Niewłaściwy, a tym samym alarmujący stan paznokcia jest związany nie tylko ze zmianami miejscowymi, ale również może być objawem poważniejszych schorzeń organizmu.
Jakichkolwiek pojawiających się zmian nie należy bagatelizować, dobrze jest też zasięgnąć porady lekarza dermatologa, który zaleci odpowiednie leczenie w przypadku wystąpienia poważniejszych schorzeniach.
Do najczęstszych chorób paznokci i zaburzeń w ich rozwoju należą:
Łuszczyca paznokci
To choroba związana z niewłaściwym funkcjonowaniem układu odpornościowego, pojawiająca się zazwyczaj wraz z innymi zmianami na skórze ciała. Uwarunkowana czynnikami genetycznymi, jest niezakaźna i niezłośliwa. Objawy łuszczycy charakteryzują się pojawianiem na płytce paznokcia poprzecznych lub podłużnych bruzd w kształcie linii, punkcików lub plamek. Paznokcie stają się matowe i kruche, płytka grubieje, często też rozwarstwia się i ulega zniekształceniom. Mogą pojawiać się brunatnożółte przebarwienia, które obok charakterystycznych bruzd są wynikiem nieprawidłowego procesu rogowacenia. Przebieg choroby jest przewlekły i może dotyczyć jednego lub kilku paznokci ręki lub stopy. Osoba dotknięta łuszczycą powinna być pod stałą kontrolą lekarza dermatologa. Specjalne gabinety wykonują zabiegi na paznokciach dotkniętych łuszczycą, które polegają na usunięciu zniekształconych części paznokcia za pomocą frezarki i frezerów ceramicznych lub diamentowych. Następnie na płytkę paznokcia nakładana jest specjalna masa lub żel do rekonstrukcji chorego paznokcia.
Grzybica paznokci
Schorzenie to dotyczy najczęściej osób z zaburzeniami hormonalnymi, chorych na cukrzycę oraz dotkniętych problemami z ciśnieniem tętniczym. W grupie ryzyka znajdują się także osoby przyjmujące niektóre rodzaje leków, których skutkiem ubocznym jest zwiększone ryzyko zarażenia oraz osoby korzystające z basenów, siłowni, sali gimnastycznych czy też sauny. Pierwszymi oznakami pojawiającej się grzybicy może być zaczerwienie skóry, pieczenie lub swędzenie stóp, nadmierna potliwość stóp oraz łuszczenie naskórka. Dalsze stadium grzybicy to żółtawe, białe lub czarne przebarwienia na płytce paznokcia, jej zgrubienie oraz ból pojawiający się przy jakimkolwiek nacisku na paznokieć. Wszystkie te objawy wywołane są przez kontakt z zarodnikami różnego rodzaju grzybów. Grzybica paznokci jest często poprzedzona grzybicą międzypalcową, która nie leczona zaczyna atakować paznokcie stóp lub rąk. Leczenie grzybicy jest procesem długotrwałym, lecz im szybsza reakcja na pierwsze objawy tym łatwiej jest się z nią uporać. Oprócz maści przeciwgrzybicznych w leczeniu grzybicy często konieczne jest przyjmowanie środków doustnych, które bardzo skutecznie zwalczają przyczyny choroby. Aby uchronić się przed zakażeniem grzybicą należy przede wszystkim unikać chodzenia boso w miejscach powszechnego użytku (np. basen, sauna, przebieralnia), prewencyjnie stosować kremy i pudry przeciwgrzybiczne po skorzystaniu np. z basenu, korzystać z własnego ręcznika i z własnych przyborów higieny osobistej, nosić wygodne obuwie i krótko obcinać paznokcie.
Szponowatość czyli nadmierny przerost płytki paznokciowej
Może być nabyta lub wrodzona oraz może objąć jeden, kilka lub wszystkie paznokcie. Przyczyną pojawienia się tej dolegliwości są zaburzenia neurotroficzne lub patologiczne, lecz najczęściej jest to stan zapalny łożyska paznokcia wywołany długotrwałym uciskiem na paznokcie, noszeniem nieodpowiedniego obuwia, silnym urazem paznokci, czy też niedostateczną higieną. W skutek tej dolegliwości paznokieć staje się grubszy, zmienia kolor na żółty, szarozielony lub brunatny, zaczyna również wykrzywiać się i skręcać przypominając kształtem szpon ptaka. Leczenie szponowatości nie należy do łatwych zabiegów, wymagają bowiem interwencji chirurgicznej polegającej m.in. na ścinaniu i szlifowaniu paznokcia specjalną szlifierką lub też usunięciu płytki i oczyszczeniu macierzy, z której paznokieć wyrasta.
