Są ludzie, dla których pamięć staje się przekleństwem – jednym nie pozwala wybaczyć, zapomnieć o bólu, innych zawodzi, zmusza do życia bez wspomnień. W świecie Anny Janyskiej trudno o proste odpowiedzi, dostrzec w nim można jednak prawdziwe piękno i mądrość. To nie jest opowieść dla młodych ludzi to książka z gatunku tych, do których chce się wracać. Nieustannie.
Bruno urodził się inny. Dziwny. Matka chce za wszelką cenę strzec jego tajemnicy, skazuje więc chłopca na domowe więzienie. Bruno ma jedynie okno, przez które poznaje świat. I Pinę. Dziewczynkę, której nie chodzi o to, by wygrywać, leczy by stale uciekać, za wszelką cenę nie dać się złapać. Bruno i Pina są sobie przeznaczeni. Od samego początku. Od chwili, kiedy odkrywają, że są tak samo samotni, a ich życie zdominowane jest przez jedno tylko pragnienie – przetrwać. Szyby stanowią granicę ich świata, ale także jedyną możliwość, by uczyć się siebie nawzajem.
Historię miłości Piny i Brunona narratorka wplata między inne opowieści – o tracącej pamięć matce, jej bezradności i rozpaczliwym pragnieniu zatrzymania wspomnień, o Berenice, która zginęła w powstaniu, o Bonie, która była zawsze, nawet w najgorszych chwilach, o wielkich sprawach i pozornie nic nieznaczących detalach, które składają się na codzienność. Śledząc kolejne historie, czytelnik przemieszcza się między światami – trafia do przedwojennego lwowskiego gimnazjum, Warszawy podczas okupacji, smutnych PRL-owskich miast, wirtualnej rzeczywistości oraz magicznej czeskiej wsi. Wędruje w ślad za wspomnieniami, odkrywa rodzinne historie i lokalne legendy. Wszystko po to, by zrozumieć, że największe prawdy składają się z tych najprostszych.
Książka Anny Janyskiej traktuje o pamięci – o tym, co w niej zostaje, a co umyka. To także opowieść o oswajaniu śmierci – tej dawno przebrzmiałej, jeszcze nieopłakanej i dopiero nadchodzącej. Przede wszystkim jednak to książka o codzienności – banalnej i szarej, ale też poruszającej i niesłychanej. Niezwykła historia Brunona i Piny stanowi katalizator dla szeregu drobnych zdarzeń, rozmów i przemyśleń, za sprawą których autorka próbuje zrozumieć, odkryć drugiego człowieka i jego prawdę. Bez oceniania. Bo czy trzeba to wartościować? Co sobie odbieramy, patrząc na życie z cudzej perspektywy? Nic.
Powieść Janyskiej to prawdziwy majstersztyk – śledząc fabularne niuanse i odszyfrowując przekazy ukryte między wierszami, czytelnik odkryć może kilka porządków lektury. Siła tej książki tkwi w emanującym z niej spokoju – niejednokrotnie tragiczne losy bohaterów nie napawają smutkiem, wręcz odwrotnie – wzruszają, zmieniają perspektywę, pozwalają zrozumieć i zaakceptować swoje emocje. Autorka ma tę niezwykłą umiejętność zamykania ogromu treści w prostych słowach. Jej oszczędna, wyciszona, daleka od rozbuchanej stylizacji proza to propozycja dla literackich smakoszy, którzy lubią czytać bez pośpiechu.
Lubię opowiadać od końca. Wtedy nikt nie musi się bać, jak to się skończy. Wbrew wszelkim regułom budowania napięcia. To nie jest opowieść dla młodych ludzi. To opowieść dla tych, którzy wsypują codziennie do pustego grobu garść ziemi.
Anna Janyska – scenarzystka, dramaturg, pisarka, poetka i tłumaczka poezji i prozy czeskiej na język polski. Urodziła się w Warszawie, studiowała na Wydziale Psychologii i Pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego. Dużą część życia spędziła w Czechach. Pracowała w programie wsparcia dla rodzin z ciężko upośledzonymi dziećmi oraz jako dyrektor zakładu pracy chronionej dla osób z ciężkim upośledzeniem umysłowym. Trzy lata spędziła w Paryżu jako żona czeskiego dyplomaty. W Pradze publikowała w czasopismach literackich poezję pisaną w języku czeskim. Po czesku napisała też książkę dla dzieci, przetłumaczoną na język polski (Ja – Czarodziej). Miała także trzy wystawy rysunków połączonych z tekstami. Po powrocie do Polski zajmuje się wyłącznie pisaniem. Pisze opowiadania, dramaty (Dzielenie przez zero wystawiane przez Teatr Śląski) i scenariusze do seriali (Pensjonat pod Różą, Kopciuszek, Tancerze, Galeria, Dom nad rozlewiskiem, Życie nad rozlewiskiem, Tancerze). Oprócz tego od czasu do czasu tłumaczy poezję czeską.
Tytuł: „To nie jest opowieść dla młodych ludzi”
Autorka: Anna Janyska
Ilość stron: 337
Data premiery: 26 października 2016
Cena: 29,90 zł
Wydawnictwo Muza SA
