Porównanie szczepionek chroniących przed zachorowaniem na COVID-19 to istotnie ważny aspekt budowania świadomości na temat samej pandemii. Czasy, w których żyjemy, wymagają od nas wiedzy, która do tej pory nie była nam potrzebna. Ilość informacji o preparatach dostępnych na rynku z pewnością może nieźle namieszać nam w głowach. Obecnie w Polsce szczepimy się specyfikami od Pfizera/BioNTech, Moderny oraz AstraZeneci. Niedługo do tego grona dołączy wakcyna Johnson&Johnson. Każdy preparat jest inny, wiele z nich wzbudza kontrowersje. Czym się różnią? Jak działają? Czy są bezpieczne? Przygotowaliśmy zbiór odpowiedzi na te pytania.
Szczepionka Pfizera/BioNTech
To produkt amerykańsko-niemiecki, który został zatwierdzony w Unii Europejskiej jako pierwszy preparat przeciwko zachorowaniu na COVID-19. Zawiera mRNA kodujące białko SARS-CoV-2 i właśnie na tej podstawie działa i zapobiega uciążliwym skutkom zarażenia koronawirusem. Sceptycy szczepionek podchodzą do tej metody nieufnie i obawiają się, że skoro wakcyna zawiera białko wirusa, to nie jest bezpieczna (co oczywiście mija się z prawdą).
Specyfik Pfizera podaje się w dwóch dawkach, w odstępie 21 dni. Mogą go przyjmować osoby, które mają co najmniej 16 lat, a co za tym idzie, produkt jest jedynym dostępnym na polskim rynku, który umożliwia iniekcję przed 18. rokiem życia.
Według szkockich naukowców już zastosowanie pierwszej dawki zmniejsza ryzyko hospitalizacji podczas zarażenia COVID-19 o około 90%. Skuteczność szczepionki po przyjęciu dwóch dawek wynosi 91,3%. Stwierdzono także, że produkt działa na brytyjską oraz południowoafrykańską mutację koronawirusa.
Możliwe skutki uboczne i działania niepożądane po przyjęciu wakcyny:
- ból w miejscu iniekcji
- gorączka, dreszcze
- ból głowy
- mdłości
- ból mięśni
- zmęczenie
- ból stawów
- powiększenie węzłów chłonnych
- reakcje alergiczne
Wszelkie skutki uboczne przechodzą jednak bardzo szybko i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia pacjenta. Należy pamiętać, by nie szczepić się podczas przeziębienia czy zarażenia wirusem SARS-CoV-2, o ile nie przechodzimy go bezobjawowo.
Szczepionka Moderny
To produkt amerykański, który zatwierdzono przez Unię Europejską na początku stycznia tego roku. Działa na podobnej zasadzie co preparat Pfizera – również wykorzystuje mRNA białka wirusa SARS-CoV-2. Podaje się go w dwóch dawkach, w odstępie 28 dni, osobom powyżej 18. roku życia.
Odznacza się najwyższą skutecznością ze wszystkich szczepionek dostępnych na polskim rynku – wynosi ona aż 94,1%. Zachowuje działanie neutralizujące wobec brytyjskiej oraz południowoafrykańskiej mutacji koronawirusa.
Możliwe skutki uboczne i działania niepożądane po przyjęciu wakcyny:
- ból i powiększenie węzłów chłonnych w szczepionym ramieniu
- gorączka, dreszcze
- ból głowy
- mdłości i wymioty
- ból mięśni
- zmęczenie
- ból stawów
- reakcje alergiczne
Wszelkie skutki uboczne przechodzą jednak bardzo szybko i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia pacjenta. Należy pamiętać, by nie szczepić się podczas przeziębienia czy zarażenia wirusem SARS-CoV-2, o ile nie przechodzimy go bezobjawowo.
Szczepionka AstraZeneci
Brytyjski preparat zatwierdzony przez Unię Europejską pod koniec stycznia tego roku. W Polsce zaczęto go stosować w okresie, gdy pojawił się kłopot z dostawami specyfiku od Pfizera. Nie szczepi się nim osób powyżej 69. roku życia.
Produkt wykorzystuje technologię wektorową. Oznacza to, że składa się z niezdolnego do replikacji wirusa, w który wbudowano gen z informacją genetyczną o syntezie białka SARS-CoV-2.
Szczepionkę AstraZeneci podaje się w dwóch dawkach, w odstępie od 4. do 12. tygodni, przy czym najkorzystniej jest poczekać dłuższy okres. Iniekcja preparatem jest możliwa od 18. roku życia.
