Zaburzenia wśród młodzieży mogą być skutkiem trudności okresu dorastania, problemów życia rodzinnego, warunków społeczno-ekonomicznych, a także niewłaściwych relacji rodziców z dzieckiem. Do tych czynników nieco ponad rok temu doszła także pandemia. Jej wpływ na zdrowie psychiczne może nieść za sobą wiele problemów.
Trudy dorastania
Wielu młodych ludzi zmaga się z problemami zdrowia psychicznego. Często są niespokojni, przygnębieni, drażliwi lub źli, przy czym te symptomy mogą się na siebie nakładać, powodując gwałtowne i nieoczekiwane zmiany nastroju, a często także niekontrolowane wybuchy.
Na kondycję psychiczną wpływają rozmaite czynniki. Wśród nich wyróżnia się presję wywieraną przez rówieśników czy rodziców (od młodych oczekuje się jakichś określonych zachowań), odkrywanie tożsamości seksualnej czy pragnienie większej autonomii. Niebagatelny wpływ na samopoczucie dzieci mają także media społecznościowe. One również mogą wywoływać zaburzenia wśród młodzieży.
Z opublikowanego we wrześniu raportu Najwyższej Izby Kontroli dowiadujemy się, że co najmniej 9% dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia, czyli ok. 630 tysięcy, wymaga pomocy systemu lecznictwa psychiatrycznego i psychologicznego. Skąd takie statystyki? Być może winą powinniśmy obarczyć wroga nie tylko naszego zdrowia fizycznego, ale i psychicznego – wirusa COVID-19.
Zaburzenia wśród młodzieży – winna pandemia?
W związku z zamknięciem szkół i odwołanymi aktywnościami pozaszkolnymi wielu uczniów musiało zmierzyć się z problemem samotności, odseparowania od przyjaciół, a także znacznego ograniczenia możliwości poszukiwania pasji i dróg rozwoju. Dorastający młodzi ludzie, którzy stanęli w obliczu zmian spowodowanych pandemią, czuli się wyobcowani, niespokojni i niepewni. Dodatkowo obciążająca była nauka w trybie zdalnym. W takiej rzeczywistości niełatwo sobie poradzić.
Dzieci i młodzież należą do grupy wrażliwej na przeżywaną niepewność wynikającą z pandemii. Nierzadko miewają trudności ze zrozumieniem własnych emocji. W dobie pandemii szczególnie istotne jest więc wsparcie młodych osób. Nie należy zostawiać ich samym sobie. Nawet teraz, gdy większość z nich wróciła do szkół, wielu wciąż potrzebuje pomocy. Sytuacja jest dynamiczna. Dla młodych takie zmiany są wyjątkowo trudne. Właśnie dlatego dorośli powinni zwrócić uwagę na zaburzenia wśród młodzieży zamiast tkwić w przekonaniu, że tylko oni sami mierzą się z problemami.
Zaburzenia wśród młodzieży – leczenie
Dzieci, których dotykają zaburzenia psychiczne, powinny w porę otrzymać odpowiednie wsparcie. Jeśli tak nie będzie, to trudności mogą się pogłębiać i rzutować na dorosłość, pogarszając tym samym zarówno zdrowie fizyczne, jak i psychiczne. Właśnie dlatego tak ważne są wczesna diagnostyka i leczenie.
Jak podkreśla NIK, podstawowa zasada terapii dzieci i młodzieży to kompleksowość diagnozy psychologicznej i lekarskiej oraz wielokierunkowy proces leczenia i rehabilitacji. Podczas nich specjalista musi mieć jednak na uwadze kontekst społeczny i rodzinny, w jakim dziecko funkcjonuje. Leczenie młodzieży powinno obejmować psychoterapię, oddziaływania rodzinne oraz środki farmakologiczne, jeżeli są konieczne.
Jak rozpoznać, że coś jest nie tak?
To członkowie rodziny zwykle jako pierwsi zauważają, że dziecko przejawia trudności lub niepokojące zachowania. Znaki ostrzegawcze dla opiekunów, które mogą wskazywać na potrzebę profesjonalnej pomocy, to m.in.:
- częste napady złości;
- spadek wyników w szkole;
- wycofanie;
- regularne zamartwianie się bądź niepokój;
- uporczywe koszmary;
- powtarzająca się odmowa chodzenia do szkoły;
- smutek lub drażliwość;
- natrętne nieposłuszeństwo i agresja;
- trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami.
Jeśli dziecko zachowuje się inaczej, wskazana jest wizyta u specjalisty. Postawi on diagnozę, a także, jeśli będzie to konieczne, zaproponuje odpowiednią terapię. Konsultacja z psychologiem, choć początkowo może być dla dziecka krępująca, stanowi jednak ogromne wsparcie. Z kolei dla rodziców to nieoceniony drogowskaz w zawikłanej drodze wychowania.
