Ryzyko albo szczepienie – konferencja w sprawie grypy

Szczyt sezonu grypowego 2015/2016 już za nami, chociaż ciągle jeszcze odnotowywane są przypadki zgonów z powodu grypy i jej powikłań. Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy podczas corocznego spotkania Flu Meeting dokonali podsumowania epidemiologicznego tego sezonu i po raz kolejny wskazali na potrzebę nieustającej edukacji zarówno lekarzy, jak i pacjentów.

fotolia
fotolia

Zainicjowali kampanię informacyjną pod hasłem „Grypa – szczepisz, czy ryzykujesz?” skoncentrowaną już nie tylko na dużych liczbach, statystykach, ale na konkretnych przypadkach, ludziach, którzy z powodu grypy stracili nie tylko zdrowie, ale również ważne życiowe okazje. To właśnie te historie mają przekonać innych, aby nie podejmowali zbędnego ryzyka powikłań, tylko zaszczepili się przeciw grypie.


Niska wyszczepialność w ostatnim sezonie dała o sobie znać. Według danych NIZP-PZH w sezonie jesienno-zimowym na grypę i choroby grypopodobne zachorowało aż 3 070 082 osób, co oznacza 10% więcej niż w sezonie poprzednim. Niestety hospitalizacji wymagało aż 45% więcej osób (13 077). O ciężkim przebiegu grypy w tym sezonie świadczy również 11-krotnie więcej przypadków zgonów z powodu grypy i jej powikłań. Do 31.03.2016 NIZP-PZH odnotował 111 przypadków śmiertelnych, głownie powodu wzrostu liczby zarażeń wirusem grypy A/H1N1, który był dominujący w tym sezonie. Eksperci podkreślają, że szczepieniom, które są najskuteczniejszym sposobem zabezpieczenia się przed grypą (ich skuteczność wynosi 60-90%), powinny się poddawać głównie osoby z grup ryzyka, tzn. przewlekle chorzy, diabetycy, dzieci, osoby po 65 roku życia oraz kobiety w ciąży.

Nie ryzykuj – zaszczep się przeciw grypie

Grypa jest ostrą chorobą zakaźną, wywoływaną przez wirusy, które namnażają się w komórkach nabłonka dróg oddechowych. Do typowych objawów grypy należą: wysoka gorączka, ból gardła, głowy i mięśni, a także dreszcze, brak apetytu, uczucie zmęczenia i rozbicia. Tym, co różni grypę od innych infekcji układu oddechowego, jest znacznie wyższy wskaźnik groźnych dla zdrowia i życia powikłań, które są jej następstwem. Warto jednak pamiętać, że nawet 33% przypadków zakażeń wirusem grypy przebiega bezobjawowo. Oznacza to, że nawet o tym nie wiedząc, możemy być źródłem zagrożenia dla naszych najbliższych.
„Wirus grypy charakteryzuje się dużą zmiennością, dlatego przed każdym sezonem epidemicznym skład szczepionki przeciw grypie jest aktualizowany o cząsteczki nowych szczepów wirusa. Właśnie dlatego tak bardzo chcemy uświadamiać, jak ważne jest coroczne szczepienie. Szczepienia przeciw grypie są najskuteczniejszą metodą, która chroni przed zachorowaniem, ale przede wszystkim zapobiega powikłaniom. Od zawsze podkreślam również, że szczepionka nie podana jest w 100% nieskuteczna” – mówi prof. dr hab. med. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.

