Może dlatego, że w czasach istnienia Związku Radzieckiego było ono jednym z najbardziej hucznie obchodzonych świąt, nie tylko tam, ale we wszystkich krajach socjalistycznych.
W rzeczywistości początki tego święta, choć faktycznie wywodzące się z tradycji lewicowych, z komunizmem radzieckim nie miały wiele wspólnego. Święto to po raz pierwszy pod nazwą Dzień Kobiet obchodzone było w USA.
Skąd wywodzi się Dzień Kobiet
Choć święto dedykowane kobietom było obchodzone już w starożytnym Rzymie, a były to odbywające się w pierwszym tygodniu marca Matronalia – święto związane z początkiem nowego roku, płodnością i macierzyństwem, to jego współczesna geneza jest związana za zorganizowaną walką kobiet o równouprawnienie, o lepsze warunki pracy i życia. Zaczęła się ona w połowie XIX wieku, gdy rozwijało się uprzemysłowienie i kobiety zaczęły podejmować pracę w fabrykach. W 1857 roku kobiety zatrudnione w nowojorskiej przędzalni bawełny zorganizowały strajk, domagając się krótszego dnia pracy i zrównania ich wynagrodzeń z zarobkami mężczyzn.
Co się działo w USA
8 marca 1908 roku w Nowym Jorku 15 tysięcy kobiet wzięło udział w manifestacji, domagając się polepszenia warunków pracy i uzyskania praw wyborczych.
Rok później – 20 lutego 1909 roku – w USA po raz pierwszy obchodzono Dzień Kobiet. Został on wyznaczony przez Socjalistyczną Partię Ameryki dla upamiętnienia strajku pracownic przemysłu odzieżowego.
W roku 1910, podczas konferencji w Kopenhadze, Międzynarodowy Dzień Kobiet zainicjowała niemiecka socjalistka Klara Zetkin, a Międzynarodowy Kongres Kobiet Socjalistek zatwierdził go uchwałą w dniach 26-28 sierpnia.
Jak zareagowała Europa
19 marca 1911 roku w Austrii, Danii, Niemczech i Szwajcarii po raz pierwszy w Europie obchodzono święto kobiet, organizując w tym dniu zebrania i demonstracje, na których domagano się prawa kobiet do głosowania, obejmowania stanowisk publicznych oraz zaprzestania dyskryminacji w miejscu pracy.
W latach 1913-14 w Międzynarodowym Dniu Kobiet protestowano przeciwko I wojnie Światowej. W Rosji kobiety po raz pierwszy obchodziły ten dzień, włączając się do ruchu na rzecz pokoju. Wiece te odbyły się w ostatnią niedzielę lutego, co – według kalendarza gregoriańskiego – miało miejsce 8 marca.
8 marca 1917 roku w Sankt Petersburgu rozpoczęły się masowe strajki kobiet pod hasłem „pokój i chleb”, które zostały krwawo stłumione.
Historycy wywodzą to święto także od walki angielskich sufrażystek o prawa polityczne. Jednym z istotnych sukcesów sufrażystek był dzień, w którym jeden z posłów – za namową działaczek kobiecych – przedstawił w parlamencie angielskim wniosek o przyznanie kobietom praw wyborczych.
Dzień Kobiet to święto kobiecej siły i walki o równouprawnienie w imię uczczenia ofiar krwawo stłumionych strajków. Tego dnia jednak nie tylko upamiętnia się odwagę i determinację kobiet, które przyczyniły się do zmiany losów swoich ojczyzn, ale także apeluje o konieczność podjęcia takich działań w krajach, w których kobiety nie mają praw równających ich z mężczyznami.
Przełom w traktowaniu kobiet
W roku 1945 doszło do podpisania Karty Narodów Zjednoczonych, która była pierwszym międzynarodowym dokumentem potwierdzającym zasadę równości kobiet i mężczyzn.
Rok 1975 został ogłoszony rokiem Międzynarodowym Rokiem Kobiet i wtedy po raz pierwszy 8 marca obchodzono Międzynarodowy Dzień Kobiet na całym świecie. W 1977 roku zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję, na mocy której Dzień Praw Kobiet i Pokoju na Świecie mógł być obchodzony przez państwa członkowskie w dowolnie wybranym terminie, zgodnie z tradycją danego kraju. Przyjmując tę rezolucję ONZ uznało wkład kobiet w rozwój społeczny i procesy pokojowe. Wezwało także do zakończenia dyskryminacji i udzielenia większego wsparcia kobietom, by mogły na równych prawach w pełni uczestniczyć w życiu społeczno-politycznym.
Dzień Kobiet w Polsce
W Polsce w czasach PRL-u Międzynarodowy Dzień Kobiet był jednym z najhuczniej obchodzonych świąt; odbywały się tzw. centralne obchody, a we wszystkich zakładach pracy – od fabryk poprzez szkoły i szpitale – wręczano zatrudnionym tam kobietom kwiaty (zazwyczaj był to goździk) i symboliczny prezent w postaci deficytowego towaru, jak np. rajstopy, bielizna pościelowa, zagraniczne mydełko czy paczka kawy, którego odbiór należało pokwitować.
Centralne obchody święta kobiet zniknęły w Polsce w 1993 roku, gdy zniosła je ówczesna premier Hanna Suchocka.
Z czasem to święto popadło w niełaskę także i samych kobiet. Teraz najchętniej świętują ten dzień przedszkolaki i dzieci z młodszych klas szkoły podstawowej, które przygotowują dla wszystkich „swoich” kobiet – mam, babć, wychowawczyń i nauczycielek – laurki i kwiatki. Dość przychylne temu świętu są także młode kobiety i nastoletnie dziewczęta, które chętnie przyjęłyby 8 marca „kwiatek dla Ewy”.
Generalnie jednak popularność tego święta straciła na korzyść świeżego importu z Zachodu – lutowych walentynek.
IR