Zanokcica
Czyli zapalenie ropne atakujące obszar dookoła paznokcia, najczęściej wywołane bakteriami gronkowca lub paciorkowca. Do zanokcicy dochodzi m.in. na skutek wycinania skórek, urazu opuszki palca przy jednoczesnym naderwaniu paznokcia, cukrzycy, wrastania paznokcia w wał paznokciowy, oraz konieczności częstego moczenia rąk. Dolegliwość ta dotyczy zarówno paznokci palców dłoni jak i stóp, nie jest jednak zakaźna, lecz dość bolesna. Może przybierać postać ostrą lub przewlekłą, a do jej objawów należy zaczerwienienie wału paznokciowego oraz wyciek ropy pod wpływem nacisku na paznokieć, a w niektórych przypadkach również pojawienie się zielonkawego przebarwienia paznokcia. Leczenie zanokcicy ostrej polega na stosowaniu ciepłych okładów, przyjmowaniu odpowiednich antybiotyków oraz unikaniu zakażeń. Dobrze robią także miejscowe okłady z maści ichtiolowej, która skutecznie usuwa ropę i likwiduje zakażenie. Interwencja chirurga, konieczna zwykle tylko w nielicznych przypadkach, polega na nacięciu wału paznokciowego lub też jego drenażu, a w razie wrastania paznokcia niezbędne jest częściowe lub całkowite usunięcie płytki paznokciowej. Z kolei leczenie zanokcicy przewlekłej przybiera postać miejscowego stosowania maści lub też doustnego przyjmowania leków przeciwgrzybicznych.
Onycholiza
Stan oddzielenia płytki paznokcia od jej łożyska, pojawiający się zazwyczaj w związku z cukrzycą, nadczynnością tarczycy, stosowaniem niektórych leków, przebytą infekcją wirusową lub bakteryjną, chorobami skóry (np. łuszczyca, liszaj), podrażnienia silnymi środkami chemicznymi oraz w wyniku urazu, np. w przypadku stłuczenia paznokcia lub przytrzaśnięcia drzwiami. Pod płytką paznokcia tworzy się wówczas pusta przestrzeń, w której oprócz powietrza gromadzą się zanieczyszczenia i złuszczona kreatyna, prowadząc tym samym do powstania stanu zapalnego. Ze względu na brak łączności z łożyskiem paznokieć przybiera kolor biały, a jeżeli dojdzie do wtórnego zakażenia, wtedy paznokieć zmieni kolor na żółty, brązowy, szary lub czarny. Sposób leczenia onycholizy uzależniony jest w dużej mierze od czynnika, który ją wywołał. Leczenie może zatem polegać jedynie na krótkim podcinaniu chorego paznokcia, przyjmowaniu antybiotyków i leków przeciwgrzybicznych, czy też poddaniu się chirurgicznemu zabiegowi usunięcia płytki paznokciowej. Odrośnięcie nowej płytki paznokciowej następuje po kilku tygodniach, a w bardziej zaawansowanych przypadkach nawet i po kilku miesiącach. W oczekiwaniu na nowy paznokieć należy zachować szczególną ostrożność, a przede wszystkim unikać wilgoci i moczenia chorego paznokcia w wodzie.
Czerniak złośliwy paznokci
Przybiera postać podłużnego lub poprzecznego paska na płytce paznokcia. Powstałej zmiany na paznokciu nie wolno lekceważyć, lecz jak najszybciej skonsultować się z dermatologiem, który określi czy jest to zwykłe przebarwienie płytki paznokcia czy nowotwór złośliwy. Najczęściej choroba dotyka kciuka lub też dużego palca u stopy, w najlepszym przypadku czerniak podpaznokciowy kończy się amputacją paliczka lub całego palca.
Edyta Dyl
