Unii Europejskiej dostęp do szczepionek jest powszechny. Łatwo więc zapomnieć, że sytuacja nie wygląda tak wszędzie. Szczególnie kraje rozwijające zmagają się z niskim procentem zaszczepionych. Novavax może zlikwidować co najmniej część problemów, które uniemożliwiały globalną dostępność preparatów. Szczepionki białkowe są nie tylko tanie w produkcji, ale także dużo łatwiejsze w przechowywaniu i do transportu, niż Pfizer czy Moderna.
Produkcja w Polsce
Do Polski ma trafić część unijnego zamówienia na 100 milionów dawek Novavax. Co ciekawe, u nas w kraju miejsce ma także jeden z etapów produkcji świeżo dopuszczonej do użytku szczepionki. Spółka Mabion z Konstantynowa Łódzkiego dostarcza firmie Novavax antygenów potrzebnych do działania preparatu. Prace w zakładzie nad składnikiem ruszyły pod koniec 2021 roku.