Pierwsza dawka gwarantuje 76% skuteczności, z kolei druga 82%. Ze wstępnych danych wynika, że chroni przed brazylijską odmianą koronawirusa. Nie wykazuje jednak zbyt dużej skuteczności w walce z mutacją południowoafrykańską (mniej niż 60% w ochronie przed umiarkowanym przejściem COVID-19 wywołanym wirusem z RPA). Stanowi natomiast zabezpieczenie przed ciężkim przebiegiem choroby bądź zgonem.
- ból, siniaki, swędzenie w miejscu iniekcji
- wysoka gorączka, dreszcze
- ból głowy
- nudności, wymioty, biegunka
- ból mięśni
- zmęczenie
- ból stawów
- senność
- zmniejszony apetyt
- zawroty głowy
- powiększenie węzły chłonne
- wysypka
- reakcje alergiczne
Wszelkie skutki uboczne przechodzą jednak bardzo szybko i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia pacjenta. Należy pamiętać, by nie szczepić się podczas przeziębienia czy zarażenia wirusem SARS-CoV-2, o ile nie przechodzimy go bezobjawowo.
AstraZeneca – kontrowersje
Kontrowersje w kwestii tej szczepionki pojawiły się po wypowiedziach polskiego Episkopatu, który zarzucił producentom bazowanie w tworzeniu produktu na ludzkich płodach pochodzących z aborcji.
– Pewne wirusy szczepionkowe czy wirusy służące jako wektory co najwyżej namnaża się w liniach komórkowych, które pół wieku temu wyprowadzono z płodów poddanych aborcji. Od tego czasu, z pewnością następują aborcje, ale nie ma takiej potrzeby, żeby pobierać nowe komórki czy poddawać płody celowo aborcji, by służyły do wyprowadzania tych linii komórkowych, bo one już istnieją – powiedział Medonetowi wirusolog dr hab. Tomasz Dzieciątkowski, zapewniając, że stosowanie preparatów AstraZeneci nie jest niemoralne etycznie.
Ponadto w ostatnim czasie głośno było o niepożądanym skutku przyjęcia wakcyny AstraZeneci – wywoływaniu zakrzepicy. Europejska Agencja Leków zbadała ten problem. Więcej o nim przeczytacie tutaj.
Szczepionka Johnson&Johnson
Niemiecka wakcyna, którą Unia Europejska zatwierdziła w marcu tego roku. Niedługo ma trafić na polski rynek. Kontrowersje z nią związane są niemal identyczne jak te, które pojawiają się wokół produktu AstraZeneci. W przypadku szczepionki J&J także mówi się o wykorzystywaniu abortowanych płodów oraz potencjalnej zakrzepicy, niemniej wirusolodzy odpierają te zarzuty.
Specyfik Johnson&Johnson produkuje się przy wykorzystaniu metody wektorowej. Ma być podawany przy użyciu pojedynczej dawki osobom powyżej 18. roku życia. Jego skuteczność po upływie 28 dni od podania wakcyny wynosi 66%. W przypadku południowoafrykańskiej mutacji koronawirusa spada ona do 57%.
Możliwe skutki uboczne i działania niepożądane po przyjęciu wakcyny:
- ból i opuchlizna w miejscu iniekcji
- gorączka
- nudności
- ból mięśni
- zmęczenie
Wszelkie skutki uboczne przechodzą jednak bardzo szybko i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia pacjenta. Należy pamiętać, by nie szczepić się podczas przeziębienia czy zarażenia wirusem SARS-CoV-2, o ile nie przechodzimy go bezobjawowo.
Porównanie szczepionek a bezpieczeństwo
Przyglądając się specyfikom konkretnych firm, wiele osób przede wszystkim zastanawia się, który z nich jest najbazpieczniejszy. Na to pytanie odpowiada lekarz:
– Osobiście zdecydowałabym się na którąkolwiek, byleby zapewniała odporność i bezpieczeństwo w kontaktach z moimi ciężko chorymi, małymi pacjentami – zapewnia profesor nauk medycznych Alicja Chybicka.
Powyższa wypowiedź świadczy o tym, że niezależnie od dostępnego specyfiku, zaszczepienie się jest bezsprzecznie niezbędne, by społeczeństwo uzyskało odporność stadną. Porównanie szczepionek nie jest tak istotne w tej kwestii, choć oczywiście warto mieć wiedzę na ich temat. Opinii takich jak profesor Chybickiej pojawia się coraz więcej, ale nadal warto obalać mity związane z iniekcją i jej rzekomymi groźnymi skutkami.
EP