Sport a grypa

Rok 2016 jest szczególnie ważny dla sportowców. Zbliżające się Igrzyska Olimpijskie w Rio de Janeiro oraz Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej są szansą dla wielu sportowców na spełnienie swoich marzeń i zdobycie tytułów i medali. Nikt z nich nie chciałby, aby na drodze ich kariery stanęła choroba. Niestety, gdy dochodzi do infekcji i rozwoju choroby, podwyższona temperatura ciała, bóle mięśniowo-stawowe i ogólne osłabienie, uniemożliwiają jakąkolwiek aktywność fizyczną, co z punktu widzenia zawodowych sportowców może mieć bardzo niekorzystne skutki dla ich formy i wyników sportowych. Pamiętają o tym również lekarze z Centralnego Ośrodka Medycyny Sportowej, którzy dbają o kondycję zdrowotną zawodników i szczepią ich przeciw grypie.
W tym sezonie trochę nietypowo, olimpijczycy będą się szczepić przeciw grypie dwukrotnie. Po raz pierwszy szczepili się we wrześniu i październiku, aby nie zachorować w sezonie grypowym w Polsce (styczeń-marzec) i nie zaburzyć przygotowań do Igrzysk Olimpijskich. Po raz drugi będą się szczepić w maju, szczepionką przygotowaną specjalnie na półkulę południową, po to, aby nie zachorować w czasie Igrzysk w Brazylii, które odbywają się właśnie w sezonie największych zachorowań na grypę (lipiec-sierpień) w tej części świata.
„Szczepienia wśród sportowców są bardzo ważne. Korzystać z nich  powinny zarówno  osoby uprawiające sport profesjonalnie jak i amatorzy. Długotrwały  wysiłek o wysokiej intensywności  działa na organizm immunosupresyjnie – obniża odporność. Dlatego ciężko trenujący  sportowcy mogą być bardziej podatni na zarażenie wirusem grypy. Nie ma wątpliwości co do tego, że dzięki umiarkowanemu wysiłkowi fizycznemu praktykowanemu w sezonie jesienno-zimowym można pozytywnie wpłynąć na częstość zakażeń układu oddechowego, ale nie powinniśmy aktywności fizycznej traktować jako głównej broni do walki z grypą” – zaznaczył lek. med. Jarosław Krzywański, Konsultant Województwa Mazowieckiego ds. Medycyny Sportowej.

Apel pediatrów – poważne przypadki zachorowań wśród dzieci

Gościem konferencji była prof. Teresa Jackowska, Krajowy Konsultant ds. Pediatrii, która przedstawiła list otwarty do pediatrów w sprawie szczepień dzieci przeciw grypie, inspirowany intensywnością zachorowań na grypę dzieci w tym sezonie. Według danych NIZP-PZH w sezonie grypowym 2015/2016 zachorowało na grypę aż 1 468 106 dzieci poniżej 14 roku życia, co stanowi prawie 48% wszystkich zachorowań, troje dzieci zmarło. Należy przypomnieć, że informacje dotyczące liczby zachorowań bazują tylko na potwierdzonych badaniami laboratoryjnymi przypadkach choroby, dlatego realna liczba chorych jest znacznie wyższa. Według WHO to właśnie dzieci od 6 miesiąca do 2 roku życia, podobnie jak osoby starsze, chorujące przewlekle i kobiety ciężarne są najbardziej narażone na powikłania grypowe i powinny być szczepione przeciw grypie w pierwszej kolejności.
„Na podstawie obserwacji pacjentów oddziału pediatrycznego mogę potwierdzić, że przebieg grypy u dzieci często przybiera ciężką postać. Szczególnie w tegorocznym sezonie infekcyjnym obserwujemy wiele przypadków dzieci, u których wystąpiły powikłania ze strony ośrodkowego układu nerwowego a także groźne dla życia zapalenie płuc” – powiedziała prof. Teresa Jackowska, Krajowy Konsultant ds. Pediatrii.
Dzieci odgrywają główną rolę w rozprzestrzenianiu się wirusów grypy w populacji, dlatego upowszechnienie szczepień wśród dzieci umożliwia przerwanie transmisji grypy i opanowanie epidemii. Wykonane szczepienia łagodzą przebieg grypy oraz zapobiegają ewentualnym powikłaniom, takim jak zapalenie płuc czy bakteryjne zapalenie ucha środkowego. Ponieważ dopiero dzieci powyżej 6 miesiąca życia mogą być zaszczepione przeciw grypie, eksperci zalecają wdrożenie strategii kokonowej – działania ochronnego polegającego na zaszczepieniu przeciw grypie wszystkich osób z otoczenia małego pacjenta.

Zdrowe Pióro

Spotkanie Flu Meeting było również okazją do wręczenia nagród laureatom konkursu „Zdrowe Pióro”. Konkurs ten został zorganizowany w celu uhonorowania dziennikarzy, którzy dzięki swojej pracy przyczyniają się do walki z wciąż rosnącą liczbą zachorowań na grypę oraz pomagają w lepszym zrozumieniu korzyści płynących z profilaktyki grypy. Nagrody te przyznawane są w 4 kategoriach: telewizja, radio, prasa i internet. Rada Naukowa Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy statuetki „Zdrowe Pióro” przyznała Redaktor Wiolettcie Długosz-Leończuk z Kuriera Warszawskiego, Redaktor Joannie Stankiewicz z Informacyjnej Agencji Radiowej, Redaktor Monice Pawłowskiej z Kurier TV oraz Redaktorowi Zbigniewowi Wojtasińskiemu z Polskiej Agencji Prasowej.
Patronat honorowy nad debatą Flu Meeting 2016 objął Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Stanisław Karczewski.