Sarkopenia może jednak dotyczyć również młodych ludzi prowadzących niewłaściwy tryb życia. Co powinno się wiedzieć o tej chorobie? Istnieje wiele chorób i zaburzeń dotykających w szczególności osoby w starszym wieku. Należy do nich m.in. sarkopenia, czyli postępujący stopniowo zanik masy mięśniowej, prowadzący w konsekwencji do ograniczenia sprawności ruchowej. Sarkopenia może jednak dotyczyć również młodych ludzi prowadzących niewłaściwy tryb życia. Co powinno się wiedzieć o tej chorobie?
Diagnoza: sarkopenia
Sarkopenia może być spowodowana przez szereg różnych czynników, chociaż w większości przypadków związana jest ona ze starzeniem się organizmu. Do innych przyczyn zwiększających ryzyko zachorowania na ten niebezpieczny dla zdrowia i życia zanik mięśni należą: zaburzenia hormonalne, nowotwory, zaburzenia pracy poszczególnych organów (serce, płuca, wątroba, mózg), zaburzenia wchłaniania poszczególnych składników odżywczych z jelit, przyjmowanie leków powodujących utratę masy ciała oraz niehigieniczny tryb życia (mało aktywny, zdominowany trwaniem w bezruchu, np. na łóżku, na kanapie). Nie istnieje żaden szczególny sposób diagnostyczny przeznaczony wyłącznie dla tej choroby.
Sarkopenia jest najczęściej diagnozowana przy okazji wykonywania innego rodzaju badań. Do jej stwierdzenia bierze się pod uwagę wygląd mięśni chorego, jego zdolności poruszania się, szybkość chodzenia i siłę. W przypadku podejrzenia tej choroby często wykonywane są testy na wydajność mięśni oraz ich masę, które, w przypadku negatywnych wyników na wydolność organizmu, pozwalają na stwierdzenie przypadku sarkopenii. Czy istnieją metody leczenia tego schorzenia? Owszem, sarkopenię leczy się głównie regularnymi ćwiczeniami stymulującymi mięśnie (trening oporowy), ale także hormonami (m.in. testosteron, hormon wzrostu) oraz suplementacją białkową (w roli wspomagającej). W leczeniu sarkopenii ważną rolę odgrywa odpowiednia dieta. Powinna być ona bogata w białko, witaminę D i wapń, dlatego chorym zaleca się przyjmowanie odpowiednich preparatów zawierających mieszankę tych składników.
Przyczyny i objawy sarkopenii
Warto wiedzieć, że sarkopenia nie jest ani chorobą, ani zaburzeniem, lecz raczej zespołem procesów zaniku mięśni objawiającym się na różne sposoby, w zależności od wieku i trybu życia osoby dotkniętej zanikiem mięśni. Poza wspomnianymi już wyżej przyczynami, takimi jak choroby narządów wewnętrznych czy niewłaściwy tryb życia, pojawienie się sarkopenii jest nieco częstsze u kobiet niż u mężczyzn i może być dodatkowo skorelowane z wystąpieniem osteoporozy. Ogólna liczba zachorowań szacowana jest na 15 przypadków na 100 osób w wieku powyżej 65 r.ż. oraz nawet na 80 przypadków wśród 100 osób w wieku ponad 80 lat. Co więcej, sarkopenia może również wystąpić wskutek uzależnień, zwłaszcza od alkoholu, nikotyny i narkotyków.
W większości przypadków, bez względu na bezpośrednią przyczynę (uzależnienie, inne choroby), sarkopenia objawia się widocznym nadwątleniem sylwetki, słabością, powolnością poruszania się, zasłabnięciami, upadkami i słabą koordynacją ruchową. Zanikające mięśnie uniemożliwiają sprawne poruszanie się czy podnoszenie ciężarów, także tych, których dźwignięcie nie stanowiło zazwyczaj problemu dla chorego. Osoby dotknięte sarkopenią mogą również skarżyć się na trudności z oddychaniem, co wynika z osłabienia przepony. Ponadto, chorzy odczuwają stany lękowe i depresyjne wskutek nieprzyjemnych objawów sarkopenii. Nie da się zaprzeczyć, że zanik mięśni w sposób znaczący obniża komfort życia chorych oraz utrudnia im wykonywanie najprostszych czynności, co sprawia, że pojawiają się w konsekwencji stany depresyjne i trudne do opanowania lęki.
Styl życia w walce z sarkopenią
Sarkopenia jest niestety dość powszechnym i naturalnym procesem związanym ze starzeniem się organizmu. Wraz z wiekiem ciało słabnie, a jak zaznaczają lekarze, pierwsze objawy słabnięcia mięśni zaczynają się już po 30 r.ż., tyle że zachodzą bardzo powoli przez następne dwie dekady życia, nie dając praktycznie żadnych objawów. Szybsze postępowanie procesów zanikowych rozpoczyna się po 50 r.ż., chyba że dana osoba prowadzi szczególnie wyniszczający tryb życia, związany z uzależnieniami i brakiem właściwej dozy aktywności fizycznej na co dzień. Po pięćdziesiątce masa mięśniowa zmniejsza się ok. 5-6% na dekadę życia. Nie trudno więc zauważyć, że w naturalny sposób masa mięśniowa 80-latka będzie znacznie mniejsza niż masa 30-latka, który nie odczuwa żadnych objawów zachodzącego powoli starzenia się organizmu. Włókna mięśniowe zaczynają słabnąć począwszy od tych, które są najrzadziej i najmniej eksploatowane. Warto zatem pamiętać, że aktywność fizyczna spowalnia i łagodzi procesy starzenia się organizmu, a prowadzenie higienicznego trybu życia pozwala znacznie zmniejszyć ryzyko wielu schorzeń, również sarkopenii.
